Białoruś jest coraz częściej wymieniana jako kraj atrakcyjny i wygodny dla turystyki międzynarodowej. Na przykład, prawie 40 procent Rosjan nazywa nasz kraj najlepszym miejscem do wypoczynku i podróży. Białoruska infrastruktura turystyczna otrzymywuje coraz większą uwagę w zachodnich almanachach i specjalistycznych wydaniach. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje przewodnik po Białorusi w języku angielskim, który z powodzeniem przetrwał dwie edycje, a ostatnio, wydano trzecią. Jest to dobra okazja, aby porozmawiać z jego autorem — Nigelem Robertsem.
— Proszę pana opowiedzieć krótko o sobie i, oczywiście, o tym przewodniku po Białorusi, który tak skutecznie jest sprzedawany w anglojęzycznej Europie.
— Przez 30 lat pracowałem jako prawnik w Anglii, a teraz podróżuję i piszę o swoich doświadczeniach. Białoruś po raz pierwszy odwiedziłem w listopadzie 2001 roku. Po trzech-czterech wizytach zastanowiłem się, dlaczego w Europie nie ma przewodników po waszym kraju, i postanowiłem zostać tym, który go napisze. Pierwsza edycja była gotowa w 2008 roku — w sumie było sprzedane 405.000 egzemplarzy. W roku 2011 pojawiła się druga edycja w tym samym nakładzie i także z powodzeniem się sprzedała. Niedawno wydaliśmy trzecią. Do tej pory jest to jedyny przewodnik po Białorusi w języku angielskim. Mam nadzieję, że moja książka okaże się tym oknem, przez które cudzoziemcy będą mogli patrzeć na wasz kraj, dobrze, że tu naprawdę jest wiele do zobaczenia.
— W rzeczywistości, w Unii Europejskiej już istnieje przewodnik, gdzie Białoruś jest reprezentowana jako jeden z krajów w regionie, który obejmuje Rosję i Ukrainę. Stwarzał go francuski dziennikarz i założyciel Stowarzyszenia Francuskich Turystów Michel Renaud. Jednak wyraźna różnica pana przewodnika jest w tym, że jest w całości poświęcony Białorusi. Czy może pan opowiedzieć o przyczynach takiego wyboru?
— Przyczyna jest w tym, że chciałem zaprezentować Białoruś jako unikalny kraj. Kiedy pierwszy raz przyjechałem tu w 2001 roku, niektóre rzeczy przypominały mi Związek Radziecki, który odwiedziłem na początku lat 90-tych. Ale bardzo szybko zdałem sobie sprawę, że Białoruś ma swoją własną specyfikę. Tutaj można zobaczyć wiele, czego nie ma nigdzie, w tym w Rosji. Taki kraj z pewnością zasługuje na własny przewodnik.
Białoruś się zmienia, a ja też z czasem dowiaduję się o niej więcej. Została lepszą sama infrastruktura turystyczna.
— O rosnącej atrakcyjności naszego kraju dla cudzoziemców mówią i inni. Nie tak dawno temu brytyjski magazyn Business Insider porównał białoruskie restauracje i kawiarnie z włoskimi i zauważył, że porównanie jest na naszą korzyść. Czy pan zgadza się z taką oceną?
— Poniekąd się zgadzam. Na Białorusi istnieje wiele restauracji, które nie są gorsze od swoich odpowiedników w Europie. Istnieją, oczywiście, i te, które nie osiągają tego poziomu, ale tak jest chyba wszędzie — w Paryżu, Londynie i Berlinie. Ale powinienem zwrócić uwagę, że ogólny poziom jakości takich restauracji na Białorusi jest bardzo wysoki.
— Na co, pana zdaniem, należy zwrócić uwagę w celu dalszego zwiększenia atrakcyjności Białorusi dla cudzoziemców?
— Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że najważniejsze jest, aby zrobić informacje o Białorusi bardziej dostępnymi dla reszty świata. I powinne być różne informacje: literatura o kraju, informacje na temat muzeów i zabytków, broszury. Macie takie rzeczy, ale myślę, że powinno być tego więcej i powinne być one bardziej dostępne. Dziś, wiele informacji jest w sieci, więc, być może, należy przyjrzeć się, jak technologie informacyjne pomogły infrastrukturze turystycznej osiągnąć bardziej wysokiego poziomu w innych krajach, i spróbować nauczyć się z tego doświadczenia.
— Skoro poruszył pan ten temat: na Białorusi działa Park Wysokich Technologii, którego firmy zajmują się w tym rozwojem zaawansowanych technologicznie rozwiązań dla różnych sfer życia społecznego. Na przykład, system transportu publicznego w Mińsku dziś jest w pełni zautomatyzowany i oferuje pasażerom szczegółowe informacje na temat linii oraz rozkładów jazdy transportu. Jak pan patrzy na to, żeby ktoś zajął się opracowywaniem podobnego zaawansowanego technologicznie systemu dla infrastruktury turystycznej?
— Myślę, że to świetny pomysł. Dzisiejsi turyści chcą zawsze mieć pod ręką najświeższe informacje. Mieć możliwość, na przykład, spacerując wzdłuż ulicy Lenina, patrząc w swoim telefonie, dowiedzieć się, jakie miejsca do wypoczynku są na tej ulicy, co oferują i jakie są ich godziny otwarcia. Moja książka zawiera przegląd tych miejsc, jest dostępna w Google i na stronie internetowej mojego wydawcy. Ale często są potrzebne szczegółowe informacje tu i teraz, i w tym mogą pomóc wysokie technologie.
— Michelle Renaud, którego dobrze znałem, często mówił, że dla niego w kraju jest ważny nie zimny kamień zabytków, a sama historia i kultura, tradycje — “duch kraju”. A tego można doświadczyć nie tylko i nie tyle w Mińsku, ale w odległych zakątkach Białorusi. Nawiasem mówiąc, w ostatnich czasach nasz rząd przywiązuje ogromną wagę do rozwoju agroturystyki. Czy są, pana zdaniem, tu dobre perspektywy?
— Oczywiście. Lubię Mińsk, ale jeszcze bardziej lubię obwód homelski. Kiedy po pięciu godzinach w pociągu wychodzę z wagonu i okazuję się na homelszczyźnie, czuję, że wreszcie trafiłem do samego serca kraju. Ogólnie rzecz biorąc, poprawiając infrastrukturę turystyczną, trzeba być bardzo ostrożnym, aby nie zrobić ją bardzo wyrafinowaną. Ważne jest, aby w kraju pozostała tożsamość.
Na przykład, niedaleko samego Homla znajduje się miasto Wietka. Zwykłe prowincjonalne miasteczko, ale tamtejsze Muzeum — to muzeum światowej klasy z najbogatszą kolekcją ikon, starych książek, ręczników, które nie występują nigdzie indziej na świecie. Więc zgadzam się z tym, że poza dużymi miastami, można znaleźć wiele niesamowitych rzeczy, i mam nadzieję, że mój przewodnik pomoże w tym odwiedzającym Białoruś turystom.
Jednak zabytki też odgrywają istotną rolę. Na okładce najnowszego wydania mojego przewodnika znajduje się twierdza brzeska — symbol, który, moim zdaniem, najlepiej odzwierciedla duch narodu białoruskiego.
— Jednym z celów Parku Wysokich Technologii jest stworzenie wizerunku Białorusi jako kraju o zaawansowanych technologiach, który idzie w kierunku rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy. Nasze osiągnięcia w tym zakresie zostały już uznane przez wiele wiodących firm w dziedzinie wysokich technologii. Jak pan myśli, czy są gotowi przyjąć nas w takiej postaci również poza środowiskiem biznesu?
— Na Białorusi są rzeczy, które robią się lepiej, niż w ostatnich regionach świata, w tym w Unii Europejskiej. Ważne jest, aby mieć możliwość donieść to. Prawdziwe sukcesy i prawidłowe ich naświetlenie mogą mieć ogromny wpływ na to, jak będziecie traktowani. Więc jestem bardzo zadowolony, słysząc, że w waszym kraju z takim sukcesem rozwijają się wysokie technologie, i jestem przekonany, że wasze osiągnięcia będą uznawane.
— Pan jest jednym z tych, którzy otwierają prawdziwy obraz naszego kraju, i, sądząc po tym, że pana przewodnik po Białorusi przedrukowano już po raz trzeci, to znajduje popyt w Wielkiej Brytanii. Czy można mówić o tym, że w stosunkach naszego kraju z Unią Europejską w całości otwierają się realne perspektywy rozwoju ścisłej współpracy w różnych dziedzinach?
— Jestem pewien. Jedną z rzeczy, która naprawdę znacząco ulepszyła reputację Białorusi w oczach Zachodu, jest rola waszego kraju w kwestiach pokojowego rozwiązania sytuacji w Ukrainie. Wasz prezydent, oferując platformę w Mińsku do negocjacji między stronami konfliktu i liderami regionu, okazał się na szczycie światowej polityki, i taki dowód ważności przywództwa jest bardzo korzystny dla kraju. Ważne jest, aby umocnić ten sukces, umożliwiając zagranicznym inwestorom udział we wspólnych projektach i rozwój obiecujących kierunków dla obopólnych korzyści.
— Być może, nadszedł czas, aby stworzyć przewodnik biznesowy?
— To byłoby tylko na korzyść. Zwłaszcza, jeśli będzie dostępny w Internecie.
Roman Dubowiec
