У Іўі захоўваюцца ўнікальныя кнігі з аўтографамі ўдавы Аляксандра Салжаніцына, Святланы Алексеевіч, Паўла Басінскага і іншых вядомых асоб

Кніга “Архипелаг Гулаг” Аляксандра Салжаніцына з аўтографам яго ўдавы Наталлі Дзмітрыеўны, выданне “Лев Толстой. Бегство из рая” — уладальнік галоўнай літаратурнай прэміі Расіі “Большая книга” ў памеры 3 мільёнаў расійскіх рублёў — з подпісам аўтара Паўла Басінскага, лекцыя лаўрэата Нобелеўскай прэміі па літаратуры Святланы Алексіевіч з яе аўтографам і асабістай ручкай... Разглядаючы гэтыя ўнікальныя экспанаты, дзіву даешся, што захоўваюцца яны не дзесьці ў сталіцы, а ў Іўеўскай цэнтральнай раённай бібліятэцы. Адкуль такія скарбы? Дырэктар бібліятэкі Святлана Мірончык тлумачыць: падаравала ўраджэнка іўеўскай зямлі Ядзвіга Юферава — намеснік галоўнага рэдактара “Российской газеты” з 2001 года, старшыня аргкамітэта Міжнароднага Пушкінскага конкурсу для педагогаў-русістаў блізкага замежжа, Балгарыі, Ізраіля і Германіі, член журы прэміі “Большая книга”, заслужаны работнік культуры Расійскай Федэрацыі.


Пакінуўшы родную Іўеўшчыну адразу пасля школы, Юферава ніколі на яе не забывалася, нават калі дабілася вялікіх поспехаў у прафесіі журналіста і здабыла павагу не толькі на радзіме, але і за мяжой. Наадварот, яна адчула неабходнасць аддзячыць сваёй зямлі, аддаць усё тое, што яна дала. “Як добра быць грамадзянінам свету, як важна заставацца патрыётам сваёй малой радзімы. Мы можам і павінны зрабіць для яе многае”, — так разважае знакамітая ўраджэнка Іўеўскага раёна. Менавіта яна яшчэ ў 1994 годзе ініцыявала добраўпарадкаванне крыніцы ў раённым цэнтры, якая праз некалькі гадоў была аб’яўлена рэспубліканскім геалагічным помнікам, а ў 2003-м на сустрэчы на малой радзіме землякоў-іўеўчан “Сябрына”, якую сама і арганізавала, прапанавала стварыць краязнаўчы музей, якога ў Іўі у адрозненне ад іншых рэгіёнаў не было. У 2009 годзе такі аб’ект з’явіўся. Сёння яго ведаюць як адзіны ў краіне Музей нацыянальных культур. 

Асабліва цесная сувязь у Ядзвігі Юферавай з Іўеўскай цэнтральнай раённай бібліятэкай: “Усім лепшым у жыцці я абавязана сям’і, Іўеўскай школе і Іўеўскай бібліятэцы. Усе добрыя кнігі ў любыя часы я заўсёды магла ўзяць у нашай бібліятэцы. Пасля будзе ўніверсітэт у Мінску і Ленінка, але самыя галоўныя ўрокі павагі да кнігі, шанавання кнігі мы атрымоўвалі ўсё ж такі тут”. Каб аддзячыць гэтай установе, людзям, якія ў ёй працуюць, а таксама ў дапамогу цяперашнім і будучым чытачам, Ядзвіга Браніславаўна пастаянна прывозіць у падарунак цікавыя выданні — энцыклапедыі, даведнікі, мастацкую літаратуру, часта з аўтографамі аўтараў, адрасаванымі менавіта іўеўскім чытачам. Асабліва шчодры прэзент атрымала раённая бібліятэка ў 2001 годзе — пры садзейнічанні Ядзвігі Юферавай інстытут “Открытое общество” ў Маскве ў межах дабрачыннай акцыі перадаў іўеўскай установе 495 экзэмпляраў кніг коштам амаль 1800 долараў. 

Бібліятэкары вельмі цэняць сяброўства з Ядзвігай Браніславаўнай і ганарацца сваёй знакамітай суайчынніцай, як, дарэчы, і ўсімі слыннымі землякамі. Тым больш што Іўеўская зямля багата на выдатных асоб. Яна дала свету таленавітых пісьменнікаў, мастакоў, артыстаў, вучоных, святароў, спартсменаў... Працу з суайчыннікамі за мяжой і ў розных кутках краіны Іўеўская бібліятэка вядзе ўжо некалькі гадоў. Адкрывае новыя імёны, збірае звесткі пра землякоў, ініцыіруе выдавецкія і віртуальныя праекты. Чаго толькі каштуе раздзел на сайце Іўеўскай цэнтральнай раённай бібліятэкі “Знакамітыя землякі”, дзе змешчаны біяграфіі дзясяткаў суайчыннікаў. 

— Сёлета, у Год малой радзімы, вырашылі распачаць праект “Нашы людзі” — знаёмім іўеўчан з іх знакамітымі землякамі не толькі віртуальна, але і рэальна, — расказвае дырэктар бібліятэкі Святлана Мірончык. — Да прыкладу, ужо арганізавалі сустрэчы з доктарам гістарычных навук, прафесарам, першым прарэктарам Мінскага гарадскога інстытута развіцця адукацыі Сяргеем Стрэнкоўскім і паэтам, грамадска-культурным дзеячам Іванам Карэнда. Cяргей Пятровіч прэзентаваў для іўеўчан манаграфію пра гісторыю парафіі царквы Свяціцеля Мікалая Цудатворца ў сваіх родных Юрацішках ад будаўніцтва храма ў пачатку XVI стагоддзя і да нашых дзён, а Іван Арсеньевіч прачытаў яшчэ не апублікаваную паэму “Вочап: на скрыжаваннях эпох”, у якой выказаў боль і трывогу за беларускую вёску. Слухаць такіх цікавых асоб можна гадзінамі. Яны вельмі натхняюць! Асабліва тым, што не забываюць пра свой родны край. Вядома, на гэтым наша праца з суайчыннікамі не заканчваецца. Ужо запланавана некалькіх новых сустрэч. 

mila@sb.by