На паўторны рэцэпт
На калідоры тэрапеўтычнага аддзялення 32-й гарадской клінічнай паліклінікі Мінска цiха: у 13.00 у персанала пачалася перазменка. Аднак гэта не перашкода для аматараў папрацаваць — участковыя медсёстры толькі заступілі на двухгадзінную службу. Прычым прымаць пацыентаў яны будуць самі, без дапамогі ўрача.
У адным з аднастайных кабінетаў знаёмлюся з участковай медыцынскай сястрой першай кваліфікацыйнай катэгорыі з 20-гадовым стажам Наталляй Самсонік і напрошваюся папрысутнічаць у яе на прыёме. Праз дзве хвіліны даносіцца нясмелы стук у дзверы — прыбыў першы на сёння пацыент.
— Як сябе адчуваеце? — пытаецца медсястра ў 64-гадовай Валянціны Бярыла і адначасова націскае на нагнятальнік паветра ў танометры.
— Як заўсёды, — уздыхае пацыентка.
Медсястра Наталля САМСОНІК цяпер мае права самастойна выпісваць рэцэпты «другасным» пацыентам і накіроўваць іх на аналізы.
Валянціна Уладзіміраўна запісалася на прыём да сястры, каб чарговы раз падоўжыць рэцэпт на лекі — яна скардзіцца на павышаны ціск і стаіць на ўліку з-за гэтай праблемы. Усім зручна: і медработніку няцяжка выпісаць патрэбныя прэпараты, і пацыент да медсястры трапляе без чаргі.
Дарэчы, Наталля Самсонік не спяшаецца «пазбавіцца» пацыенткі: на кожнага чалавека адводзіцца аж па пятнаццаць хвілін. Нарэшце спецыяліст дапісвае доўгачаканы рэцэпт і разам з ім перадае брашурку для гіпертонікаў. Дарэчы, прафілактыка таксама ўвайшла ў абавязкі медсястры.
Калі памножыліся абавязкі
— Мы, участковыя медсёстры, большую ўвагу звяртаем на пацыентаў, якія не абследаваліся два гады i болей, тэлефануем, запрашаем на прыём. Калі прыйдуць, я падрабязна вывучаю амбулаторную картку, вымяраю ціск, рост, вагу, акружнасць таліі, падлічваю індэкс масы цела. Затым выпісваю накіраванне на аналізы, кардыяграму і іншыя абследаванні, калі чалавек суадносіцца з пэўнай групай рызыкі, — участковая медсястра расказвае пра сваё цяперашняе кола абавязкаў. — На выхадзе чалавек трапляе да тэрапеўта ўжо з цэлым пакетам дакументаў.
Афармляць накіраванні да вузкіх спецыялістаў медработнікі з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй маюць права толькі з дазволу тэрапеўта. Аднак пацыентам
Читайте также
— Калі шчыра гаварыць, абавязкаў у вас дадалося?
— Я ўжо прывыкла, — паціскае плячыма Наталля Самсонік.
Як бачым, новы падыход значна павышае статус медсястры і адпаведна пашырае яе паўнамоцтвы. Так, з аднаго боку, «другасным» пацыентам стала прасцей трапіць на прыём да спецыяліста. Ды і паліклінікам лягчэй спраўляцца з патокам людзей. З іншага боку, магчыма, такая сістэма нарэшце дазволіць ахапіць дыспансерызацыяй усё насельніцтва горада, а ў будучыні і краіны. А як вынік, дапаможа скрынінгу хвароб на ранніх стадыях.
Аднак гэта ўсё у ідэале. Калі быць рэалістамі, ці пад сілу медсёстрам новыя паўнамоцтвы? Не сакрэт, што яны заўсёды былі «завалены» максімальна папяровай работай: гэта і мноства рэцэптаў, і запісы ў амбулаторных картках, і бясконцыя формы на кожнага пацыента... Цяпер паперак і абавязкаў толькі дадалося. Добра, што паступова паліклінікі пераходзяць да электроннай сістэмы абслугоўвання — гэта спрошчвае медсёстрам становішча.
ПАЗІЦЫЯ
— Ініцыятыва пашырэння паўнамоцтваў медсясцёр узнікла з мэтай паляпшэння даступнасці для пацыентаў, а таксама для большага ахопу насельніцтва падчас дыспансерызацыі. Чаму менавіта медсёстры? Падчас аналізу іх работы высветлілася, што ў апошні час змяншаецца колькасць ін’екцый дома, за якія яны адказваюць. Адпаведна нагрузка ў медсясцёр знізілася, і іх трэба было якім-небудзь чынам задзейнічаць. Талоны да медсясцёр выдаюцца ў стале даведак, а таксама размяшчаюцца ў вольным доступе на сайце арганізацый — іх можна забраніраваць анлайн. Такая сістэма дазваляе ўпарадкаваць патокі пацыентаў і пазбягаць чэргаў.
Мяркую, новы падыход зручны для ўсіх: і для ўрачоў, і для пацыентаў, асабліва працаздольных, і для работы ўстановы ў цэлым. Так, па сутнасці, мы крыху разгрузім урачоў, а ў медсясцёр кола абавязкаў пашырыцца. Аднак у першую чаргу трэба думаць пра даступнасць урачэбнай дапамогі. Навошта нагружаць дактароў той работай, з якой могуць справіцца і спецыялісты з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй? Мяркую, у будучыні гэты праект стане паспяховым не толькі ў сталіцы, але і ў рэгіёнах.
БЛІЦ-АПЫТАННЕ Ў ТЭМУ
«Гэта разгрузіць тэрапеўтаў»
Карэспандэнт «Р» выслухала незацікаўленыя меркаванні. Ці справяцца медсёстры з пашыраным колам абавязкаў і наколькі яны кампетэнтныя для таго, каб весці прыём самастойна?
— Я лічу, што такая ініцыятыва вельмі карысная для ўчастковага тэрапеўта. Па-першае, паскорыцца час прыёму на аднаго пацыента, і тады ўрачы будуць укладвацца ў свае законныя дванаццаць хвілін. У выніку стане менш канфліктаў паміж пацыентам і ўрачом, як гэта звычайна бывае. Ды і ў тэрапеўта з явіцца больш часу, каб паўнавартасна абследаваць чалавека. А вось для медсястры гэта ўсё, канешне, у нагрузку, бо, акрамя сваёй асноўнай работы, яна падзеліць з доктарам яго абавязкі.
— Новы падыход разгрузіць участковых тэрапеўтаў. Адпаведна, яны змогуць больш увагі надаваць хворым людзям. Таксама, упэўнена, стане менш чэргаў і скандалаў на калідорах паліклінік. Тыя абавязкі, якія пачынаюць выконваць медсёстры самастойна, не патрабуюць вышэйшай медыцынскай адукацыі ці якіх-небудзь іншых дадатковых ведаў, таму спецыяліст з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй выдатна справіцца з такім заданнем. Тым больш у любой спрэчнай сітуацыі можна звярнуцца па дапамогу да доктара. Мінус толькі ў тым, што праблема недахопу сярэдняга медперсаналу яшчэ больш вострая, чым з урачамі.
— Я вельмі негатыўна стаўлюся да падобных эксперыментаў. За мяжой такая практыка вітаецца, але там і падрыхтоўка спецыялістаў больш сур’ёзная. Плюс у новай сістэме бачу толькі адзін: медсёстры разгрузяць урачоў. Аднак з такім жа поспехам можна тэхнічку або вахцёра пасадзіць рэцэпты выпісваць. Я ніколі не пайду на прыём да медсястры. У адваротным выпадку аддам перавагу платным клінікам з кваліфікаваным персаналам.
veronulas@sb.by
