На вуліцах Рагачова сёння шмат прыезджых. Тысячы гасцей з усіх куткоў краіны прымаюць удзел у Днях беларускага пісьменства. Напярэдадні свята, якое, безумоўна, стане адной з самых значных падзей Года культуры, тут пабывалі журналісты «Р».
Падарожнічаючы ад аўтавакзала, у нейкі момант мы з фатографам заблудзіліся. Хоць не так даўно ўжо былі ў Рагачове. І толькі праз дзесяць хвілін зразумелі: знаходзімся на памятнай яшчэ па мінулым візіце вуліцы Леніна.
Сказаць, што горад змяніўся, значыць, даць толькі павярхоўную адзнаку. У некаторых месцах ён змяніўся да непазнавальнасці.
Ідэальна роўны асфальт на дарогах, свежая фарба фасадаў, тратуары ў плітцы. Пра грандыёзную будоўлю, якая кіпела яшчэ месяц таму, нагадваюць толькі асобныя «кадры». На змену лапатам прыйшлі венікі і пэндзлі, якімі старанна і без мітусні наносяць апошнія штрыхі.
Пасярод плошчы хлопцы ў спяцоўках збіраюць каркасы павільёнаў. А фантан, які атрымаў другое жыццё, праходзіць фінальнае тэсціраванне.
— Вы б увечары прыйшлі, — раіць адзін з рабочых. — З падсветкай наогул прыгожа глядзіцца — добрыя здымкі атрымаюцца.
Размешчаны цераз дарогу Музей народнай славы звонку красуецца новенькім дахам. А ўнутры нагадвае патрывожаны вулей. У ролі працавітых пчолак — дзяўчаты, паліруюць да люстранога бляску шкло вітрын. Пад імі размесціцца экспазіцыя старадрукаваных і рукапісных выданняў «Крохкія захавальнікі Слова». У ёй прадстаўлена больш за паўсотні экспанатаў з фондаў Гомельскага палацава-паркавага ансамбля. Кожны з іх мае ўнікальную гісторыю. Загадчыца гісторыка-краязнаўчага аддзела Ганна Кузьміч з цяжкасцю трымае ў руках напрастольнае Евангелле. Фаліянт вагой кілаграмаў пятнаццаць датуецца пазамінулым стагоддзем. У музей ён трапіў больш за трыццаць гадоў таму — быў набыты ў прыватнага ўладальніка, у сям`і якога кніга захоўвалася не адно пакаленне. Мяркуецца, калісьці яна належала адной з цэркваў. А пасля рэвалюцыі яе хавалі ад бальшавікоў... Смутныя часы перажыў і рукапіс веткаўскіх старавераў. Яго асаблівая прыкмета — абгарэлыя па краях старонкі. Такіх цудам захаваных асобнікаў у экспазіцыі два. Прынамсі, аднойчы агонь не быў выпадковасцю. Пра гэта сведчыць рукапісны надпіс пра тое, што кніга выратавана з пажару, «учиненного младоумствующими». Відавочна, непахвальнага эпітэта ўдастоіліся тыя, хто разбураў храмы. Немалую каштоўнасць для вывучэння беларускага пісьменства ўяўляе Актоіх, ён жа — «Осьмогласник». Кніга для набажэнстваў выдадзена ў пачатку XVIII стагоддзя ў друкарні аднаго з манастыроў Магілёва. На старонках маюцца гравюры з подпісам аўтара — Васіля Вошчанкі. Вядомы беларускі гравёр тварыў разам з бацькам на рубяжы XVII і XVIII стагоддзяў.
З музея накіроўваемся ў Дом кнігі, дзе завяршылася рэканструкцыя даўжынёю ў некалькі гадоў. У бібліятэцы на другім паверсе ажыўлена. Дзве сяброўкі-рагатушкi запасаюцца чытвом, дзелячыся ўражаннямі і парадамі. Загадчыца дзіцячага аддзела Цэнтральнай раённай бібліятэкі Таццяна Станіслава называе вучняў малодшых класаў самымі актыўнымі наведвальнікамі. Прыемна здзіўляе і літаратурны густ юных чытачоў. Гары Потар і іншыя супергероі адышлі на другі план. Іх пацяснілі творы айчынных аўтараў. Такіх як Алена Турава, Андрэй Жвалеўскі і Яўгенія Пастарнак, Вольга Нікольская, Уладзімір Ліпскі, Раіса Баравікова і іншыя. Сярод жанраў — тое, што заўсёды дае пажыву нястрымнаму дзіцячаму ўяўленню, — фэнтэзі, прыгоды і, вядома ж, казкі.
Не прыходзіцца сумаваць і прадаўцам першай у Рагачове кнігарні, якая адкрылася на першым паверсе. Месяц таму мы бачылі тут толькі стэлажы. Сёння яны запоўнены літаратурай на любы густ. Самыя бачныя месцы, што цалкам лагічна, адведзены беларускім выданням.
Рагачоў сустракае гасцей Дня беларускага пісьменства ва ўсёй красе. Такі вынік маштабнага культурнага праекта, руплівай працы сотняў людзей і чакання тысяч мясцовых жыхароў. Гэтае свята заслужылі ўсё.
roleskovskiy77@mail.ru
Фота Івана КУЗМЯНКОВА
Фота Івана КУЗМЯНКОВА
