Цыгарэты і тытунь — гэта адзіныя з вырабаў, што прадаюцца легальна, палова спажыўцоў якіх гарантавана гіне з-за іх ужывання.Каардынатар праграм СААЗ па грамадскім здароўі Валянцін Русовіч адзначае парадаксальную рэч: цыгарэты і тытунь — гэта адзіныя з вырабаў, што прадаюцца легальна, палова спажыўцоў якіх гарантавана гіне з-за іх ужывання.
— У Беларусі больш за два мільёны курцоў, — дзеліцца статыстыкай Валянцін Русовіч. — Па прагнозах, больш за мільён з іх памрэ ад тытуню заўчасна, гэта значыць да 70 гадоў. Большая частка загіне ад сардэчна-сасудзістых або анкалагічных захворванняў, звязаных з курэннем, ад эмфізэмы лёгкіх.
Усяго ж за год ад захворванняў, звязаных з курэннем, гіне больш за 15 тысяч чалавек.
Па словах эксперта, СААЗ ухваляе меры, якія дзейнічаюць у Беларусі па зніжэнні спажывання тытуню.
— Ёсць вялікі прагрэс, але ёсць і вялікія рэзервы для далейшага прасоўвання наперад, — заўважае Валянцін Русовіч. — З прагрэсіўных норм — закон аб забароне спажывання тытуню ў закрытых памяшканнях. З 2019 года ў краіне забаронена курыць у кафэ, рэстаранах, гасцініцах, цягніках далёкага накіравання. Паводле ацэнак СААЗ, на працягу 40 гадоў гэты закон выратуе больш за 116 тысяч жыццяў. Другая станоўчая мера — забарона на рэкламу і на выкладку ў месцах продажаў. Гэта таксама спрыяе агульнаму зніжэнню распаўсюджанасці курэння.
У якасці станоўчых тэндэнцый загадчык аддзялення грамадскага здароўя ДУ «Рэспубліканскі цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя» Вольга Бартман прыводзіць таксама шэраг апошніх змяненняў у Дэкрэце Прэзідэнта № 28, які рэгулюе абарот тытунёвых вырабаў. Яны ўнесены ў сувязі са з’яўленнем новых відаў прадукцыі, якая выкарыстоўваецца для спажывання нікаціну і тытуню.
— На дадзены момант ёсць рашэнне Савета Еўразійскай эканамічнай камісіі аб тым, што будзе распрацоўвацца тэхнічны рэгламент на прадукцыю, якая змяшчае нікацін, — кажа Вольга Бартман. — Плануецца, што да канца 2022 года краіны будуць праводзіць унутрыдзяржаўнае ўзгадненне дакумента. Акрамя таго, гэтаму пытанню надаецца вялікая ўвага на ўзроўні краіны. На дадзены момант праца па ўрэгуляванні прадукцыі, якая змяшчае нікацін, у плане ўзмацнення жорсткасці працягваецца. Улічваючы з’яўленне новых відаў прадукцыі (электронныя сістэмы курэння, тытунь, які награваецца, нікацінавыя павучы), узнікаюць ініцыятыўныя прапановы аб унясенні змяненняў у дзеючы тэхнічны рэгламент на тытунёвую прадукцыю. Гэта пытанне ў бліжэйшы час будзе абмяркоўвацца на пляцоўцы ЕЭК.
На галоўнае пытанне ўсіх курцоў — як кінуць курыць? — Валянцін Русовіч прыводзіць паэтапную інструкцыю:
— Перш за ўсё чалавек павінен выбраць дзень поўнага спынення курэння. Затым яму варта выкінуць усе цыгарэты, попельніцы і тое, што можа нагадваць аб курэнні, — пажадана да наступлення дня Х. Трэці крок — курцу трэба расказаць аб сваім намеры ўсім блізкім людзям, такім чынам узяўшы на сябе абавязацельства. Яшчэ лепшага эфекту можна дамагчыся дзякуючы спрэчцы на буйную суму грошай, што надасць дадатковай матывацыі.
Пры гэтым эксперт папярэджвае, што калі чалавек выкурвае больш за дзесяць цыгарэт у дзень, яму можа спатрэбіцца нікацінзамяшчальная тэрапія. У гэтым дапамогуць нікацінавыя жавальныя гумкі або нікацінавыя пластыры.
Па выніках розных даследаванняў вядома, што галоўны момант у пытанні адмовы ад курэння — матывацыя, а не страх. Таму курцоў трэба не палохаць, а расказваць ім пра перавагі жыцця без тытуню. А дасягнуць ад спынення сяброўства з цыгарэтай, па запэўненнях медыкаў, можна шмат чаго. Пасля адмовы ад нікаціну рызыка сардэчна-сасудзістых захворванняў значна зніжаецца адразу ж і працягвае зніжацца на працягу пяці гадоў, рызыка анкалагічных захворванняў зніжаецца практычна ў два разы (калі чалавек кідае курыць у сярэднім узросце). Яшчэ адзін матыватар — захаванне сродкаў, якія чалавек мог бы патраціць на цыгарэты.
grudnitskiy@sb.by
