— Panie ambasadorze, czym się rуżni idea albo jak mуwi się ostatnio misja Białoruskiego Forum Inwestycyjnego we Frankfurcie nad Menem od podobnego forum, ktуre odbyło się dwa lata temu w Londynie? Na czym polega sukcesyjność tych dwуch forуw? — Przyciągnięcie inwestycji zagranicznych jest celem nadrzędnym dla większości państw świata, ktуrych gospodarka orientuje się na eksport. Zrуwnoważony rozwуj dzięki własnym zasobom może zapewnić sobie zaledwie kilka krajуw dysponujących dużymi złożami kopalin użytecznych. Decyzja białoruskiego rządu o organizacji kolejnego forum inwestycyjnego nikogo nie zaskoczyła. Co więcej składa się na realizowany obecnie program zmierzający do liberalizacji gospodarki, ulepszenia warunkуw prowadzenia działalności gospodarczej, prywatyzacji obiektуw będących własnością państwa.
Powinniśmy postarać się zainteresować potencjalnych inwestorуw nie tylko z Niemiec, ale i z innych państw świata, udowodnić, że Białoruś jest atrakcyjną strefą inwestowania. Atutem jest przede wszystkim stworzenie dogodnych warunkуw założenia firm i rozwoju biznesu, możliwość wejścia na ogromny rynek państw członkowskich Unii Celnej. Poza tym po raz kolejny przypomnimy o dogodnym położeniu geograficznym kraju, wykwalifikowanych pracownikach, dyscyplinie Białorusinуw, ich pracowitości, zdolności pracować w warunkach społecznej gospodarki rynkowej, odpowiedzialności i przyzwoitości.
Liberalizacja gospodarki, uproszczenie systemu podatkowego, prywatyzacja, gwarancje prawne dla inwestorуw są czynnikami pozytywnie wpływającymi na ulepszenie klimatu inwestycyjnego na Białorusi.
Uzasadnia to sukcesyjność forum we Frankfurcie i forum w Londynie. Chcielibyśmy kontynuować dialog z inwestorami w zrozumiałym dla nich języku w stolicy finansowej Europy kontynentalnej. Warto pamiętać o forum inwestycyjnym, ktуre odbyło się w 2009 roku w Mińsku. Białoruskie Forum Inwestycyjne we Frankfurcie będzie trzecie z rzędu i jednocześnie to pierwsze wydarzenie na taką skalę w Niemczech.
Rуżni się od forum w Londynie tym, że w 2008 roku nasze forum odbyło się w warunkach kryzysu ekonomicznego, natomiast forum we Frankfurcie odbędzie się w warunkach dość pomyślnego przezwyciężenia jego skutkуw przez czołowe państwa. Świadczy o tym między innymi emisja białoruskich eurobondуw. Jednym z organizatorуw emisji jest Deutsche Bank z siedzibą we Frankfurcie nad Menem.
Te i inne czynniki, jak na przykład wzrost PKB Niemiec, ktуry osiągnie rekordowe 3,5 procent, pozwalają liczyć na zainteresowanie ze strony zachodnich inwestorуw wobec naszego regionu i Białorusi między innymi.
— Prezentacja białoruskiej gospodarki w City była światową premierą, gdzie wielu uczestnikуw po raz pierwszy usłyszało nazwę Białoruś, we Frankfurcie nad Menem natomiast więcej się wie o potencjale gospodarczym Białorusi. Jak by pan sformułował zadanie praktyczne Białoruskiego Forum Inwestycyjnego w obecnym kontekście politycznym i gospodarczym?
— Dla niemieckiej elity politycznej i ekonomicznej Białoruś od dawna nie jest terra incognita na mapie Europy. Co więcej intensywny rozwуj dialogu na rуżnych szczeblach wskazuje na to, że w ”polityce wschodniej” Niemiec zajmujemy nie ostatnią pozycję. Tylko w ubiegłym roku ministrowie spraw zagranicznych Białorusi i Niemiec oficjalnie spotkali się dwukrotnie. W Hanowerze odbyło się II Białorusko-Niemieckie Forum Energetyczne, w Berlinie szуste posiedzenie Białorusko-Niemieckiej Rady ds. Wspуłpracy Gospodarczej. Wizytę w Niemczech złożyły delegacje Mińska i obwodu witebskiego, do rуżnych regionуw Białorusi przyjeżdżali niemieccy biznesmeni.
W naszym kraju prowadzi działalność ponad 350 przedsiębiorstw z udziałem niemieckiego kapitału, przedstawicielstwa prawie 100 niemieckich firm, Niemiecki Klub Ekonomiczny, Przedstawicielstwo Niemieckiej Gospodarki. Nie zamierzamy na tym poprzestać. Dlatego podjęta została decyzja o przeprowadzeniu kolejnego forum inwestycyjnego w Niemczech — kraju z rozwiniętą gospodarką. Chciałbym zwrуcić uwagę na pewien ważny aspekt. Białoruskie Forum Inwestycyjne odbędzie się w ramach Europejskiego Tygodnia Finansowego, największego wydarzenia w życiu finansowym Europy, gdzie co roku przyjeżdża około 10 tysięcy uczestnikуw ze wszystkich państw świata. Prezentacja możliwości gospodarczych Białorusi adresowana jest nie tylko niemieckim biznesmenom i finansistom, ale i wszystkim uczestnikom Europejskiego Tygodnia Finansowego.
Zadania praktyczne, ktуre stawiamy przed sobą, są oczywiste, potencjalni inwestorzy powinni więcej wiedzieć o naszym kraju, mieć możliwość zadać pytania bezpośrednio przedstawicielom białoruskiego rządu, porozmawiać z białoruskimi biznesmenami, zawrzeć znajomości, znaleźć obiecujące dziedziny wspуłpracy z Białorusią. W najbliższym czasie podpisać konkretne porozumienia i kontrakty.
— Niemcy postrzega się jako głуwnego partnera w zakresie modernizacji gospodarczej. Czy ten kraj rzeczywiście jest eksporterem zaawansowanych technologii dla białoruskiego przemysłu? Jak pan ocenia wkład Niemiec w wymianę wyposażenia białoruskich zakładуw?
— Informacje, ktуrymi dysponujemy, jednoznacznie wskazują na to, że Niemcy odgrywają głуwną rolę w modernizacji i wymianie wyposażenia w białoruskich zakładach. W ciągu co najmniej 10 lat co roku kupowaliśmy w Niemczech maszyny, zaawansowane technologicznie urządzenia, nowoczesne technologie i know how na kwotę w wysokości 1 miliarda dolarуw USA. Ten fakt tłumaczy ujemne saldo w dwustronnym handlu. Import z Niemiec nie jest krytyczny, ponieważ zmierza do zwiększenia naszego potencjału eksportowego.
Właśnie niemieccy partnerzy pomogli nam zmodernizować i zacząć produkować nowe rodzaje wyrobуw w Białoruskiej Hucie, ”Integrale”, Mińskim Zakładzie Ciągnikуw, ”Grodnohimvolokno” i wielu innych zakładach.
Jedną z najbardziej obiecujących branż naszej wspуłpracy jest alternatywna energetyka. Niemieckie firmy należą do powszechnie uznanych liderуw w zakresie produkowania urządzeń wykorzystujących energię wiatru, słońca, masy biologicznej i innych odnawialnych źrуdeł. Z ich udziałem na Białorusi buduje się pierwsza farma wiatrowa, urządzenia biogazowe. Opracowane w Niemczech technologie wdraża się w białoruskich zakładach przetwarzania odpadуw gospodarstw domowych i przemysłu, produkcji nowoczesnych materiałуw budowlanych.
Niemieckie technologie są obecne we wszystkich sektorach produkcyjnych naszej gospodarki. Jakość niemieckich wyrobуw, niezawodność, przestrzeganie terminуw dostaw, obsługę techniczną docenili białoruscy konsumenci.
— Jakie oferty przywiozą do Frankfurtu nad Menem białoruscy uczestnicy forum?
— Koncepcja Białoruskiego Forum Inwestycyjnego zakłada oprуcz posiedzeń plenarnych przeprowadzenie sekcji tematycznych, gdzie białoruscy uczestnicy będą mogli przedstawić swoje oferty w zakresie rozwoju wspуłpracy inwestycyjnej.
Za sekcję o działalności bankowej i atrakcyjności inwestycyjnej rynku finansowego odpowiadają Bank Narodowy Białorusi i Ministerstwo Finansуw. O nowych możliwościach rozwoju infrastruktury w ramach Unii Celnej Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej i Kazachstanu w zakresie transportu, logistyki, budownictwa i turystyki będą rozmawiać uczestnicy drugiej sekcji pod patronatem Ministerstwa Transportu, Ministerstwa Budownictwa i Architektury, Ministerstwa Sportu oraz obwodowych komitetуw wykonawczych. Poza tym poszczegуlne sekcje forum będą dotyczyły perspektywicznych dziedzin inwestowania w przemyśle i rolnictwie, innowacji w zakresie ekologii i energoefektywności, odnawialnych źrуdeł energii. Naszym zdaniem taka koncepcja pozwoli porozmawiać na temat wszystkich ofert białoruskiej strony i usłyszeć opinię potencjalnych inwestorуw o perspektywach ich realizacji.
Doświadczenie organizacji podobnych przedsięwzięć na terytorium Niemiec świadczy o tym, że nie mniej ważnym składnikiem sukcesu na rуwni z pracą w sekcjach są kontakty w kuluarach forum, w trakcie przerw, przyjęć, obiadуw.
Możemy liczyć na sukces rуwnież dlatego, że naszymi partnerami w sprawie organizowania forum są największe organizacje pozarządowe zrzeszające liderуw niemieckiego przemysłu. Głуwnym partnerem jest Komitet Wschodni Gospodarki Niemieckiej — wpływowa organizacja, mająca dobre kontakty w środowisku niemieckiej elity politycznej i ekonomicznej, a także doświadczenie pracy w naszym regionie. Oprуcz Komitetu Wschodniego aktywnie wspуłpracuje z nami Niemiecki Związek Izb Przemysłowych i Handlowych, Przedstawicielstwo Gospodarki Niemieckiej na Białorusi, Stowarzyszenie ds. Wspуłpracy z Państwami Europy Środkowej i Wschodniej. Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii jest naszym oficjalnym partnerem ze strony niemieckiego rządu. Bezpośrednio we Frankfurcie organizacją forum zajmuje się firma ”Maleki”, opiekująca się Europejskim Tygodniem Finansowym od 20 lat i mająca nieskazitelną reputację na rynku.
Razem te czynniki tworzą wspaniałe warunki dla udanego przeprowadzenia Białoruskiego Forum Inwestycyjnego.
— Kto weźmie udział w forum ze strony niemieckiej? Czy są to stali i dobrze znani partnerzy, czy też tym razem zobaczymy nowe twarze? Jakie tematy budzą największe zainteresowanie?
— Forum we Frakfurcie będzie wydarzeniem na skalę światową. Nie zamierzamy ograniczać liczby uczestnikуw. Tym bardziej nie stawiamy przed sobą celu, by zaprosić tylko znanych nam ludzi albo tylko nowych. Chcielibyśmy, żeby w forum wzięli udział wszyscy przedstawiciele świata biznesu, ktуrzy naprawdę zamierzają wspуłpracować z Białorusią i skorzystają z okazji, by omуwić konkretne projekty.
Rzecz jasna, z przyjemnością powitamy na forum tych biznesmenуw, ktуrzy od dłuższego czasu prowadzą działalność na naszym rynku i chętnie podzielą się doświadczeniem, uwagami i propozycjami ze swoimi kolegami. Często właśnie pozytywna ocena znanych firm i korporacji jest decydująca dla nowych inwestorуw. Dlatego oprуcz potencjalnych inwestorуw w forum wezmą udział przedstawiciele Komitetu Wschodniego Gospodarki Niemieckiej, Niemieckiej Giełdy, Niemieckiego Związku Izb Przemysłowych i Handlowych, znanych bankуw i instytucji doradczych, agencji ratingowych i międzynarodowych organizacji gospodarczych.
Najbardziej uczestnikуw forum interesują warunki inwestowania na Białorusi, działalność Unii Celnej, polityka rządu w zakresie prywatyzacji, bardziej szerokiego zastosowania odnawialnych źrуdeł energii i inne tematy.
Niemieckie firmy chcą sprzedawać swoje wyroby na wschodzie, my zaś produkcją nowych rodzajуw wyrobуw z udziałem niemieckich technologii i niemieckiego kapitału. Niemieccy biznesmeni rozszerzą strefę działalności gospodarczej, my z kolei będziemy mogli zrealizować nasz potencjał państwa tranzytowego jako mostu między Unią Europejską a naszymi partnerami z Unii Celnej i WNP.
— Białoruskie Forum Inwestycyjne w Niemczech po raz pierwszy odbywa się na tle nowej jednostki geopolitycznej — Unii Celnej Białorusi, Rosji i Kazachstanu. Jak wpłynęła unia gospodarcza na biznesplany naszych niemieckich partnerуw?
— Odpowiedzią na to pytanie będzie Białoruskie Forum Inwestycyjne. Bez wątpienia utworzenie Unii Celnej budzi ogromne zainteresowanie w środowisku niemieckich biznesmenуw. Do naszej ambasady wpłynęło dużo pytań z prośbą skomentować, jak zmienią się warunki dostaw gotowych wyrobуw i części, a także produkcji i dystrybucji w przypadku, jeśli wyroby produkuje się w jednym z państw członkowskich Unii Celnej.
Celem poinformowania biznesmenуw o Unii Celnej w Niemczech zorganizowano konferencje z udziałem specjalistуw Państwowego Komitetu Celnego Białorusi, ktуrzy odpowiedzieli na najtrudniejsze pytania.
Dla niemieckich biznesmenуw najważniejsze jest wzajemne uznawanie certyfikatуw i innych dokumentуw, ktуre należy przedłożyć w urzędzie celnym, wwożąc wyroby na terytorium państw członkowskich Unii Celnej.
Ważny jest także rozwуj nowoczesnej infrastruktury logistycznej. Informacje o budowie na Białorusi kilku dużych centrуw logistycznych pozytywnie oceniają nasi partnerzy. Nie przypadkiem o swoim zamiarze dołączenia do realizacji tych projektуw oświadczyły Niemieckie Koleje i Lufthansa.
Większe zainteresowanie ze strony zachodnich biznesmenуw tłumaczy także przyspieszenie i uproszczenie odprawy celnej. Wdrożenie deklaracji elektronicznych, ich unifikacja z europejskimi dokumentami, budowa i modernizacja terminali celnych na granicy Białorusi i Unii Europejskiej, profesjonalizm celnikуw — wszystkie te czynniki pozytywnie wpływają na rozwуj aktywności gospodarczej w strefie Unii Celnej.
Sam pomysł utworzenia wspуlnego obszaru gospodarczego uważany jest za postępowy. Niemieccy biznesmeni dawno przyzwyczaili się do braku granic i barier celnych w handlu ze swoimi partnerami z Unii Europejskiej. Dlatego dowolne przedsięwzięcie zmierzające do uproszczenia procedur i przyspieszenie odprawy celnej jest mile widziane.
Organizatorzy zaprosili do Frankfurtu sekretarza Komisji Unii Celnej S. Głazjewa, by uczestnicy Białoruskiego Forum Inwestycyjnego mogli uzyskać odpowiedzi na pytania o działalności Unii Celnej.
— Niemcy to niezmienny dawca idei i nie tylko w tak ważnym dla polityki europejskiej zakresie jak bezpieczeństwo energetyczne. O jakich aspektach wspуłpracy Białorusi i Niemiec w tym zakresie będą rozmawiali uczestnicy forum?
— Na tle uzależnienia większości państw europejskich od względnie niedużej liczby dostawcуw zasobуw energetycznych problem zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego rzeczywiście jest bardzo aktualny. Temu zagadnieniu poświęca się szczyty G8 i G20, liczne konferencje i sympozja.
W białorusko-niemieckim dialogu ważną rolę pełni dwustronne forum energetyczne, ktуrego drugie posiedzenie odbyło się 22 kwietnia 2010 roku w Hanowerze. Kwestią numer jeden jest zwiększenie energoefektywności. Niemcy słusznie uważają, że oszczędzanie zasobуw energetycznych to najbardziej skuteczne i perspektywiczne rozwiązanie, by zmniejszyć uzależnienie energetyczne i zwiększyć bezpieczeństwo. Poznanie i wdrożenie niemieckiego doświadczenia w zakresie stosowania energooszczędnych technologii, produkowania sprzętu AGD i RTV nowej generacji zużywającego mniej energii, stosowania nowoczesnych materiałуw budowlanych lepszej jakości pod względem termoizolacji pozwalają naszemu państwu iść naprzуd w drodze do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego.
Kolejną ważną dziedziną naszej wspуłpracy jest odnawialna energia. Będąc europejskim liderem w zakresie wykorzystania energii wiatru, słońca, masy biologicznej i biogazu, Niemcy gotowe są podzielić się swoim doświadczeniem i nowoczesnymi technologiami. To doświadczenie Białorusi jest bardzo potrzebne. W naszym kraju trwa budowa farmy wiatrowej i urządzeń biogazowych. Jednocześnie stawiamy na bardziej szerokie zastosowanie lokalnych rodzajуw paliwa, co nie zaprzecza głуwnym postanowieniom przezwyciężenia uzależnienia od dostaw ropy naftowej i gazu.
Oczywisty jest cel strategiczny — przezwyciężenie jednostronnego uzależnienia dzięki zmniejszeniu zużycia ropy naftowej i gazu i bardziej aktywnemu rozwojowi odnawialnej energetyki. Jedna z sekcji Białoruskiego Forum Inwestycyjnego będzie dotyczyła innowacji w tej dziedzinie. Liczymy na wymianę opinii o głуwnych tendencjach rozwoju alternatywnej energetyki, możliwych dziedzinach wymiany doświadczenia i wdrożeniu wynalazkуw.
Ustawa o alternatywnej energetyce w Republice Białorusi jest w stadium uchwalenia. Spodziewamy się, że posłowie Izby Reprezentantуw uchwalą ją podczas sesji jesiennej. Uwzględniliśmy niemieckie doświadczenie liczące kilkadziesiąt lat.
Poza tym moim zdaniem białoruskich uczestnikуw forum zainteresuje składnik finansowy sprawy. Nie jest tajemnicą, że koszty własne jednostki energii produkowanej z odnawialnych źrуdeł na razie istotnie przekraczają koszty własne gazu ziemnego. Doświadczenie Niemiec w zakresie zapewnionego przez państwo nabycia całości energii produkowanej przez urządzenia wiatrowe, słoneczne i biogazowe, pobieranie dodatkowych podatkуw z firm oferujących tańszą energię jądrową, może być dla nas bardzo pożyteczne.
— Na jakie wyniki liczy pan po forum we Frankfurcie nad Menem?
— Podstawowym zadaniem forum jest wypromowanie Białorusi podczas Europejskiego Tygodnia Finansowego jako szczegуlnego miejsca dla inwestycji. Dobrym wynikiem będzie dla nas aktywny udział w forum potencjalnych inwestorуw z Niemiec, innych państw Unii Europejskiej oraz z całego świata.
Liczymy na wzrost zainteresowania naszym państwem ze strony tych biznesmenуw, ktуrzy wcześniej z rуżnych powodуw, w tym przez ukształtowane negatywne stereotypy, nie traktowali Białorusi jako wiarygodnego partnera. Chcielibyśmy po raz kolejny pokazać wspуlnocie ekonomicznej nasz potencjał przemysłowy, obliczalność i stabilność, rzetelność i wiarygodność pod względem ochrony inwestycji zagranicznych.
Dobrze rozumiemy psychologię inwestorуw europejskich, ktуrzy zanim podjąć decyzję analizują sytuację, sięgają po opinie niezależnych ekspertуw i znanych firm doradczych, przyjeżdżają z wizytą, by zbadać stan rzeczy na miejscu, dopiero potem rozpoczynają negocjacje. Forum ma zachęcić ich do podjęcia działań.
Przy tym opowiemy o tym, że w kraju stworzono niezbędne warunki ramowe dla prowadzenia działalności inwestycyjnej, że niedawno powołana Agencja Narodowa Inwestycji i Prywatyzacji będzie dla nowych inwestorуw wiarygodnym partnerem podczas wejścia na białoruski rynek, pomoże rozwiązać szereg kwestii, z ktуrymi ma do czynienia biznesmen, ktуry chce prowadzić nowy interes.
Zwrуcimy uwagę na nowe możliwości otwierające się przed inwestorami działającymi na Białorusi na obszarze Unii Celnej. Słowem liczymy na to, że nas usłyszą. Z drugiej strony chcielibyśmy sami poznać zdanie naszych partnerуw, obecnych i potencjalnych, na temat klimatu inwestycyjnego na Białorusi. Nie warto spodziewać się, że podczas forum zostaną podpisane duże porozumienia inwestycyjne z nowymi partnerami.
Oczywiście nie będziemy mieć nic przeciwko, jeśli dobrze nam znani partnerzy będą chcieli zawrzeć nowe kontrakty w trakcie forum inwestycyjnego.
W każdym razie możemy liczyć na wymianę opinii, dyskusje, nawiązanie nowych i dalszy rozwуj istniejących kontaktуw. Serdecznie zapraszamy na Białoruskie Forum Inwestycyjne we Frankfurcie nad Menem!
— Dziękuję za rozmowę!
Nina Romanowa
