Почему присвоенная находка может обернуться большой проблемой и что ее отличает от кражи

Скарб з падвохам

Яшчэ нашы прадзеды вучылі: свайго не кідай, чужога не бяры. Але што рабіць, калі безгаспадарны кашалёк сам цябе знайшоў? Змагацца са спакусай прысвоіць тое, што ў ім змяшчаецца? Шукаць гаспадара партаманета? А дзе гарантыя, што ўладальнік згубленых «мільёнаў» скажа дзякуй? Бо ёсць прыклады, калі гаспадары сцвярджалі, быццам першапачатковая сума была большая за тую, што вярнулі, — у такіх выпадках гісторыя прымае ўжо іншае, крымінальнае адценне. Мяркуючы па актыўнасці пошукаў згубленых і знойдзеных рэчаў у сацсетках, праблема на самай справе немалаважная. Пры гэтым лідары прапажы — банкаўскія карты і мабільнікі, без якіх сёння не абыходзіцца практычна ні адзін чалавек.

Праверка на хцівасць.
a-sap.info

Рубель за аднаго

Свайго спаніэля магіляўчанка Жанна Васільеўна сёння выгульвае выключна на павадку. Хоць яшчэ ўчора сцвярджала: яе Бон — жывёла свабодалюбівая, мае права бегаць па двары дзе ўздумаецца. Але аднойчы здарылася непрадбачанае: сабачка знік і перастаў адгукацца. Пенсіянерка месца не знаходзіла, тыдзень чакала водгукаў на аб’явы ў інтэрнэце. І цуд адбыўся: неабыякавыя людзі знайшлі маленькага Бона на іншым канцы горада. «Вярнулі, прычым нават ад узнагароды адмовіліся! — падзялілася перажытым жанчына. — Хоць рубель я ім усё-такі паклала ў кішэню, каб, згодна з прыкметай, больш падобных здарэнняў не было».

Гісторыі з такім хэпі-эндам, вядома, здараюцца. Была справа, у адзін з райаддзелаў міліцыі грамадзяне прынеслі нават звыш тысячы долараў, якія ўласніца згубіла разам з дакументамі. Дзякуючы ўдзелу незнаёмых людзей вяртаюцца да гаспадароў дарагія айфоны і ўпрыгажэнні. Але падобныя сюжэты, на жаль, рэдкасць. Міліцэйская статыстыка сведчыць: куды часцей людзі паддаюцца спакусе. Часам сітуацыі бываюць нават камічнымі. Напрыклад, 58-гадовы пацыент сышоў з Магілёўскай гарадской бальніцы хуткай дапамогі ў вопратцы з чужога пляча. Як так атрымалася, ведае афіцыйны прадстаўнік Ленінскага РАУС Магілёва Алена Сіманава:

— Рэчы яму выдалі памылкова. Атрымальнік нічым не паказаў збянтэжанасці, наадварот, пацвердзіў, што куртка, красоўкі, джынсы і гольф, якія каштуюць не менш за дзвесце рублёў, належаць яму. «Модніка», зразумела, знайшлі, і ўборы яму давялося вярнуць. А яшчэ — адказаць за свой учынак па крымінальным артыкуле.

Знайшоў ці ўкраў?

Дзе наогул праходзіць мяжа паміж знойдзеным і крадзеным? Часам пра гэта спрачаюцца нават суддзі. Як, напрыклад, у справе аб прысваенні чужой маёмасці шасцідзесяцігадовым Мікалаем Дзмітрыевым з Мсціслава. Мужчына выйшаў на ранішнюю прагулку, убачыў на лаўцы непадалёк ад мясцовага рэстарана жаночую сумачку і прыбраў да рук. Намеснік начальніка аддзела па наглядзе за адпаведнасцю закону судовых рашэнняў па крымінальных справах пракуратуры Магілёўскай вобласці Юлія Бокая расказала, што сярод іншых рэчаў Дзмітрыеў знайшоў у сумачцы кашалёк з банкаўскай картай і лісток з ПІН-кодам. А таксама 15 рублёў наяўнымі:

— І гадзіны не прайшло, як мужчына зняў з чужога карт-рахунку дзвесце рублёў. Сумку з рэчамі падарыў сваёй знаёмай.

Але сарванаму кушу радаваўся нядоўга. «Шчасліўчыка» знайшлі па гарачых слядах. Суд прызнаў яго вінаватым, але толькі за крадзеж грошай з чужой карткі, прысудзіў да шасці месяцаў калоніі агульнага рэжыму. «Аднак факта крадзяжу чужой маёмасці не ўстанавіў, — канстатавала Юлія Бокая. — І гэтым жа прысудам фігурант быў прызнаны невінаватым і апраўданы ў сувязі «з адсутнасцю ў дзеянні складу злачынства».

Дзяржаўны абвінаваўца з такімі высновамі не пагадзіўся і апратэставаў прыгавор у судовай калегіі па крымінальных справах Магілёўскага абласнога суда. «Суд першай інстанцыі няправільна размежаваў паняцці знойдзенай рэчы і рэчы, часова пакінутай без нагляду ўласнікам, завалоданне якой можа расцэньвацца як крадзеж, — адзначаецца ў пратэсце. — У сумцы былі асабістыя дакументы пацярпелай, таму Дзмітрыеў цалкам разумеў, каму яна належыць. І мог вярнуць маёмасць уласніку, але паступіў інакш».

У выніку пасля перагляду справы замест апраўдальнага прыгавору быў вынесены абвінаваўчы.

Зрэшты, і з добрымі намерамі лёгка трапіць у няёмкае становішча. Як, напрыклад, маладыя Воля і Пеця Уладзіміравы з Магілёва. Пара заўважыла, што са шчыліны банкамата тырчыць 50-рублёвая купюра, якую, верагодна, атрымальнік не заўважыў. Як сумленныя людзі, яны прысвойваць чужое не сталі. «Улічваючы, што ўласніка грошай не знойдзеш, выхад прыдумалі іншы: кінулі банкноту ў скрыню для збору сродкаў на дабрачынныя мэты, якая стаіць непадалёк», — расказала Вольга.

А праз некалькі дзён Уладзіміравым патэлефанавалі з міліцыі і прапанавалі вярнуць узятае. Ахвяраваць на добрую справу — учынак, вядома, добры. Але трэба дзяліцца сваім, а знойдзеныя грошы, хоть і здаюцца «нічыйнымі», усё роўна не твае!

Квадракоптар, парасон, бензапіла

Узначальваюць піраміду згубленых рэчаў банкаўскія карты і мабільныя тэлефоны. Гаджэты, тэлефоны і курткі з плашчамі грамадзяне, дарэчы, нярэдка пакідаюць і ў транспарце. На чыгуначных вакзалах яшчэ з савецкіх часоў існуюць так званыя бюро знаходак. Загадчыца багажнага аддзялення Магілёўскага аддзялення Беларускай чыгункі Наталля Курбан расказала, што на кожны знойдзены прадмет складаецца акт: калі і кім быў знойдзены. І рэч прымаецца на захоўванне на 30 дзён.

— Калі ўладальнік не даў аб сабе знаць, адпраўляем знаходку ў Мінск на склад рэалізацыі БЧ.

У выніку нешта можа быць прададзена, нешта ўтылізавана. Што датычыцца грошай, то яны захоўваюцца даўжэй — паўгода. Потым, пры адсутнасці запатрабаванасці з боку ўладальніка, пераводзяцца ў дзяржбюджэт. Сярод забытых у вагонах рэчаў трапляюцца такія даволі каштоўныя, як, скажам, квадракоптар або ноўтбук. А ў адным з магілёўскіх тралейбусаў пасажыр згубіў... бензапілу! Але абышоўся лёгкім спалохам: тэхніку яму вярнулі пад распіску.

У маім дзяцінстве была гульня, якую сёння, напэўна, палічылі б бяздушнай. Да старога кашалька мы прымацоўвалі нітку, клалі яго на бачнае месца ў двары. А калі хтосьці спрабаваў падняць, цягнулі кашалёк да сябе і са смехам разбягаліся. Пасля таго, як аднойчы добра «ўляцела» ад бацькоў, забаўляцца такім чынам перасталі. А некаторым ужо ў салідным узросце самім давялося прайсці праверку на хцівасць. Адна з сябровак дзяцінства нядаўна расказала, як знайшла на прыпынку купюру ў сто долараў. «Хутка схавала яе ў пакет. У тралейбусе час ад часу правярала, ці на месцы. Усю дарогу прыкідвала, што магу купіць на гэтыя грошы. Разгарнула банкноту ўжо на працы, і аказалася: паперка на звычайным ксераксе надрукаваная!»  — калегі, прызналася, па сённяшні дзень смяюцца, успамінаючы выраз яе твару. Больш, кажа, такіх «знаходак» не здаралася. А калі і ўбачыла б нешта падобнае, дакладна не ўзрадавалася б!

КАМЕНТАРЫЙ У ТЭМУ

Алена ШУМЕЙКА, старшы памочнік пракурора Магілёўскай вобласці па прававым забеспячэнні, інфармацыі і грамадскіх сувязях:


— Чым наогул знаходка адрозніваецца ад крадзяжу? Калі знойдзенае дазваляе вызначыць уласніка, але чалавек гэтага не зрабіў, значыць, яго дзеянні могуць быць кваліфікаваныя як крадзеж. Забыўчывыя грамадзяне нярэдка ўспамінаюць, дзе і што згубілі, вяртаюцца туды, але іх рэчы, аказваецца, ужо хтосьці забраў! Што рабіць, калі вы знайшлі чужую маёмасць? Напрыклад, у гандлёва-забаўляльным цэнтры. Тады знаходку трэба перадаць прадстаўніку адміністрацыі. У грамадскім транспарце — кандуктару. Пасля чаго правы і абавязкі па вяртанні знаходкі ўладальніку пераходзяць ужо да іх. Калі падобны выпадак адбываецца на вуліцы, то трэба звярнуцца з заявай у бліжэйшае аддзяленне міліцыі, адміністрацыю раёна. Ну а калі праігнаравалі гэтае правіла, прысвоілі чужое, закон прадугледжвае адказнасць — ад штрафу ў памеры да 5 базавых велічынь да 3 гадоў пазбаўлення волі.

СЛОВА СПЕЦЫЯЛІСТУ

Ірына БАРАНОЎСКАЯ, псіхолаг вышэйшай катэгорыі Магілёўскай абласной псіхіятрычнай бальніцы:


— Чаму людзі квапяцца на чужое? Гаворка ідзе пра жаданне лёгкай нажывы. Ёсць нават такі ўстойлівы выраз: «Гэта салодкае слова — халява». На тое, чаму чужы вопыт расплаты за яе нічому не вучыць, таксама ёсць адказ: а раптам пранясе? Па сутнасці, гэтая рызыка падобная да зладзейскай. Зладзеі ж таксама спадзяюцца, што будуць больш удачлівыя, чым іншыя. Але не варта забывацца, што, акрамя адказнасці перад законам, ёсць яшчэ і тайны закон бумеранга. Ён гаворыць: возьмеш чужое — страціш сваё. 

markova@sb.by
Полная перепечатка текста и фотографий запрещена. Частичное цитирование разрешено при наличии гиперссылки.
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter