Сялянская каўбаса i камы “з душамi”

Ад Таццяны МАРХЕЛЬ, старэйшай актрысы беларускай сцэны, заслужанай артысткi Рэспублiкi Беларусь, актрысы Рэспублiканскага тэатра беларускай драматургii:

— Рэцэпты традыцыйных беларускiх страў у нашай сям’i засталiся ад бабулi, маёй мамы Веры Кiрылаўны. Як i захапленне народнымi песнямi, якое яна сумела пранесцi праз усё жыццё i перадаць унукам i праўнукам. Сказаць, што народныя песнi я вывучала спецыяльна, будзе няпраўдай. Проста я нарадзiлася ў маленькай беларускай вёсцы Шпакоўшчына, у Смалявiцкiм раёне, там прайшло маё дзяцiнства. Памятаю, мама, простая сялянская жанчына, працавала i спявала — голас мне дастаўся ў спадчыну ад яе. У дзяцiнстве любiла спяваць разам з ёй. Песнi, што спяваю на сцэне — гэта ўсё песнi маёй матулi. Мама пражыла доўгае жыццё, i летась, ва ўзросце 96 гадоў, яна адышла ў лепшы свет — цiха i спакойна, як веруючы чалавек. Яна заўсёды заставалася эмацыянальным цэнтрам нашай сям’i.
У апошнiя гады яна жыла са мной у Мiнску, i мы з ёй на два галасы любiлi спяваць летнiм вечарам, седзячы на балконе. Голас у яе i ў старасцi застаўся прыгожы, моцны — людзi на вулiцы спынялiся, каб паслухаць такi незвычайны “канцэрт”. I, зразумела, спявала яна за святочным сталом, калi мы збiралiся ўсёй сям’ёй. На Новы год i сёння мы гатуем “пальцам пханую” каўбасу. I мае дочкi — Вера, Маша i Юля — заўсёды кажуць, калi хочуць пахвалiць: атрымалася, як у бабулi.
Сапраўдную сялянскую каўбасу можна выдатна прыгатаваць i ў гарадской кватэры. Купляеце абалонку ад кiшок (яна прадаецца на Камароўцы), гавядзiны i свiнiны па кiлаграму-паўтара. Мяса трэба ахаладзiць i лепш не прапускаць праз мясарубку, а рэзаць нажом на невялiчкiя кавалачкi — у нашых продкаў мясарубак не было. Потым дабавiць солi па густу (каб мяса не было вельмi салёным!), ктмiн, часначок i 50—100 грамаў гарэлкi. Старанна ўсё перамяшаць i пакiнуць мяса марынавацца на ноч. У маёй роднай вёсцы якраз перад Новым годам забiвалi кабана (каўбаса рабiлася толькi са свiнiны, але мне больш падабаецца, калi гаспадыня дадае палову гавядзiны), а марынавацца мяса ставiлi ў вялiкiх драўляных начоўках. У горадзе падыдзе любы вялiкi посуд. Ранiцай наступае час набiваць абалонку мясам. Можна для “аўтэнтычнасцi” пiхаць пальцам, але гэта адымае шмат часу. Лепш дастаць з мясарубкi рашотку i нажы, i выкарыстаць спецыяльную насадку для набiвання каўбас — такiя насадкi прадаюцца амаль у любым магазiне гаспадарчых тавараў, напрыклад, ёсць у ГУМе. Пасля перавязаць вяровачкай, патыкаць каўбасу iголкай i павесiць на кухнi пад столлю — толькi не вельмi блiзка да плiты. Праз тры днi каўбасы гатовы.
Народныя стравы гатаваць заўсёды вельмi цiкава. Вось у майго мужа, у вёсцы Свяцiца, гасцей на Новы год запрашалi паспрабаваць “камы з душамi”. Гэта звычайныя калдуны з цёртай бульбы з мясам. Але ў некаторыя з iх гаспадыня клала гузiк, якi лiчыўся “шчаслiвым” — каму дастанецца такi калдун (цi, як казалi ў Свяцiцы, ком) “з душой”, будзе шчаслiвы ў наступаючым годзе. У нашай сям’i традыцыя троху “трансфармавалася” — мы запякаем у калдуны паперкi з пажаданнямi.

Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter