Хто пакрые страты суседа ад НЗ, калі няма страхоўкі?Кватэры на суткі, магчыма, не самы прыбытковы, але вельмі распаўсюджаны бізнес. Вось і сусед здаў свае апартаменты прадпрымальніку, а той ужо гасцей засяляў на часовае «паселішча». Усё законна, па дагаворах, з выплатай падаткаў. Годна і законна. Галоўнае, адміністрацыйныя бар'еры для ўваходу ў такі мікрагасцінічны бізнес сёння практычна адсутнічаюць: не трэба ні ліцэнзіі, ні ўзгадненняў. Бяры — і працуй на радасць гасцям сталіцы. Сярод іх розныя людзі трапляюцца. З адным масквічом адкрыта не пашанцавала.
Гісторыя бытавая і да прыкрасці банальная: перапіў на радасцях прыезджы, у ваннай заснуў, а «душык» на поўным напоры выпусціў на падлогу... Спаў моцна, на званкі ва ўваходныя дзверы не рэагаваў. У нядзельны вечар прадпрымальнік-гатэльер таксама быў недаступны па ўважлівай прычыне: адпачываў за горадам у аднаго сябра на дні нараджэння. Бывае... Аварыйная служба гераічна доўга гойсала па падвалах, каб адключыць ваду цэнтралізавана. Балазе нарэшце гаспадары кватэры выйшлі на сувязь, аператыўна прывезлі ключы. Алкаголіка ў ваннай разбудзілі, бедства спынілі банальным закрыццём крана. Але патоп атрымаўся знатны: усё-такі дзве гадзіны вада лілася на падлогу. Увесь стаяк «паплыў». Столі, шпалеры, мэбля, рэчы...
У цэлым — тое бытавуха. Але галоўнае — фінансавае пытанне: за чый кошт ліквідаваць наступствы стыхійнага бедства? Вінаваты быццам бы госць п'янчуга. Але што возьмеш з замежніка? Завярнуўся і паехаў. Вядома, фармальна за ўсё ў адказе гаспадар кватэры і прадпрымальнік. Сваёй адказнасці з іх ніхто не адмаўляў. Але прыгадалася неяк рэмарка суддзі, якая разглядала аналагічную справу: маўляў, суд выйграць мала, праблема — яго рашэнне выканаць. А кажучы прасцей, рэальна спагнаць з адказчыкаў грошы. Такіх у патрэбнай колькасці ў іх можа проста не аказацца. Вадзіцы ж накапала на некалькі тысяч долараў. А пры некаторых абставінах лік мог і на дзясяткі тысяч пайсці. Ці ёсць такія сумы на рахунках гаспадара кватэры або іпэшніка?
Быццам бы непасрэдна малы бізнес у маёй сумнай гісторыі і ні пры чым. Суседзі адзін аднаму выпадкова ці па халатнасці падкідваюць сюрпрызы. Але калі кватэра ператвараецца ў гасцініцу, верагоднасць эксцэсаў значна павышаецца. І чым можа адказаць па гэтых рызыках дробны прадпрымальнік?!
Зразумела, вяртацца да праверак не варта. Не трэба зноў бізнесу гайкі заціскаць. Але і аб навакольных прадпрымальнікам варта было б падумаць. Рызыкі ёсць рызыкі, ад іх не схавацца, не ўцячы. Можна толькі застрахаваць. І ў многіх дзяржавах дробным прадпрымальнікам ставяць у абавязак страхаваць сваю грамадзянскую адказнасць. Ад форс-мажораў і поліс не ратуе, але ён вызначае «кампенсатара». І простым грамадзянам не даводзіцца займацца рознай цяганінай, каб ім кампенсавалі шкоду: усё кладзецца на страхавальнікаў.
Абавязковага страхавання ў нас няма. Толькі добраахвотнае. І пасля лібералізацыі ажыятажнай цікавасці да яго не з'явілася. Страхавальнікі гэтую праблему абмяркоўваюць, але больш у кулуарах. Прыватнікі баяцца — выяві ініцыятыву, і тэму, як з абавязковымі відамі, аддадуць развіваць дзяржкампаніям. Бізнес-супольнасць больш дэкларуе адказнасць бізнесу, але не прапануе выразныя механізмы платы па рахунках. І як суседа прадпрымальніка — а мы ўсе так ці інакш з імі суседзі — такая рэальнасць мяне некалькі турбуе.
Уладзімір АНТОНАЎ
