Прэзідэнт прыняў удзел у галасаванні на выбарчым участку № 1 Цэнтральнага раёна Мінска ва Універсітэце фізкультуры

Шчыра пра галоўнае

Прэзідэнт прыняў удзел у галасаванні на выбарчым участку № 1 Цэнтральнага раёна Мінска ва Універсітэце фізкультуры. З самай раніцы там было вельмі ажыўлена. Актыўнасць выбаршчыкаў аказалася на вышыні. Шмат было і замежных назіральнікаў. Яны даволі ахвотна дзяліліся сваімі ацэнкамі працэсу. Лейтматыў абсалютнай большасці меркаванняў такі: выбары праходзяць спакойна, адхіленняў ад заканадаўства не выяўлена.



У месцы, адведзеным для зносінаў Прэзідэнта з прэсай, быў сапраўдны аншлаг. Планавалася кароткая гутарка, якая ў выніку трансфармавалася ў змястоўную прэс-канферэнцыю. Дзейнічала правіла свабоднага мікрафона. Кожны з беларускіх або замежных журналістаў меў магчымасць задаць сваё пытанне. Аляксандр Лукашэнка развітаўся з журналістамі толькі тады, калі асабіста пераканаўся, што пытанняў больш няма. Рэпарцёраў ён запрасіў прыехаць у Беларусь у любы зручны для іх час. Глядзець, слухаць, рабіць высновы. Папрасіў толькі пра адно — пра аб’ектыўнасць. Вось пра што ішла рзмова ў гутарцы Прэзідэнта з журналістамі:

— Гэтая выбарчая кампанія беспрэцэдэнтная па колькасці замежных назіральнікаў, па імкненні ўлады забяспечыць запыты міжнародных структур у частцы інтэграцыі нашага выбарчага права ў прад’яўляемыя ім стандарты. Ці ёсць у Вас прэтэнзіі, пажаданні да ўдзельнікаў гонкі і да тых, хто будзе ацэньваць вынікі галасавання?

— Можа, вы і ведаеце нейкія міжнародныя стандарты, асабіста я іх не ведаю. Хацелася б, каб мяне пазнаёмілі з тымі стандартамі, якім мы павінны адпавядаць. Самае галоўнае, і я гэта ўжо не аднойчы падкрэсліваў, мы праводзім нашы выбары згодна з Канстытуцыяй і заканадаўствам нашай краіны. Наша Канстытуцыя і нашы законы прызнаныя ва ўсім свеце. Я і падчас гэтай выбарчай кампаніі чую такія ацэнкі. Непрадузятыя ацэнкі тых, хто адкрыта глядзіць на наш палітычны працэс. Яны вельмі пазітыўна ацэньваюць не толькі ход прэзідэнцкай кампаніі, датэрміновага галасавання, арганізацыі гэтага працэ­су, але і тое заканадаўства, па якім мы праводзім нашы выбары.

Напрыклад, некаму не падабаецца датэрміновае галасаванне. Але апора дэмакратыі Злучаныя Штаты Амерыкі праводзяць датэрміновае галасаванне, па-мойму, нават за некалькі месяцаў да асноўнага. Гэта толькі адзін прыклад. Можна шмат назваць. Таму, перш чым крытыкаваць нас, ідзіце і наладзьце там гэты працэс так, як нехта хоча.

Гэта па-першае. А па-другое, калі мы з вамі хочам адпавядаць нейкім стандартам, давайце раз і назаўсёды, будзе гэта ў рамках Арганізацыі Аб’яднаных Нацый (што мы прапаноўвалі разам з Расіяй) ці ў рамках АБСЕ (тое, што мы прапаноўвалі ад імя СНД і Еўразійскага эканамічнага саюза), — давайце выпрацуем гэтыя стандарты. І калі мы падпішамся пад імі, мы свята будзем іх выконваць.

Але адсунем гэтую праблему пакуль убок. Калі нам нашы замежныя госці, назіральнікі, прадказальнікі ды іншыя летуценнікі падказваюць нешта талковае і мы бачым, што гэта наша перспектыва, — мы неадкладна бяром на ўзбраенне. І такіх навацый у працэсе выбараў было нямала. Ці то парламенцкіх, ці то прэзідэнцкіх. Таму калі мы гаворым пра стандарты, можа, у журналістаў ёсць такі тэрмін, але стандарты пакуль, на жаль, не выпрацаваны.

У плане пажаданняў, як вы сказалі, апанентам. Я так разумею,  тром астатнім кандыдатам. Самае галоўнае пажаданне, каб мы дастойна падвялі вынік выбараў. Я прайграў — я сумленна скажу, што прайграў. Нехта прайграў — яны павінны сумленна сказаць, што яны прайгралі. Гэта будзе дастойна беларускага народа і гэта будзе ў скарбонку нашай дзяржавы і нашага народа. Што яшчэ хачу пажадаць? Вам, усім журналістам, не толькі беларускім, дастойнай карцінкі і рэпартажаў дастойных. Беларускаму народу — каб было ціха і спакойна. Але гэта ўжо мая праблема. Я павінен забяспечыць гэты парадак, пакуль я Прэзідэнт. Будзе нехта іншы, я яму хачу пажадаць, каб ён у нашай краіне ў гэты бурны, няпросты для ўсіх час — і для нас, і для суседзяў, для рэгіёна і свету ў цэлым — змог забяспечыць мір і спакой для нашага народа. Самае галоўнае для народа, я думаю, здароўе. Ад здароўя залежыць настрой. Ад здароўя залежыць усё. Яшчэ важней — здароўе дзяцей і ўнукаў. Вось жадаю толькі аднаго. Усё астатняе мы ў стане купіць.

— Ці могуць гэтыя выбары стаць пераломным момантам у адносінах паміж Беларуссю і Захадам? Што можа перашкодзіць паляпшэнню адносінаў?


— Гэтыя выбары, і не толькі выбары, могуць паўплываць на паляпшэнне адносінаў з Захадам толькі пры жаданні самога Захаду. Усё, што Захад пажадаў, што Захад захацеў бачыць напярэдадні прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі, прызнаюся шчыра, мы зрабілі ўсё. Таму, калі ў Захаду ёсць імкненне ўстанавіць з намі адносіны, ніхто і нішто перашкодзіць не можа.

— Ці можна чакаць, што ў выпадку выбрання Вас Прэзідэнтам для выканання некаторых пунктаў перад­выбарнай праграмы будуць выкарыстаны не самыя папулярныя крокі?

— Вы ведаеце маю пазіцыю. Я не маю намеру адыходзіць ад свайго галоўнага прынцыпу кіравання дзяржавай. Усё павінна быць спакойна, без рэвалюцый. Гэта самае галоўнае. Асабліва ў эканоміцы. У палітыцы, у заканадаўстве, яшчэ ў чымсьці можна прымаць радыкальныя рашэнні. Перажывём. Але эканоміка ніколі не пацерпіць, калі ты яе будзеш ламаць цераз калена. Не сёння, то заўтра гэта адгукнецца. Таму, вы гэта бачылі на працягу дваццаці гадоў, я ішоў эвалюцыйным шляхам. Нават калі ведаў, што гэты эвалюцыйны шлях не адразу выведзе нас на вынік, але я разумеў, што гэта не балюча будзе народу. Мяне неяк запытвалі, ці гатовы і я на карэнную ломку і гэтак далей... Я гатовы на любыя мерапрыемствы і на любыя рэформы. Але я тады задаў рытарычнае пытанне: ці вытрымаеце вы гэта? Ці трэба вам гэта? Задаць пытанне пра рэзкі рух наперад, каб мэты нейкай дасягнуць, і потым рэалізаваць — гэта, як у Адэсе гаварылі, дзве вялікія розніцы. Адна справа сказаць: давайце, наперад! А калі наперад пойдзем, хто дойдзе? Таму пытанне не ўва мне. Я гатовы на любыя пераўтварэнні і рэформы. І на рэвалюцыйныя ў тым ліку, хоць гэта і не мой прынцып. Я гатовы рабіць так, як вы хочаце. Ніхто мяне не папракне, што я дзейнічаў гэтыя гады насуперак меркаванню народа. Таму што я абяцаў, што буду рабіць так, як вы хочаце. Калі вы мне дасце карт-бланш на любую ломку і рэвалюцыйныя пераўтварэнні, калі вы гэтага захочаце, калі ласка. Мы гэта зробім. Пытанне не ўва мне. Пытанне ў грамадстве. Але лепш ісці спакойна, эвалюцыйным шляхам. Без ломкі і рэвалюцый. Настолькі, наколькі гатова да гэтага грамадства. Любы лідар павінен ісці ўпоравень з народам. На крок або на паўкрока толькі наперадзе. Калі пабяжыш наперад, нават правільна, — народ адстане. З кім ты будзеш праводзіць гэтыя правільныя рэформы і пераўтварэнні?

— Калі Вы станеце Прэзідэнтам, ці будзеце Вы і далей гарантаваць, што Беларусь не стане фронтам агрэсіі супраць Украіны?

— Няўжо ва Украіне яшчэ ў гэтым сумняваюцца? Я ўжо не раз вяртаўся да гэтага пытання. Яшчэ калі Аляксандр Турчынаў быў выканаўцам абавязкаў прэзідэнта, мы сустрэліся на нашай рацэ Прыпяць, ён шчыра задаў такое пытанне, калі мы засталіся сам-насам. Гаворыць: не хацеў перад журналістамі задаваць гэтае пытанне, таму што не ведаў адказу. Вы гарантуеце тое, што Беларусь не стане пляцоўкай агрэсіі супраць Украіны? Я адказаў: гэтае пытанне ты мне задасі пры журналістах. Мне хаваць няма чаго. Беларусь ніколі не будзе пляцоўкай для атакі на любую дзяржаву. Запомніце: ніколі! Мы выканалі сваё абяцанне? Выканалі. Сёння цяжка, складана... Пётр Парашэнка прызнаў, што мір у Данбасе, які быў выбудаваны і прапісаны тут, у Беларусі, ён стаў перамір’ем. Нават прэзідэнт Украіны, які выступаў радыкальна, ён ужо загаварыў аб тым, што наступіла перамір’е. Значыць, хутка будзе мір. Я ў гэтым перакананы. І ў вас наогул адпадзе гэтае пытанне, ці будзе Беларусь нейкім агрэсарам або памочнікам агрэсара. Гэта датычыцца не толькі Украіны. Гэта датычыцца ўсіх, падкрэсліваю. Але не дай бог каму-небудзь захочацца бразгаць каля нашых граніц зброяй...

Давайце жыць мірна. Хопіць ужо гэтых войнаў. Яны ўсюды ідуць: малыя, вялікія канфлікты, халодныя, гарачыя. Хопіць! Мы ж родныя, браты. Што мы дзелім? Рускія, беларусы, украінцы... Дзяліць жа няма чаго. Час ужо жыць мірна, нікому не перашкаджаючы і не залазячы ва ўнутраныя справы той ці іншай дзяржавы.

Я спакойна да таго стаўлюся, што Украіна хоча паспрабаваць еўрасаюзаўскага хлеба. Калі ласка. Але, паспрабаваўшы гэтага хлеба, вы павінны мець на ўвазе, што за наступствы вам давя­дзецца несці адказнасць. Я намякаю на тое, ці зможаце вы канкурыраваць у Еўрапейскім саюзе? Еўрасаюз вам адкрыў зону свабоднага гандлю, і што вы прадалі ў ЕС? Усё не так проста. Мы таксама паспрабавалі сваёй перапрацоўкай сельгаспрадукцыі, якая на парадак вышэйшая, чым у іншых краінах СНД, выйсці на еўрапейскі рынак. І нашы некаторыя прадпрыемствы выйшлі. Але я ведаю, чаго нам гэта каштавала і колькі гадоў заняло. Толькі па адным з напрамкаў. І ўсё астатняе, што мы з Украінай вырабляем, у Еўрапейскім саюзе ёсць. І туды няпроста будзе прарвацца не толькі ў выніку канкурэнцыі, але і ў выніку тарыфных, нетарыфных мер абароны еўрапейскага рынку. І мы спакойна на гэта глядзім. Я ведаю, што ўжо і Расія супакоілася ў гэтым плане, убачыўшы, наколькі вы з Еўрапейскім саюзам прасунуліся ў зоне свабоднага гандлю.

Гэта ваша права. Вы выбралі свой шлях — мы яго паважаем. Мы будзем прыстасоўвацца да таго, якую палітыку вы праводзіце і якога курсу будзеце прытрымлівацца. Мы ні ў якім разе ні крытыкаваць вас не будзем, калі гэта не датычыцца нас. Не будзем процідзейнічаць. Таму што мы родныя. Але вы нам не падкідвайце больш баевікоў. Мы ўжо стаміліся на граніцы іх затрымліваць. З гранатамі, бітамі, пісталетамі, боепрыпасамі. Я ўжо стаміўся чытаць такія даклады і глядзець фільмы і рознага роду фатаграфіі. Не трэба. Давайце жыць дружна.

— Некалькі гадоў назад на такой жа сустрэчы пасля галасавання Вы абяцалі запрасіць да сябе журналістаў і паказаць, дзе і як жывяце...


— Вы так імкняцеся да мяне ў дом? Я параюся са сваімі сямейнікамі, і мы з вамі сустрэнемся ў маім доме... Я падумаю і пастараюся вас запрасіць, хаваць мне няма чаго. Тым больш што дамоў сваіх у мяне няма. Сюды я прыехаў з дома, які пабудаваў яшчэ Пётр Міронавіч Машэраў і які ў ім жыў. Праўда, у яго, напэўна, была вялікая сям’я. Там было 3 або 4 спальні. Мне столькі не трэба. Таму я абсталяваў там кабінет, архіў. Гэта адзіная рэканструкцыя, праведзеная ў гэтым доме. Праўда, пасадзіў сады і збіраю ўраджаі з зямельных участкаў, якія былі некалі занядбаныя. Не думаю, што гэта вам будзе вельмі цікава. Усё абсалютна так, як у вас дома. Можа, памеры трошкі большыя. Але гэта ўжо прэтэнзіі да тых, хто будаваў гэты дом.

— Ці можаце Вы гарантаваць, што Беларусь на постсавецкай прасторы застанецца самай дружалюбнай краінай для Расіі?

— Абсалютна няправільнае пытанне. Мы не проста застанемся, як цяпер, дружалюбнай краінай з нашай Расіяй. Гэта брацкая і самая блізкая нам краіна. У гэтым вы можаце не сумнявацца. Гэта я гавару пры заходніх журналістах. Каб там, у расійскіх сродках масавай інфармацыі, больш не круцілі і не вярцелі, што мы тут кудысьці паварочваемся і гэтак далей. Я разумею, чаму так адбываецца. Таму што ў Расіі ёсць нейкія сілы, яны знаёмыя мне з даўніх часоў і сваю пазіцыю не мяняюць, якія хацелі б сапсаваць нашы адносіны. Гэта ў іх не атрымлівалася і не атрымаецца. Мы не проста будзем з вамі дружалюбнай краінай. Мы родныя народы і родныя краіны. І гэтай пазіцыі мы будзем пры­трымлівацца заўсёды. Вядома ж, маючы свой пункт гледжання. Безумоўна, камусьці не падабалася першапачаткова занятая намі пазіцыя па Украіне. І што? Цяпер і вы яе падтрымліваеце. Калі дзесьці непарадак сярод двух братоў, то трэці не павінен падліваць масла ў агонь. Ён павінен рабіць усё, каб браты ніколі не тое што не біліся — не канфліктавалі. І мы займаем менавіта такую пазіцыю. І не дай бог у нас быў бы нейкі канфлікт з Расіяй — украінцы занялі б такую пазіцыю. Не дай бог з украінцамі было б нейкае неразуменне — Расія заняла б такую пазіцыю. Мы хочам мірнага жыцця. А расіяне для нас заўсёды былі і эканамічна, і палітычна братамі. Падабаецца гэта камусьці або не.

— Калі можна, некалькі слоў пра перспектывы адносінаў паміж Беларуссю і Кітаем.

— У нас ніколі не было такіх добрых, блізкіх, стратэгічна важных адносінаў з Кітайскай Народнай Рэспублікай, як цяпер. Мы будзем развіваць, як і развівалі нашы адносіны. Мы будзем ісці толькі наперад, выбудоўваць вельмі добрыя адносіны. Нам дорага абышліся, у плане дыпламатычным, нашы адносіны з Кітаем. Мы іх выбудоўвалі больш за дваццаць гадоў. Я яшчэ быў дэпутатам, калі ў першы раз прыехаў у КНР. Быўшы ў Парламенце, я заўсёды гаварыў: паглядзіце на Кітай. За гэтай краінай буду­чыня. Вазьміце стэнаграму і паглядзіце, што мне апазіцыянеры тады адказалі. Камуністы прамаўчалі, а апазіцыянеры сказалі: яшчэ чаго, мы ж не бананавая рэспубліка, што будзем арыентавацца на Кітай. А сёння з Кітаем любая дзяржава рада мець добрыя адносіны. Мы іх выбудавалі да таго, як вы сталі сапраўднай, магутнай імперыяй. І мы гэтым даражым.

Як паказчык будучыні нашых адносінаў магу прывесці словы Сі Цзіньпіна, а з ім мы былі добра знаёмыя задоўга да яго прэзідэнцтва. У нас сяброўскія адносіны. Ён мне сказаў: Кітай гатовы падтрымаць Беларусь па ўсіх напрамках і ў любы час. І да мяне звярнуўся: ты зразумеў, што я сказаў? Я гатовы зрабіць для Беларусі ўсё, што трэба, і падтрымаць яе насуперак усяму. Гэта дарагога вартае. Кітай проста так слоў на вецер не кідае. Таму ў нас выдатныя адносіны. А эканоміка сёння будзе круціцца вакол ідэі Шаўковага шляху. Мы ўжо пачалі рэалізоўваць адзін з прапанаваных Сі Цзіньпінам напрамкаў. Адзін з вузлоў мы тут развіваем. Парк “Вялікі камень”. Вялікае будаўніцтва тут ідзе. Тут будуць самыя папулярныя і перадавыя вытворчасці будучых пакаленняў. Мы запрашаем усе кампаніі, каб яны на гэтае месца прыйшлі са сваімі вытворчасцямі. Патрабаванне адно: супервытворчасць заўтрашняга дня. Іншае нам тут не трэба. І мы маем шмат кампаній, гатовых сюды прыйсці.

Вось гэта і ёсць вынік на сёння на­шых адносінаў з Кітайскай Народнай Рэспублікай. І, карыстаючыся выпадкам, я хачу падзякаваць КНР за падтрымку і дапамогу ў гэты складаны час для Беларусі. І крэдытную, і інвестыцыйную, і па пастаўках і закупках нашага абсталявання і тэхнікі ў Кітай. За ўсё. З Кітаем у нас сёння няма ніякіх праблем.

— Растлумачце, калі ласка, сітуацыю з расійскай ваеннай базай.

— Нам не трэба ніякіх баз. Зразумейце адну простую рэч. Я ні пад каго не падладжваюся і “на злобу дня” не выказваюся. Мы з Расіяй не толькі будуем Саюзную дзяржаву, мы яшчэ і ў АДКБ. Гэта ваенна-палітычны саюз. Так, як і НАТА. У рамках АДКБ у нас падзелены зоны адказнасці. Мы знаходзімся на Захадзе. У непасрэднай блізкасці са структурамі Паўночнаатлантычнага альянсу. Гэта факт. Зыходзячы з гэтага, мы не хочам ваяваць і заўсёды пра гэта гаворым, але порах трымаем сухім — мы выбудоўваем нейкую адэкватную палітыку. У сувязі з гэтым у рамках АДКБ і перш за ўсё Саюзнай дзяржавы мы заключылі з Расіяй пагадненне і масу ў мэтах яго развіцця дагавораў па забеспячэнні нашай эканамічнай, палітычнай і ваенна-палітычнай стабільнасці. Мы тут, на заходнім напрамку, разам з Расійскай Федэрацыяй стварылі адпаведную ваенную групоўку. Яе аснову складае беларуская армія. 70 тысяч штыкоў на сёння. Яна ўвесь час ўдасканальваецца, мадэрнізуецца. Мы глядзім на канфлікты ва Украіне, Сірыі, раней у Іраку, у іншых месцах. Глядзім, якімі метадамі сёння вядуцца войны, і робім адпаведныя высновы, прыстасоўваючы нашы Узброеныя Сілы да гэтых канфліктаў. Пасля іракскай кампаніі мы літаральна перавярнулі будаўніцтва сваіх Узброеных Сіл. І пасля гэтага яшчэ двойчы. Апошні раз пасля ўкраінскага канфлікту. Прыстасоўваючы свае Узброеныя Сілы да магчымага нейкага канфлікту.

У нас з Расіяй дагавор аб стварэнні групоўкі на заходнім напрамку — у нашай зоне адказнасці. Сутнасць у тым, што калі, не дай бог, на Захадзе ўзнікне канфлікт — беларуская армія вырашае праблему перш за ўсё сваімі Узброенымі Сіламі. Літаральна на працягу некалькіх дзён Расія сваімі Узброенымі Сіламі нас падтрымлівае. Такім чынам, барані нас бог ваяваць, але калі давядзецца... Справа не ў базах, а ў тым, што мы насмерць, як гэта калісьці было, будзем з расіянамі і ўсімі, хто жадае нас падтрымаць, стаяць тут, у Беларусі. Скажыце, для таго, каб цяпер забяспечыць гэтыя ўмовы, нам патрэбна нейкая база? Асабліва ваенна-паветраных сіл. Што вырашаюць самалёты, якія будуць перабазіраваны з Расіі і будуць тут пасаджаны на нейкі аэрадром? У нас іх хапае. Што яны вырашаюць? Калі б яны ў Пскове або Смаленску базіраваліся, гэта што, розніца вялікая? Не.

Нам не гэта сёння трэба. Нам трэба, хоць у асноўным усе гарачыя праблемы вырашаны, проціпаветраная абарона. Я ўжо расказваў. У нас былі два напрамкі слаба прыкрытыя: брэсцкі і пад Мінскам. Я перад расіянамі паставіў пытанне: трэба закрываць. Часы былі не такія дрэнныя ў Расіі, але грошай не знайшлося. Тады я папрасіў прадаць з рэзерву С-300. Мы купілі іх. Нашы хлопцы іх мадэрнізавалі, і мы ўсе напрамкі закрылі. Але калі б Расія падмацавала нас ракетным узбраеннем, нам не трэба было б траціць вялікія грошы для стварэння такіх сістэм, як “Паланэз”. У раёне 200 кіламетраў далёкасць дзеяння. Мы зрабілі гэта без Расіі. Сёння мы працуем над іншымі сістэмамі, якія зробяць немагчымай вайну супраць Беларусі. Самалёты, нават калі гэта будзе полк, не ахалодзяць натаўскія галовы, а ракеты — так.

Таму ППА і магутныя ўдарныя ракетныя сістэмы — для абароны Беларусі і Расіі. Вы павінны ведаць, што калі скажаце, што захочаце ваяваць са сваёй тэрыторыі або з Польшчы з Расіяй... Маўляў, беларусы, мы будзем ваяваць, а вы ні пры чым — нават не гаварыце. Мы адразу ж пачнём супраць вас вайну. У нас пагадненне аб гэтым з Расіяй. Мы будзем тут, у Беларусі, абараняць расійскую зямлю. Праз некалькі дзён нас будуць падмацоўваць і самалёты, і крылатыя ракеты, і іншае, іншае, іншае расійскага боку.

Калі Расія пагодзіцца нам перадаць полк самалётаў — заўтра там будуць самыя лепшыя пілоты беларускіх Узброеных Сіл. У нас выдатныя ВНУ створаны. У нас выдатная практыка.  Мы рыхтуем выдатных лётчыкаў.

Я з Пуціным яшчэ не абмяркоўваў гэтую праблему. Гэта сродкі масавай інфармацыі нешта выцягнулі, напэўна, з пасяджэння ўрада ў Расіі, і ўкінулі інфармацыю незразумела навошта. Мы з Уладзімірам Уладзіміравічам абмяркуем гэтую праблему. Калі Расія бачыць, а мы чагосьці не бачым, Расія нам скажа. Можа, мы ў чымсьці памыляемся. Але калі пытанне будзе пра ваенна-паветраныя сілы, яно будзе пастаўлена адназначна: калі ласка, дайце нам гэтыя 24 самалёты. Не хочаце аддаць, прадаць — дайце ў арэнду. І я сумняваюся, што Расія будзе ствараць гэтую базу. Гэта вялікія грошы. Калі Расія на гэта не пойдзе, я таксама ўжо гаварыў. Дзясяты мадэрнізаваны на нашым заводзе самалёт у лістападзе ва Узброеныя Сілы паступіць. Яшчэ дзесяць — у будучым годзе. Тыя ж 20 самалётаў, якія я калісьці прасіў ва Уладзіміра Уладзіміравіча Пуціна.

Але я не разумею вас: чаго вы ўсхва­ляваліся? Дапусцім, гэтая база была б у Беларусі. Якую праблему яна вырашае? Якая розніца для Су-27 падняцца з аэрадрома ў Бабруйску ці з Пскова або Смаленска ці нават з Масквы. Абсалютна ніякай. 500 кіламетраў для гэтага самалёта — не адлегласць. Проста журналісты гэта схапілі, пачалі мусоліць у СМІ, палохаючы народ. Не трэба палохацца. Вось вам сумленная, шчырая пазіцыя.

— Якая будучыня грамадска-палітычнага жыцця ў выпадку Вашага выбрання?


— Сёння сустрэчы праводзяць тыя, хто можа арганізаваць гэтыя сустрэчы. Ніхто нікому не перашкаджае. Можа Караткевіч, Гайдукевіч, Улаховіч арганізаваць — арганізоўвайце. Мы нікому не перашкаджалі. Нават калі ўчора не ў першы раз у парушэнне закона выйшлі на вуліцы — там не было ніводнага міліцыянера. Гэта было маё патрабаванне. Не чапаць да выбараў. Паглядзім, якую выснову зробяць тут назіральнікі. БДІПЧ, АБСЕ... Хто толькі хацеў, мы ўсіх пусцілі. Іх тысяча чалавек прыехала з-за мяжы. Я забараніў любыя рухі цела нават там, дзе парушаліся законы. Але хачу сказаць: выбары заканчваюцца ў 20 гадзін. Пачынайце жыць па законе. Мы ні ім, нікому не дазволім дэстабілізаваць абстаноўку.

Зразумейце, мяне не гэта хвалюе. Я даўно гаварыў: мы ведаем усіх апазіцыянераў пайменна. Іх 400 чалавек разам з прыхільнікамі ў нашай краіне. З 7 мільёнаў выбаршчыкаў. Што гэта такое? Гэта кропля ў моры. Ёсць яшчэ разявакі, якія звычайна за імі ходзяць. Але ніхто не разумее, што адбываецца за спінамі гэтых апазіцыянераў...

Яшчэ раз гавару: выбары заканчваюцца ў 20 гадзін. Раю выконваць законы. Не таму, што мы баімся гэтых 400 чалавек. Мы перажываем за тых разявак, якія звычайна збіраюцца вакол. І мяне насцярожвае — я нездарма сказаў украінцам: хопіць пасылаць баевікоў. Мы іх сотнямі затрымліваем на граніцы, і яны не могуць растлумачыць, навошта сюды ідуць. Яны проста не думалі, што Лукашэнка зможа закрыць граніцу. А мы яе закрылі. Мы вельмі многіх вымушаны былі вярнуць. Але калі былі з баявой зброяй — затрымлівалі. Вы ж гэтага не ведаеце, калі ходзіце па вуліцах.

У сюжэце па тэлебачанні вельмі правільна звязалі гэтыя падзеі з тымі, калі ўзарвалася граната каля Вярхоўнай Рады. Загінулі людзі. Хто за гэта адказаў? Таму ўваходзьце ў законнае рэчышча...

Афіцыйна праводзіць акцыі — не праблема. У нас вызначаны месцы, як у Вялікабрытаніі. Хочаце, яшчэ раз паглядзім на гэтыя месцы. Хочаце — збірайцеся. Я гэта буду вітаць. Хай збіраюцца, абмяркоўваюць праблемы, крытыкуюць уладу і становяцца апазіцыяй. Калі вы будзеце і далей жыць на замежныя гранты, мы гэтыя грошы адбіраць не будзем, абяцаю, але будзем народу гаварыць, на чые грошы вы ведзяце прапаганду і якую. Усё будзе сумленна — гарантую. Калі вы не будзеце пераходзіць рысу, Рубікон, мы ніколі не будзем нікога лавіць, мачыць, як у іншых дзяржавах, гэта я абяцаю. Як толькі вы пераступіце нейкі Рубікон, які прыняты ў грамадстве, вы ведаеце, што будзе.

— Заяўлена, што будуць прыпыненыя санкцыі супраць Беларусі. Як Вы да гэтага ставіцеся?

— Вы радуйцеся, што будуць прыпыненыя санкцыі. Гэта ж не супраць Лукашэнкі санкцыі, а супраць дзяржавы, супраць беларускага народа. Радуйцеся. Чаго ж вы пакутуеце? Яны (Захад. — Заўв. рэд.) пераканаліся, што санкцыі — гэта на шкоду. Беларусь — прыстойная дзяржава. Мы ж не закрылі для эканомікі Захаду ні іх транзіт, як ад нас патрабавалі. Мы не зрабілі тое, што маглі зрабіць у эканоміцы. Не сталі бучу падымаць і ўскладняць сітуацыю ва Украіне. Яны зразумелі, што мы нармальная дзяржава. Тут жыве нармальны народ. Мы зрабілі ўсё, што яны хацелі.

— Улічваючы крызіс у беларускай эканоміцы, можа, прасцей было адмяніць выбары?

— Хто вам сказаў, што ў нас крызіс такі, што нам трэба адмяніць выбары? Вы радаваліся б, калі б я выбары адмяніў. Можа, не вы канкрэтна, але ў Польшчы знайшлося б нямала людзей, якія рукі б паціралі і былі рады, калі б мы адмянілі выбары. Мы такую радасць вам даставіць не можам. Мы — дэмакратычная дзяржава і праводзім гэтыя выбары. Гэта галоўнае. Дэмас — народ, кратас — улада. Гэта вы лепш за мяне ведаеце. Таму народ сёння вызначае сваю ўладу. Вы ведаеце паўнамоцтвы Прэзідэнта ў Беларусі. Яны зусім іншыя, чым у Польшчы. Таму гэта вельмі важныя выбары. Народ павінен вызначыцца. Гэта права народа. Таму даставіць радасць асобным сілам у Польшчы мы не можам.

І зразумейце адну простую рэч: чаму вы занадта спрошчана глядзіце на выбары? Па-першае, вельмі важна, з якім багажом выйдзе пераможца з гэтых выбараў. Калі мяне датычыцца, то дрэнна будзе, калі ў гэты раз менш, чым у мінулыя выбары, прагаласуе людзей. Значыць, ад мяне ўжо людзі пачынаюць адыходзіць і нейкая колькасць не задаволена маёй палітыкай. Для мяне вельмі важна: калі Лукашэнка выйграе, каб я захаваў тое, што было ў мінулыя выбары.

Па-другое, вельмі важна для Польшчы, для Расіі, для сусветнай супольнасці, Еўрасаюза, Амерыкі, з якім вынікам з гэтых выбараў выйдзе любы прэзідэнт. З кім яны будуць размаўляць: з чалавекам, які мае пераважную падтрымку беларускага народа або які ледзь-ледзь пераадолеў гэтую планку. Бо ідучы з апазіцыі ў першыя выбары, Лукашэнка набраў, па-мойму, 83 працэнты галасоў у другім туры. І я гэты ўзровень захоўваў. Гэта дзве трэці насельніцтва. Гэта моцная падтрымка. І хочам мы гэтага ці не, але я таксама, калі вяду размову з нейкім прэзідэнтам, заўсёды трымаю ў галаве, колькі народу яго падтрымала. Гэта таксама важна.

Але і не гэта галоўнае. Калі Лукашэнку выберуць, то жыццё на гэтым не спыняецца. Я павінен, зыходзячы з таго, што ёсць, прадоўжыць вельмі хуткі рух па выхадзе на нармальны ўзровень развіцця Беларусі. Вось што для мяне галоўнае. Я павінен забяспечыць бяспеку народа. Выбралі б іншага, яму нешта прабачылі б на першых парах. Мне нічога не будзе даравана. Ні зарплаты, ні эканоміка, ні бяспека, ні абарона, нічога. З мяне адразу спытаюць, дзе ж ты быў усе гэтыя гады? Таму я жыву гэтымі пытаннямі, а не тым, што адмяніць выбары — не адмяніць. Гэта, мякка кажучы, нейкае нечаканае для мяне пытанне.

— Вы гаварылі, што выбары павінны быць святам. І што б Вы пажадалі народу, як гэта прынята ў свята, каб ён жыў заможна і шчасліва?

— Будзем працаваць — будзем мець усё. Для таго каб нармальна жыць, у Беларусі сёння ёсць усё. Але перш чым патрабаваць нешта ад мяне або ад кагосьці з людзей, паглядзіце ўнутр сябе. Ці ўсё вы робіце для таго, каб жыць нармальна? Калі вы не пакладаючы рук з дня ў дзень араце, працуеце і не маеце, да прыкладу, зарплаты, значыць, тут нешта не так. Значыць, трэба ўжо ва ўладзе нешта шукаць. Калі вы дзесьці недапрацоўваеце, а хочаце жыць, як на Захадзе, хіба будзем жыць нармальна? Таму перш чым чагосьці патрабаваць ад улады, паглядзіце на сябе.

А пажадаць... Я свайму народу нічога не магу пажадаць, у яго ўсё ёсць. Ён таленавіты, мудры... Ёсць усё. Адзінае, чаго хачу пажадаць, — здароўя. Астатняе купім. Заробім. Мы ўмеем гэта рабіць.

— Як Вы ставіцеся да таго, што адзін з кандыдатаў — жанчына?

— Я вельмі гэтаму рад. Гэта нармальна. Я паназіраў, так — апазіцыянер. Але не крычыць жа “на плошчу”, ламаць, разбураць і гэтак далей. Цалкам разумны, нармальны чалавек. У яе сваё разуменне, як у той жа Алексіевіч. Пры гэтым больш глыбокае разуменне. Ну і што? Колькі ў нас тысяч людзей у Беларусі са сваім меркаваннем? У тым ліку апазіцыйным. Я што, супраць іх ваяваць буду? Не. Гэта іх права. Я павінен іх пераконваць. І не спяшайцеся, час, жыццё пакажа, хто меў рацыю. Да прыкладу, у 2010 годзе нам быў нарыхтаваны Майдан. Вы не чулі, калі я сказаў, што Статкевічам у той час кіравалі з Кіева. Ідзі, садзіся ў прэм’ерскае крэсла і кіруй. Ён гаворыць: як сядзеш, калі не пускаюць? І пачалі ламаць дзверы. І вельмі шмат прыкладаў. Не хачу варушыць. Нам быў падрыхтаваны Майдан. Я ведаў, да чаго гэта можа прывесці, і прыняў адпаведныя меры. Без гранат, без выбухаў, без слёзатачывага газу, без вадамётаў. Так ці не? Так! Спакойна ўсіх паставілі на месца. А калі б не зрабілі?

Тады не атрымалася. Яшчэ раз спрабавалі нейкія воплескі, смяшкі, праз інтэрнэт — не атрымалася. Зламалі Украіну... Цяпер жа вы зразумелі, што Лукашэнка меў рацыю? Вось выбары і пакажуць: меў рацыю ці не.

Таму перш чым думаць аб чымсьці асабістым, адпрацоўваць на Захадзе грошы, трэба падумаць, што мы жывём у канкрэтнай краіне і што для яе больш важнае. Гэта я гавару пра будучыню і абсалютна не турбуюся пра сённяшні дзень. Мы жывём у спакойнай, нармальнай краіне. Яна будзе і надалей такой.


Уладзімір Пуцін: Перамога Аляксандра Лукашэнкі сведчыць пра высокі палітычны аўтарытэт і давер з боку насельніцтва


Аляксандр Лукашэнка атрымаў пераканаўчую перамогу на выбарах Прэзідэнта Беларусі, лічыць Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін. Пра гэта гаворыцца ў віншаванні расійскага Прэзідэнта, накіраваным Аляксандру Лукашэнку.

“У тэлеграме Уладзімір Пуцін падкрэсліў, што пераканаўчая перамога Аляксандра Лукашэнкі на выбарах сведчыць пра высокі палітычны аўтарытэт і давер з боку насельніцтва, а таксама пра актыўную падтрымку праводзімага курсу на далейшае сацыяльна-эканамічнае развіццё краіны”, — паведамілі ў прэс-службе.Прэзідэнт Расіі выказаў упэўненасць, што дзяржаўная дзейнасць Аляксандра Лукашэнкі будзе садзейнічаць развіццю расійска-беларускага стратэгічнага партнёрства, умацаванню Саюзнай дзяржавы, нарошчванню супрацоўніцтва ў рамках Еўразійскага эканамічнага саюза, Садружнасці Незалежных Дзяржаў ды іншых міжнародных структур.

Уладзімір Пуцін пацвердзіў настрой на прадаўжэнне канструктыўнай сумеснай работы на карысць брацкіх народаў дзвюх краін.

Выбары адпавядалі міжнародным стандартам

Місія назіральнікаў ад КНР лічыць, што выбары Прэзідэнта Беларусі прайшлі на высокім узроўні і адпавядаюць нацыянальнаму заканадаўству і міжнародным стандартам

Пра гэта заявіў журналістам кіраўнік місіі назіральнікаў ад КНР, пасол МЗС КНР Юй Чжэньцы ў інфармацыйным цэнтры ЦВК.

Юй Чжэньцы адзначыў, што ў кожнай краіне склалася свая практыка забеспячэння выбарчага працэсу. “Але ёсць і міжнародныя стандарты. Пасля наведвання выбарчых участкаў у нас склалася ўражанне, што выбары адпавядаюць заканадаўству Беларусі і міжнародным нормам”, — сказаў ён.

Не трэба штучна навязваць краінам тую ці іншую мадэль дэмакратыі толькі таму, што яна прыжылася ў іншай дзяржаве, адзначыў Юй Чжэньцы. “Паважаць палітычныя прынцыпы, паважаць выбар народа — гэта адпавядае сапраўднаму дэмакратычнаму прынцыпу”, — сказаў на заканчэнне Юй Чжэньцы.

Па прынцыпах дэмакратыі

Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі адпавядалі дэмакратычным прынцыпам. Да такіх высноў прыйшла місія назіральнікаў ад СНД

“Місія назіральнікаў ад Садружнасці Незалежных Дзяржаў прыходзіць да наступнай высновы: выбары 11 кастрычніка 2015 года праведзены ў адпаведнасці з Канстытуцыяй і Выбарчым кодэксам Беларусі. Выбары адпавядалі дэмакратычным прынцыпам, былі празрыстымі, адкрытымі і канкурэнтнымі. Органы ўлады Беларусі і выбарчыя камісіі ўсіх узроўняў забяспечылі падчас выбараў рэалізацыю права грамадзян краіны на іх свабоднае волевыяўленне”, — сказаў кіраўнік місіі Сяргей Лебедзеў.

Заява назіральнікаў ад Садружнасці Незалежных Дзяржаў апублікавана на сайтах Выканкама СНД у Маскве і Мінску.
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter