Святло Айчыны. Зборнiк вершаў пра Беларусь.
Мiнск, Мастацкая лiтаратура, 2018.Чарговы том серыi «Сто вершаў» выдавецтва «Мастацкая лiтаратура» прысвечаны самай, бадай, распаўсюджанай i небяспечнай у лiтаратуры тэме — любовi да радзiмы. Тэма небяспечная, таму што лёгка спакушае пафасам i шаблонамi. Але ў гэтым выпадку знойдзена арыгiнальнае выйсце: сто вершаў кнiгi — гэта сто апошнiх гадоў беларускай гiсторыi. Кожны год прадстаўлены ўсяго адным вершам, у тым годзе напiсаным. Такiм чынам, перад намi — не шэраг вершаваных патрыятычных прызнанняў, а паэтычная храналогiя стагоддзя ў выкананнi ста паэтаў.
«Зазванi моцна, звон, зазванi, каб пачулi цябе на ўвесь край. Беларуса хутчэй разбудзi, хоць цяпер яму спаць ты не дай!» — заклiкаў век назад малады Мiхась Чарот, i гэтыя радкi патрапiлi ў пачатак кнiгi. «Па‑над борам густым дзень падняў лiхтары, разганяе хмурын валаконцы», — па‑свойму малюе беларускi пейзаж 1922 года Андрэй Александровiч. «Люблю я край, дзе вечары ў далёкiм небе сцелюць столкi», — рэфлексуе ў 1928‑м Юлiй Таўбiн. Як бачыце, шмат малавядомых вершаў i шмат iмёнаў, вартых таго, каб iх часцей успамiналi. Не менш уражвае i мастацкая частка — нагадаю, што фiшка серыi «100 вершаў» — побач з паэтычнымi творамi змяшчаюцца рэпрадукцыi карцiн вядомых мастакоў. Такiм чынам атрымлiваецца сiнтэз зборнiка паэзii i мастацкага альбома. Рэпрадукцый хоць i менш, чым вершаў, але яны таксама ахоплiваюць цэлае стагоддзе i таксама для многiх стануць адкрыццём. Iзраiль Басаў, Майсей Кунiн, Анатоль Тычына, Генрых Бржазоўскi, Сяргей Каткоў, Зоя Лiцвiнава, Арлен Кашкурэвiч, Аркадзь Астаповiч ды iншыя... Нечаканая Беларусь, убачаная ў самых розных манерах. Адзiн з разваротаў для рэпрадукцыi — апошнi — уяўляе з сябе белыя старонкi. Бо сённяшняя Беларусь, незалежная краiна ўзору 2019 года, яшчэ толькi будзе адлюстраваная. Чытач можа запоўнiць чыстыя старонкi па сваiм разуменнi. Бо гiсторыю сваёй краiны мы пiшам самi.
Даниэль Кельман. Слава.
Издательство АСТ, Москва, 2018.Роман известного австрийско‑немецкого писателя, лауреата премии Томаса Манна Даниэля Кельмана напоминает сборник рассказов о разных людях со сложными судьбами. Специалист, диагностирующий поломанные компьютеры, покупает мобильный телефон, и на его номер начинаются звонки к некоему Ральфу, ведущему довольно бурный образ жизни. Старушка, узнав о смертельной болезни, отправляется на эвтаназию в Швейцарию. Автор детективов пытается узнать о «настоящей» жизни с помощью новой любовницы, работающей врачом в горячих точках. Кельман искусно связывает все сюжетные линии, словно сплетая паутину, в которой трепыхаются герои. И сам «паук», то бишь автор, время от времени появляется в кадре и беседует с персонажами, пытающимися уговорить демиурга поменять их судьбу. Иногда это удается: смертельно больная старушка уходит из комнаты для эвтаназии не только здоровой, но и молодой. Все сюжетные повороты завязаны на линии двойников. Один отвечает на телефонные звонки за другого, другой живет параллельно на две семьи. Писательница, поехавшая замещать коллегу на конференции в какой‑то восточной стране, там и остается, поскольку ее имя забыли внести в списки вместо неприехавшего. Впрочем, предположение, что мы все — герои чьей‑то книги, спектакля либо сна, уже много веков как не оригинально.
Издания для обзора предоставлены книжным магазином «Академическая книга», Минск, пр-т Независимости, 72.
