У трох камп’ютарызаваных цяпліцах Грыба пачаўся збор новага ўраджаю таматаў. Іван Васільевіч доўга выношваў план іх будаўніцтва. Некалькі разоў ездзіў да партнёраў у Галандыю, цікавіўся вопытам ждановіцкіх цяплічнікаў. Сына Мікалая рыхтаваў да новай справы. І вось ужо летась з шасці гектараў закрытага грунту сабралі 1820 тон гародніны.
ЯК па сталічным праспекце крочым з Іванам Грыбам па мазаічна выкладзенай плітцы ад офіса да цяпліц. Ціха і чыста ў вытворчым памяшканні, абсталяваным сучаснай тэхнікай. Побач у пакоі некалькі камп’ютараў, Іван Васільевіч з гонарам адзначае, што з любой кропкі планеты можа кантраляваць сітуацыю ў гаспадарцы. У залежнасці ад надвор’я і фазы развіцця раслін аўтаматыка дазіруе падачу цяпла, падкормкі. Свая метэаралагічная станцыя забяспечвае аператыўнай інфармацыяй. Іван Васільевіч з удзячнасцю выказваецца пра падтрымку дзяржавы. Кошт газу для вытворчай дзейнасці зніжаны. Запаслівы гаспадар побач з кацельнай закапаў у зямлю цыстэрну, напоўненую 9 тонамі дызпаліва.
Перад запускам цяпліцы Іван Васільевіч адправіў сына Мікалая да польскіх калег вучыцца прывіваць падвоі. Спецыяльным аўтамабілем з рэгулятарам тэмпературнага рэжыму завезлі з Польшчы трохтыднёвы пасадачны матэрыял, прарадзіма якога – цёплая амерыканская Флорыда. Самі дарошчвалі саджанцы. У расадніцы высеялі сартавое насенне, і як толькі яно набрала моцу, Мікалай пад наглядам запрошанага беларускага спецыяліста пачаў прывіўку. Хваляваліся за вынік. З першай акуліроўкі 85 працэнтаў раслін выжылі і далі добры ўраджай.
Зараз ужо сам Мікалай навучыў гэтай справе сваіх сыноў Івана, Сяргея і Самуіла. Уменне акуліроўкі засвоілі і Святлана Баркавец і Лідзія Ярмоліч, якія ўжо па дзясятку гадоў працуюць у фермерскай гаспадарцы.
Здзіўляе, як звычайны селянін узняўся да такіх маштабаў і вышыні. А пачынаў Іван разам з братам Міхаілам з фермерства. У той час некаторыя аднавяскоўцы падаліся за шчаслівым жыццём у далёкую Амерыку. У братоў не было і думкі пакінуць Альшаны. Кемлівыя палешукі рызыкнулі вырошчваць цюльпаны пад плёнкай. Гандлявалі імі ў Салігорску, Мазыры, Мінску. Заробленае пускалі на будаўніцтва цяпліц пад агуркі. Кожны з братоў узяў у арэнду зямлю і стаў фермерам. Сем’і ў іх вялікія, дзеці ўзяліся дапамагаць. У адкрытым грунце садзілі капусту, сеялі моркву, буракі, цыбулю. Пашыралі плошчы цяпліц. Па некалькі гектараў накрывалі плёнкай. Потым браты Грыбы разбілі пальметныя сады на шпалерах. Заняліся вырошчваннем саджанцаў для рэалізацыі насельніцтву.
Пасля газіфікацыі аграгарадка Іван Васільевіч звярнуўся да раённых улад з ідэяй будаўніцтва камп’ютарызаванай цяпліцы. Яго падтрымалі. Сваіх сродкаў не хапала. Дзяржава дапамагла з ільготным крэдытам. Так з’явілася першая ў Альшанах аўтаматызаваная цяпліца на 70 сотак. Праз год другая — на 2 гектары 16 сотак, а потым і трэцяя — на 3 гектары 20 сотак. Большая частка крэдыту на іх будаўніцтва ўжо выплачана. Іван Васільевіч упэўнены, што сёлета поўнасцю разлічыцца з банкам.
Дарэчы, трохгектарную цяпліцу абслугоўваюць некалькі чалавек. Як толькі вечарэе, камп’ютар закрывае шторкі пад дахам, каб цяплей было для раслін. У летнія спякотныя дні аўтаматычна таматы засланяюцца ад прамых сонечных промняў. У самай меншай цяпліцы эксперыментальна круглыя суткі ўключана электрычнае асвятленне. Пад лямпамі на некалькі тыдняў раней паспеюць памідоры, і выручка павялічыцца. Эканамічная служба, якую ўзначальвае Іван Клочка, дэталёва пралічыць эфектыўнасць вытворчасці. Найбольшую рэнтабельнасць гаспадарцы летась даў яблыневы сад – амаль 70 працэнтаў, а таматы — 55. Раней асноўны прыбытак прыносіла рэалізацыя саджанцаў.
Фермерскай гаспадарцы выдзелілі зямлю ў пойме Прыпяці. Іван Грыб вырашыў стварыць тут плантацыю буякоў, і ўжо 30 гектараў пладаносяць. Восенню закупілі чарговыя 130 тысяч кустоў. Востры на слова сын Мікалай назваў нізіну рысавым чэкам: на яго думку, там лепш качак страляць, чым нешта вырошчваць. Іван Васільевіч прыняў рашэнне вырыць праз кожныя 60 метраў канавы, каб вада сышла. Дамовіліся ў Польшчы купіць градаўтваральнік і з дапамогай яго пасадзіць буякі ў градкі.
І можна не сумнявацца, што прыпяцкі бераг упрыгожыць яшчэ адна плантацыя. У задумцы Івана Васільевіча пашырыць сад на 200 гектараў, каб было дзе гаспадарыць нашчадкам.
Уладзімір СУБАТ, «СГ»
subbat50@mail.ru
Фота аўтара
... у Линкевича - "королева Анна"
ПОСЛЕ окончания Волковысского ветеринарного техникума Борис ЛИНКЕВИЧ по распределению попал в колхоз имени К. Калиновского своего же Свислочского района. Вскоре его призвали в армию. После демобилизации заочно окончил Витебский ветинститут. В 90-х годах прошлого века, когда аграрный сектор испытывал определенные трудности, захотелось уйти на вольные хлеба.
Свой частный бизнес, как и многие в то время предприниматели, начинал с торговли. Казалось, все неплохо. Дело не сказать чтобы сильно процветало, но приносило стабильный доход, на который можно было жить безбедно. Однако руки по-прежнему тянулись к сельскому труду: хотелось работать на земле, получать реальный результат. Собрал все необходимые документы, и через 10 месяцев для ведения фермерского (крестьянского) хозяйства «Спадчына-плюс» в Свислочском районе ему выделили 20 гектаров, причем в двух разных местах.
Читайте также
Со временем понял, что одному работать сложно — даже поехать отдохнуть нет возможности. А если заболеет? Решил: необходимо с кем-то кооперироваться. Вскоре нашел себе и единомышленника. Им оказался фермер-сосед Александр Пац. Теперь Линкевич и Пац имеют на двоих почти 700 гектаров земли и свиноводческую ферму более чем на 2 тысячи голов. Выращивают овощи: морковь, столовую свеклу, капусту, лук, картофель, а также рапс и зерновые на корм скоту.
Часть полученной на полях сельхозпродукции идет на корм собственному скоту, вторая – реализуется различным торговым организациям. В том числе и зарубежным – в Узбекистан, Казахстан. «Могли бы отправлять туда еще больше картофеля, но не хватает вагонов. Нам объясняют, что они простаивают по ту сторону границы, поскольку нет попутного груза, а порожняком гонять состав невыгодно экономически», — говорит Борис Линкевич.
Кстати, картофель в этом году порадовал фермеров. Собрали его почти по 500 центнеров с гектара. Особенно уродил немецкий сорт «королева Анна». На круг вышло около 700 центнеров. Выращивали его на одном поле вместе с «янкам», применяя ту же технологию. Причем импортный сорт был только второй репродукции, а белорусский — элита. Но, несмотря на это, он превзошел по урожайности белоруса почти вдвое. Поэтому главе фермерского хозяйства хотелось бы, чтобы более активно в этом направлении поработали наши селекционеры, чтобы не надо было покупать дорогостоящие семена за рубежом.
Читайте также
Линкевич считает: не всегда стоит гнаться за высокими показателями в производстве. Во всем необходим точный экономический расчет. Возможно, не стоит идти на большие финансовые затраты, чтобы получить 70 центнеров зерна с гектара, а достаточно и 60. Главное — иметь от этого как можно большую рентабельность.
Многие фермеры, по его мнению, сегодня готовы строить небольшие молочно-товарные фермы на 150—200 голов дойного стада. Но им нужна господдержка, которую получают только крупные сельхозпредприятия.
С реализацией мяса сегодня у него нет проблем. Продается оно как на Волковысский мясокомбинат, так и частным предприятиям. Ежесуточные привесы свиней 760 граммов. Для сравнения: в занимающемся свиноводством соседнем ОАО «Акр-Агро» они заметно меньше.
Правда, говорить о том, что выгоднее производить — овощи или мясо, — сложно. Все взаимосвязано. Для овощей нужны органические удобрения, а получить их можно только на фермах. Если не искать сиюминутной выгоды, а строить планы на много лет вперед, необходимо повышать плодородие почвы, а не оставлять после себя истощенную землю. Минеральные удобрения тут не спасут, почве нужен гумус.
— Фермерство – нелегкий труд, — размышляет собеседник. – Постепенно идет сокращение таких хозяйств. Молодежь ищет для себя более легкого хлеба. Это и понятно: одно дело – открыть парикмахерскую, второе – создать целое хозяйство. Здесь, помимо земли, нужна еще дорогостоящая посевная и уборочная техника. А где взять деньги на ее покупку? Банк кредита начинающему молодому человеку на большую сумму не выдаст, поскольку тому нечего заложить. Сегодня в «Спадчыне-плюс» и фермерском хозяйстве Александра Паца в общей сложности трудятся 20 человек. Но в сезон уборки рабочих рук не хватает. А найти свободного хорошего механизатора в деревне почти невозможно. Техника есть, а работать на ней некому.
Хорошо, сын остался помощником. Ему 26 лет. Активно изучает животноводство: штудирует учебники, бывает на различных образовательных и практических семинарах. Уже разбирается во многих тонкостях фермерского дела. Будет вскоре отцу достойная смена.
Геннадий ГИЛЬ, «СГ»
gennadijj-gil@rambler.ru
Фото автора
