Алеся Скарабагатая — адна з пераможцаў маштабнага арт-праекта «Восеньскі салон з Белгазпрамбанкам», які нядаўна завяршыўся ў Мінску. Падчас яго 90 маладых мастакоў прадставілі свае лепшыя работы на суд замежных экспертаў і звычайных наведвальнікаў выставы-продажу. Перавагу карцінам Алесі аддалі менавіта гледачы, ёй быў прысуджаны прыз глядацкіх сімпатый.
Кропля мёду на палатне
Алесі Скарабагатай — 27, але яе імя і творчасць ужо прыкметныя.
— Алеся, што для вас важней: меркаванне прафесіяналаў або гледачоў?
— Вядома, гледачоў. Бо для іх я ў першую чаргу і ствараю свае работы. Гэта прызнанне амаль 2 тысяч чалавек, якія прагаласавалі за мае карціны пасля наведвання выставы, а не толькі сямі экспертаў, у якіх свае канкрэтныя інтарэсы.
«Пчаліны пацалунак»
— Тры тысячы еўра прызавых — для вас сума?
— Зразумела, і даволі прыстойная. Яна мне вельмі дапаможа, як раз хопіць на арганізацыю маёй першай персанальнай выставы. Ужо шукаю месца і залу.
— На «Восеньскім салоне» вам належаў абсалютны рэкорд выстаўленага аўтарам кошту работы. Свой дыпціх «Дзень і ноч» вы ацанілі ў 528 мільёнаў рублёў. Атрымалася прадаць?
— Ведаю, што ёсць заяўка на адну яго частку — «Дзень». Але пытанне пакуль не вырашана канчаткова.
— Упэўнена, знойдуцца тыя, хто скажа: ці не занадта завоблачная цана?
— Я не лічу, што гэта дорага. На самай справе не так і шмат. Я вось нядаўна зайшла ў мэблевы магазін: прадаюць канапу за 20 тысяч долараў. Дорага? Ручная работа, адказваюць. А чаму дыпціх — два вялікія жывапісныя палотны — павінен каштаваць танней за канапу? Наогул, гэта адна з лепшых і любімых маіх работ. І калі прадаваць яе танна, то лепш зусім не прадаваць.
— Дыпціх сапраўды цікавы, прыгожы, ёсць у ім нейкая таямніца, адчуваецца нават нешта містычнае.
— Менавіта так я прадстаўляю сабе дзень і ноч і хацела паказаць гэта вобразна. Дзень — жоўтая сімфонія, дзяўчына вывязвае сланечнікі — сімвал сонца. Ноч – цішыня, загадкавасць, таямнічы старац уплятае нітку святла ў начное покрыва, скрозь якое бачныя агеньчыкі, праступаюць сілуэты храмаў. Я, дарэчы, вельмі люблю працаваць ноччу, са штучнай падсветкай. Калі б не дзённае святло, неабходнае мастаку, працавала б толькі так.
Частка дыпціха — «Ноч».
— Напэўна, поспех вашых работ у гледачоў абумоўлены ўласцівай ім рэалістычнай манерай пісьма.
— Не сказала б, што яна цалкам рэалістычная: як бачым, так і напісана. Я не называю свой стыль рэалізмам, праўда, і як яго вызначыць, пакуль не ведаю. Нейкае пераасэнсаванне рэалізму ці што?
— Пішаце з натуры?
— Часткова. З натуры было б ідэальна, і для мяне гэта лягчэй, але не заўсёды магчыма. Напрыклад, як з натуры напісаць кроплю, якая сцякае. Гэта момант, секунда. Тады на дапамогу прыходзіць фатаграфія.
«У дзядулі».
— Цікава, а чые рукі адлюстраваны на вашай карціне «Пчаліны пацалунак», якая больш за ўсё спадабалася гледачам на выставе? Дарэчы, мядовую тэму вы, па-мойму, закранаеце не ўпершыню…
— Сапраўды, мне падабаецца бурштынавае свячэнне мёду, цікава перадаць гэта сонейка ўнутры. Месяцы тры над гэтай карцінай працавала. Спецыяльна для «Восеньскага салона». А рукі? Мае. Прычым левую пісала з натуры, а правую з фатаграфіі.
«Не пабіўся».
— Акадэмію вы скончылі па спецыяльнасці «манументальна-дэкаратыўнае мастацтва». Гэта — мазаікі, роспісы і іншыя габарытныя рэчы. У гэтай галіне што-небудзь ужо стварылі?
— Пакуль атрымліваю асалоду ад камерных рэчаў — нацюрмортаў, вось партрэты спрабую. Праўда, раблю роспісы прыватных кватэр. Мне гэта таксама цікава. Творчасці там, вядома, менш, чым хацелася б, заказ перш за ўсё, але затое плацяць грошы. І гэта немалаважна. Фарбы, пэндзлі, рамы, палатно каштуюць сёння вельмі дорага. Маленькі цюбік фарбы — 100—150 тысяч рублёў. А ён жа патрэбен не адзін, і розных колераў. Плюс аплата здымнай кватэры-майстэрні. Маёй зарплаты выкладчыка акадэміі мастацтваў не хопіць дакладна. Даводзіцца падзарабляць.
«Восень».
— Чула, нядаўна вы вярнуліся са стажыроўкі ў Варшаўскай акадэміі мастацтваў.
— Гэта курсы па праграме ЮНЕСКА. Паўгода вывучала мастацтва рэстаўрацыі. Малавата, канешне, у Польшчы шэсць гадоў вучацца. Але хоць асновы ды ўсё роўна карысны вопыт, бо ў нас рэстаўратараў практычна няма. У Беларускай акадэміі мастацтваў набіраюць курс раз у пяць гадоў. Адзін выпусцілі і вось два наступныя цяпер рыхтуем. Я якраз з гэтымі студэнтамі і займаюся.
— На сваіх карцінах замест подпісу вы ставіце адбітак пальца. Чаму?
— Захацелася так у пэўны момант, а пасля прыжылося. А чым дрэнна? Дактыласкапічна дакладны подпіс, выдатная абарона ад падробак.
svirko@sb.by
