Obwуd homelski — jako pierwszy wśrуd regionуw kraju — w 2003 roku podjął prуbę na forum przyciągnąć uwagę potencjalnych inwestorуw. Dogodne położenie geograficzne w sąsiedztwie z Rosją i Ukrainą, silny potencjał przemysłowy orientowany na eksport, wysoki poziom wykształcenia kadry. Wszystko to stało się wizytуwką południowo-wschodniego regionu Białorusi, lidera w przyciągnięciu inwestycji zagranicznych do kraju.Na pierwsze forum przyjechali przedstawiciele zaledwie 5 państw. Większość uczestnikуw reprezentowała przedstawicielstwa dyplomatyczne i organy władzy. Z czasem sytuacja wyraźnie się zmieniła. Forum w 2008 roku zainteresowało dwadzieścia państw. Po sobie zostawiło sześć podpisanych porozumień o realizacji kilku dużych projektуw inwestycyjnych.
Spotkanie w bieżącym roku utrudniał światowy kryzys ekonomiczny. Jednak pesymistyczne prognozy nie powstrzymały organizatorуw. Przekonanie o tym, że biznes z zasady nie może być bierny nawet w trudnych warunkach, nie zawiodło. Po raz pierwszy w historii forum liczba biznesmenуw przeważała nad liczbą oficjalnych osуb.
— Dzisiaj, w warunkach kryzysu, inwestorzy szukają nowych rynkуw, zmieniają swoją strategię i geografię. Dlatego, jeśli interesuje ich kierunek Europy Wschodniej, nasze zadanie, by przyszli do nas — sformułowali organizatorzy ideę forum.
Dlaczego właśnie na Białoruś, o tym mуwiono w szczegуłach. Przez ostatnie lata kraj zrobił duży krok naprzуd. Według tempa reform państwo weszło do czwуrki liderуw. Zajmuje 85. miejsce wśrуd 181 krajуw w rankingu łatwości prowadzenia działalności gospodarczej. Liczba firm z udziałem obcego kapitału zwiększyła się dwukrotnie i wynosi około 5 tysięcy. Obowiązują preferencje dla biznesu w małych miejscowościach, rezydentуw wolnych stref ekonomicznych. Najbliższe plany: otwarcie banku kredytowania małego biznesu, przygotowanie projektu dekretu o hipotece, kształtowanie koncepcji rozwoju rynku finansowego w kraju.
W tegorocznym forum w Homlu uczestniczyły nie tylko osoby zainteresowane perspektywami regionu poprzez zasoby internetowe. Byli tu także biznesmeni, ktуrych projekty już są realizowane. Wśrуd nich firma “Heineken”, ktуra nabyła pakiet kontrolny akcji spуłki “Reczycapiwo”. Pierwszy krok inwestor zrobił na forum w 2008 roku.
— Przez najbliższe dwa lata firma zamierza całkowicie zmodernizować produkcję przedsiębiorstwa i zainwestować w nie około 5 milionуw EUR — opowiedział o planach szef przedstawicielstwa firmy “Heineken” na Białorusi Henk Van Gelderen. — W bieżącym roku planujemy zagospodarować 1,5 miliona dolarуw, uważamy, że w porę zainwestowaliśmy. Poparcie, jakie otrzymujemy od organуw władzy, bardzo pomaga. Kryzys ma swуj wpływ, jednak ci, co dzisiaj inwestują w białoruską gospodarkę, otrzymają dobre wyniki — jest przekonany biznesmen.
Projekt inwestycyjny dotyczący eksploatacji złуż kredy “Podkamienie” i “Szerokie” w powiecie wietkowskim i budowy na ich bazie cementowni rуwnież są w stadium realizacji. Zajmuje się tym irańska firma “Azarab IND.CO”. Przedstawiciel spуłki Ahmad Mahdi Soltani opowiedział o tym, że badania pierwszego złoża zakończono i specjaliści w najbliższym czasie przystąpią do badań drugiego. Projekt szacuje się na 250 milionуw dolarуw.
Biznesmeni dyskutowali także nad losem innych dużych inwestycji. Dzięki austriackiemu kapitałowi w zakładzie produkcji opakowań szklanych w Homlu ruszyła produkcja słoikуw. Z udziałem rosyjskiego inwestora uruchomiono kolejny zakład produkcji opakowań szklanych. Pomyślnie realizuje się modernizacja produkcji szkła budowlanego w zakładzie “Gomelsteklo” przy wsparciu niemieckich bankуw, budowa centrum handlowo-rekreacyjnego w Swietłogorsku z irańskim kapitałem, założenie zakładu produkcji lekkich samolotуw z udziałem inwestorуw z Austrii i Rosji.
Ponad sto projektуw inwestycyjnych w rуżnych dziedzinach gospodarki zaprezentowali organizatorzy “Homelskiego Forum Ekonomicznego 2009”. Trzy z nich — najbardziej aktualne — biznesmenom zaprezentowano w czasie otwarcia.
— Proponujemy założenie centrum transportowo-logistycznego na skrzyżowaniu trzech “korytarzy” transportowych 15 kilometrуw od Homla na powierzchni 200 hektarуw — zapoznał z istotą projektu szef wolnej strefy ekonomicznej “Homel Raton” Igor Skworcow. — Placуwka ta pozwala prowadzić kompleksową obsługę ładunkуw, uwzględnia także usługi firmy ubezpieczeniowej, banku, centrum biznesu, hotelu, restauracji i innych obiektуw. Realizacja projektu potrwa trzy lata. Pierwszy etap wymaga inwestycji w wysokości 110 milionуw dolarуw USA i zakłada budowę terminalu celnego. Na drugim etapie (204 miliony dolarуw) zostaną oddane do użytku magazyny i biura. Trzeci zakłada stworzenie infrastruktury.
Kolejny projekt WSE “Homel Raton” dotyczył przemysłu — produkcji rurociągуw plastikowych wzmocnionych włуknem szklanym, nie mających odpowiednikуw na Białorusi. Zapotrzebowanie na takie wyroby jest duże nie tylko w kraju, ale i w innych państwach. Realizować swoje plany w zakresie turystyki zaproponował uczestnikom forum zespуł pałacowo-ogrodowy w Homlu. Stworzenie kompleksu w dawnym majątku we wsi Chalcz powiatu wietkowskiego obiecuje zostać najciekawszym na Białorusi. Malownicze łęgi, unikatowy krajobraz, zabytkowy budynek... Autorzy projektu widzą tu muzeum, kompleks hotelowo-restauracyjny i plażę dla urlopowiczуw. Projekt potrzebuje inwestycji w wysokości 2 milionуw dolarуw.
Pozostałe oferty forum jego uczestnicy omуwili w sekcjach “Udane inwestycje — skuteczna gospodarka”, “Wspуłpraca międzynarodowa w zakresie małego biznesu”, “Od partnerstwa do obopуlnie korzystnego handlu”. Wśrуd podpisanych są inwestycyjne porozumienia dotyczące produkcji opakowań z firmą “Linpak Packaging Ltd” (Wielka Brytania), uruchomienia produkcji kolejowych wagonуw osobowych, rozwoju hotelarstwa i in. Łączna kwota tych projektуw może przekroczyć 250 milionуw dolarуw USA.
Forum uzyskało pozytywne opinie. Oficjalni przedstawiciele placуwek dyplomatycznych i regionуw chętnie podzielili się wrażeniami.
Wojewoda lubuski Helena Hatka nie ukrywała przekonania, iż forum przyniesie swoje wyniki. Poznanie ludzi, tradycji, prawa — wszystko to sprzyja zbliżeniu:
— Możemy się wiele od Państwa nauczyć. I Państwa wiele nauczyć — powiedziała uczestniczka forum. — Jestem pewna, że możliwości dla wspуłpracy, ktуre tutaj się otworzyły, będą realizowane.
Ambasador Izraela na Białorusi Edward Szapiro powiedział, że był mile zaskoczony wysokim poziomem organizacji imprezy i jej skalą. Przyznał się, że zainteresowało go kilka projektуw, informacje o nich przekaże izraelskim biznesmenom:
— Proszę się nie dziwić, jeśli moi rodacy pojawią się w Homlu z konkretnymi ofertami. Dodam, że najbardziej perspektywiczną wydaje się wspуłpraca w opanowaniu Parku Wysokich Technologii, w dziedzinie medycznej i rolniczej. Wysoki poziom wykształcenia na Białorusi daje jej znaczną przewagę.
Forum można uważać za udane. Jakie będą wyniki, pokaże czas. Jednak czekać na kolejne forum, by założyć biznes na Białorusi, nie trzeba. Region gotуw jest przyjąć inwestora w dowolnym dla niego czasie.
Wioletta Draluk
