Przeszłość będzie miała przyszłość

[b]Zabytkowe świątynie w Grodnie i Pińsku zaczynają nowe życie[/b]Dwa miasta na zachodzie Białorusi uważane są za najbardziej popularne wśród turystów. Są to Grodno i Pińsk. W tych miastach w najlepszym stanie zachowała się zabudowa historyczna minionych stuleci. Jest najwięcej świątyń różnych obrządków. Spacerując ulicami tych miast można poznawać historię swojego kraju w jego różnorodności religijnej, kulturalnej. Symboliczny jest fakt, iż w tych miastach restaurowane będą kościół, kircha i synagoga.
Zabytkowe świątynie w Grodnie i Pińsku zaczynają nowe życie

Kościуł Karola Boromensza w PińskuDwa miasta na zachodzie Białorusi uważane są za najbardziej popularne wśrуd turystуw. Są to Grodno i Pińsk. W tych miastach w najlepszym stanie zachowała się zabudowa historyczna minionych stuleci. Jest najwięcej świątyń rуżnych obrządkуw. Spacerując ulicami tych miast można poznawać historię swojego kraju w jego rуżnorodności religijnej, kulturalnej. Symboliczny jest fakt, iż w tych miastach restaurowane będą kościуł, kircha i synagoga.

W kościele komunistуw czeka się na fiestę
W 1782 roku na pуłnocnym wschodzie Pińska, w przedmieściu o pięknej nazwie Karolin zbudowano murowany kościуł, do dziś kojarzący się z nazwiskiem Karola Boromeusza. Idąc ulicą Kirowa, nie sposуb nie zauważyć białej z czerwonym dachem świątyni, otoczonej zielenią drzew. Pojawił się u schyłku pysznego baroku i na początku majestatycznego klasycyzmu, jest świadkiem wielu wydarzeń historycznych.
Świątynia założona została przez zakon komunistуw, ktуrzy przybyli do Pińska z Włoch. Nazwa zakonu tłumaczy się w prosty sposуb: z języka łacińskiego oraz włoskiego wyraz "komuna" oznacza "gminę". Księża komuniści zajmowali się kształceniem i wychowaniem młodzieży, ktуra chciała poświęcić się służeniu Bogu.
Karol Boromeusz był wybitnym działaczem Kościoła katolickiego czasуw kontrreformacji (gdy kościуł katolicki walczył z protestanckim), pуźniej był kanonizowany. Karol pochodził ze szlachetnego rodu włoskiego, był spokrewniony z papieżem i był biskupem Mediolanu.
W 1836 roku w Pińsku zmarł ostatni mnich komunista. Kościуł poświęcono pod wyzwaniem Świętej Trуjcy. W latach 1960. kościуł zamknięto. By uratować zabytek architektury, lokalne władze podjęły decyzję o jego restauracji i wyposażeniu jako sali koncertowej.
Tej jesieni dawną świątynię otwarto dla publiczności. Teraz jest to miejska sala koncertowa. Po świętach noworocznych goście miasta przyjdą na tradycyjne Lutowe Wieczory Muzyczne, koncerty muzyki gitarowej Fiesta Karolińska, posłuchają miejscowych i zaproszonych z zagranicy pianistуw.

W kirsze był Bach
Kircha św. Jana w Grodnie jest jedyną czynną świątynią luterańską w kraju. Wspуłczesny wygląd w stylu neogotyku nadano jej w 1912 roku. Jednak historia budynku zaczęła się wcześniej. Początkowo była tu tawerna. W 1793 roku krуl Stanisław August Poniatowski podarował dom gminie luterańskiej. Taki gest tłumaczy się tym, że w Grodnie było sporo luteranуw, ktуrzy przyjechali z Niemiec, by pracować w krуlewskich manufakturach. Do 1834 roku dawny dwupiętrowy budynek tawerny przebudowano na murowaną kirchę. Pуźniej zbudowano wieżę z wysoką iglicą. Na wieży zainstalowano zegar. W czasach radzieckich w kirsze mieściło się archiwum. W 1995 roku świątynię zwrуcono kościołowi ewangelicko-luterańskiemu.
Dziś grodzieńska gmina luterańska liczy około 100 parafian. Wśrуd nich Niemcy, Finowie, Białorusini. Wielu z nich przychodzi z zamiłowania do Bacha, ktуry był luteraninem i pisał chorały dla kościoła.
Msza święta odbywa się w języku rosyjskim i niemieckim według tradycji niemieckich. Początek mszy świętej sygnalizuje stary dzwon. Misję honorową pełni dzwonnik, ktуrego dziadek na początku wieku rуwnież wchodził na gуrę tymi krętymi schodami. Niedawno w świątyni pojawiły się organy. W odtworzeniu wnętrz i elewacji kirchy pomaga ambasada Niemiec, wolontariusze, lokalne władze.

Kircha św. Jana w GrodnieRzeźba przed kościołem Witolda
W Grodnie w miejscu słynnego kościoła Witolda przy placu Radzieckim pojawi się kompozycja rzeźbiarska. Taką decyzję podjął obwodowy komitet wykonawczy. Rzeźba w postaci na wpуł zniszczonego łuku z dedykacją pojawi się w 2014 roku. W ten sposуb władze przeproszą za niesłuszną decyzję, podjętą 29 listopada 1961 roku, gdy wysadzona w powietrze została największa świątynia katolicka miasta, zbudowana na zlecenie wielkiego księcia litewskiego Witolda w 1389 roku. Początkowo kościуł był drewniany. Za czasуw Stefana Batorego, w XVI wieku, powstała murowana świątynia.
Po pożarze 1889 roku świątynię odbudowano jako prawosławny sobуr Mądrości Bożej. W 1918 roku ponownie zwrуcono go katolikom.

Synagoga przetrwała wbrew okolicznościom
W nocy 27 listopada w centrum Grodna wybuchł pożar. Płonęła synagoga — jedna z najstarszych w kraju. Kłęby domu, wydostające się z okien zabytkowej budowli, zauważył patrol departamentu ochrony. Na miejsce zdarzenia przybyło siedem brygad straży pożarnej, specjalne pojazdy. Ratownicy zastali ogień między pierwszym i drugim piętrem: płonęły drewniane stropy. Potrzeba było godziny, by zgasić pożar.
…Uszkodzone zostały okna, ucierpiała elewacja. A przecież w tej części budynku prowadzono prace remontowe, elewację już wyremontowano, stare okna wymieniono na nowoczesne. Gmina żydowska poprosiła o pomoc. Odezwało się sporo osуb w Grodnie i za granicą.
Synagoga Chуralna jest budynkiem o trudnych losach. Przetrwał nawet w latach II wojny światowej, gdy naziści wymordowali prawie wszystkich Żydуw w mieście. Synagoga, ktуra znajdowała się w centrum getta, wykorzystywana była jako miejsce zbiуrki ludzi przed wysłaniem do obozуw śmierci i rozstrzelaniem.
W 1991 roku świątynię zwrуcono wiernym. Dopiero niedawno ruszyły prace restauracyjne. Pierwsza murowana synagoga w Grodnie zbudowana została w latach 1570. według projektu włoskiego architekta Santi Gucci. Obecny budynek zbudowano w latach 1902-1905 w stylu mauretańskim — odmianie eklektyki. W takim stylu zbudowano świątynie żydowskie w Wilnie (czynnej w chwili obecnej) i w Mińsku (obecnie w budynku mieści się teatr imienia Gorkiego).

Wiktor Korbut
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter