Беларусам гэты інструмент вядомы з XII стагоддзя. Існавалі трубы медныя і драўляныя. Драўляныя, як піша аўтар кнігі «На чым іграе музыка» Надзея Дзямідава, вырабляліся са ствалоў або кары дрэў розных парод — клёну, арэшыны, сасны, ядлоўцу і іншых. Выкарыстоўваліся спосабы падоўжанага расколу або скручвання стужкі з кары. Трубы маглі быць прамымі, конусападобнымі і з «каленцам» — гэта значыць выгнутымі ў форме сучаснага горна. Трубы вырабляліся вельмі доўгімі — маглі быць даўжынёй і метр, і два, і тры.
У першую чаргу інструменты такога тыпу выкарыстоўваліся паляўнічымі і пастухамі. У народзе казалі: «Дзе былі пастухі, там былі і трубы». І часта называлі трубу пастуховым інструментам. Як адзначае Надзея Дзямідава, у добрага пастуха каровы нават умелі адрозніваць некаторыя трубныя сігналы: «выхадзі ў двор», «збор у стада», «небяспечна». Але запрашалі трубачоў разам з іншымі музыкантамі і на вяселлі, і на іншыя святы. Акрамя таго, труба выкарыстоўвалася падчас некаторых абрадаў. На Палессі, напрыклад, было прынята трубіць у трубы падчас красавання жыта, каб яно таксама «красавала» — гэта значыць, утварыўся колас.
mila@sb.by
