Nowa koncepcja bezpieczeństwa energetycznego Białorusi do 2020 roku istotnie rуżni się od analogicznego dokumentu uchwalonego pięć lat temu. Bardziej precyzyjnie ujęta została sytuacja zaistniała w ostatnich latach na rynku nośnikуw energii. Wojny naftowe i gazowe, w ktуre wciągnięto Białoruś, zmuszają rząd do bardziej aktywnych działań w zakresie rozwiązania problemуw energetycznych, wykorzystania lokalnych rodzajуw paliwa, dywersyfikacji dostaw surowcуw i co najważniejsze — nowych źrуdeł energii. To jeden z postulatуw koncepcji 2020. Październikowa wizyta prezydenta Wenezueli Hugona Chбveza w Mińsku znacznie przybliżyła Białoruś do rozwiązania poważnego problemu[b]
Na kilka najbliższych lat Białoruś zostanie zaopatrzona w ropę naftową. W obecności Aleksandra Łukaszenki i Hugona Chбveza Białoruska Spуłka Naftowa i Petrуleos de Venezuela podpisały kontrakt na lata 2011 — 2013. Zdaniem ekspertуw właśnie tyle potrwa modernizacja rafinerii w Nowopołocku i Mozyrzu, ktуre powinny dorуwnywać zachodnioeuropejskim zakładom. Przy odpowiedniej przerуbce ropy naftowej światowe ceny surowca nie będą przeszkodą dla pomyślnej pracy zakładуw. Białoruś zapewniła sobie okres przejściowy po tym, jak Rosja wprowadziła cła eksportowe na ropę naftową sprowadzaną na Białoruś.
Obecnie do białoruskich rafinerii będzie dostarczanych 10 milionуw ton wenezuelskiej ropy naftowej rocznie. To bardzo dużo, prawie połowa objętości potrzebnej Białorusi. Można nie obawiać się nieprzyjemności związanych z uzależnieniem kraju od jednego dostawcy “czarnego złota”. “Dołożyłeś wielu starań, by pomуc budowie niepodległej Białorusi, wszyscy o tym wiedzą — powiedział Aleksander Łukaszenko swojemu wenezuelskiemu koledze po wielogodzinnych negocjacjach w Mińsku. — W tym trudnym momencie wyciągnąłeś pomocną dłoń, zawsze będziemy o tym pamiętać”. “Wiemy, że wasze rafinerie potrzebują surowcуw — powiedział Hugo Chбvez. — Białoruskie rafinerie nie będą miały kłopotуw z ropą naftową w najbliższych latach”.
Minister energetyki i ropy naftowej Wenezueli Rafael Ramirez powiedział dziennikarzom, że Carakas w przyszłym roku zwiększy dostawy ropy naftowej na Białoruś do 200 tysięcy baryłek na dobę. Dostawy ropy naftowej zwiększą się w porуwnaniu z 2010 rokiem o 150 procent. Obecnie Wenezuela realizuje strategię dywersyfikacji dostaw ropy naftowej, by uniknąć uzależnienia od sprzedaży “czarnego złota” do USA, ktуre obecnie są jej głуwnym nabywcą, przypomina agencja Reuters. W związku z tym Wenezuela wchodzi na rynki zagraniczne, przeważnie Chin i Eurazji. Jednocześnie Rafael Ramirez podkreślił, że “nikomu nie sprzedajemy ropy ze zniżką”.
Aleksander Łukaszenko przyznał się, że “nie chce być dłużnikiem” swojego przyjaciela Hugona Chбveza. Obiecał, że Białoruś będzie pomagać Wenezueli rozwijać branżę budowy maszyn i przemysł, budować mieszkania, rozwijać rolnictwo. Państwo Ameryki Łacińskiej, ktуre w ciągu kilkudziesięciu lat rozwijało się jako dodatek surowcowy USA, przede wszystkim interesują białoruskie technologie. “Aleksander Łukaszenko powiedział, że Białoruś gotowa jest podzielić się z Wenezuelą wszystkim, co się tutaj produkuje, przedsiębiorstwami, technologiami — podsumował wyniki spotkania w Mińsku Hugo Chбvez, zwracając się przede wszystkim do wenezuelskich dziennikarzy. — To ważne, zwłaszcza we wspуłczesnym świecie, gdzie rządzi egoizm. Nie ma żadnych dłużnikуw — jesteśmy przyjaciуłmi”.
Oprуcz kontraktu na dostawy ropy naftowej podpisano nie mniej ważny dokument — memorandum o wzajemnym zrozumieniu między spуłką “Belarusneft” i wenezuelskim koncernem naftowym o włączeniu dodatkowych obszarуw do wspуlnego przedsiębiorstwa Petrolera BeloVenezolana. Wenezuela przekaże Białorusinom dwa nowe złoża. Liczba aktywуw naftowych wspуlnego przedsiębiorstwa białorusko-wenezuelskiego wzrośnie do siedmiu. Białoruś będzie mogła samodzielnie wydobywać tysiące kilometrуw od Mińska ponad milion ton ropy naftowej rocznie. Poza tym w Ameryce Łacińskiej eksperci Petrolera BeloVenezolana eksploatują sześć złoży gazu ziemnego, ktуre zostały dołączone do wspуlnego przedsiębiorstwa w bieżącym roku.
Hugo Chбvez przyznał: “Możliwość dostarczenia ropy naftowej z Wenezueli do serca Europy do waszych rafinerii jest dla nas strategicznie ważne. Umożliwiacie nam stworzenie nowych tras dla handlu naszą ropą naftową. Jesteśmy dumni z tego, że nasze statki mogą dostarczać na Białoruś naszą ropę naftową”. Dla państw tranzytowych, przez ktуre sprowadza się “czarne złoto” z Ameryki Łacińskiej na Białoruś, mińskie porozumienia są ważnym sygnałem. Nic dziwnego, że po Hugonie Chбvezie do Mińska przyjechała Dalia Grybauskaite. Najbliższy port, ktуry może odbierać wenezuelską ropę naftową dla białoruskich rafinerii, znajduje się właśnie na Litwie.
Białoruś jest gotowa od stycznia 2011 roku dostarczyć do portu w Kłajpedzie 2,5 miliona ton wenezuelskiej ropy naftowej rocznie. Poinformował o tym pierwszy wicepremier Włodzimierz Siemaszko. Na początku października odbyło się pierwsze posiedzenie wspуlnej białorusko-litewskiej komisji energetycznej. “Umуwiliśmy się, że od 1 stycznia 2011 roku zapewnimy dostawę do Kłajpedy około 2,5 miliona ton ropy naftowej i dalszy transport koleją do naszych rafinerii, przede wszystkim w Nowopołocku” — powiedział Włodzimierz Siemaszko. Zaznaczył, że dostawa prуbnej partii ropy naftowej do portu w Kłajpedzie w bieżącym roku była udana: “Rozstrzygnęliśmy problem techniczny. Teraz należy optymizować logistykę, gospodarkę, by przedsięwzięcie przynosiło zyski zarуwno białoruskiej, jak i litewskiej stronie”.
W wywiadzie dla dziennikarzy powiedział, że w perspektywie do Kłajpedy planuje się dostarczać około 5 milionуw ton ropy naftowej. Dostawy koleją uważa się za okres przejściowy. W przyszłości ropa naftowa będzie transportowana do rafinerii istniejącym rurociągiem.
Według premiera Litwy Andriusa Kubiliusa “problemu transportu wenezuelskiej ropy przez Litwę na poziomie politycznym rzeczywiście nie ma”. Zostało tylko umуwić się co do gwarancji i zawrzeć porozumienie handlowe. Dalia Grybauskaite będąc w Mińsku rуwnież wyraziła gotowość rozwijać wspуłpracę w branży energetycznej. “Jeśli chodzi o obiekty tego typu, jakie są potrzebne Białorusi do przewozu surowcуw przez porty nadbałtyckie, będziemy musieli mieć kilka punktуw. Nie należy skupiać się tylko na jednym kraju, ponieważ nasze możliwości przepustowe rуwnież są ograniczone” — podkreśliła prezydent Litwy.
Nie przypadkiem podczas składania listуw uwierzytelniających ambasadorуw obcych państw Aleksander Łukaszenko osobno zwrуcił się do nowych szefуw placуwek dyplomatycznych Litwy i Estonii. “Mamy wspуlne interesy. Przede wszystkim w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i tranzytu” — powiedział Aleksander Łukaszenko. Uznał za niezbędne opracowanie strategii wspуlnej pracy nad tymi i innymi kwestiami, ponieważ “od sąsiadуw zależy stabilność i dobrobyt całego regionu”.
Konkretne porozumienia zostały zawarte rуwnież z Ukrainą. Prezydent tego kraju Wiktor Janukowicz na wspуlnej konferencji prasowej w Kijowie z Hugonem Chбvezem (wenezuelski prezydent udał się tam po wizycie w Mińsku) oświadczył, że Ukraina zapewni przewуz trafiającej do czarnomorskich portуw wenezuelskiej ropy naftowej dla Białorusi. Wiktor Janukowicz potwierdził, że Ukraina zamierza transportować wenezuelski surowiec dla Białorusi ropociągami Odessa — Brody i “Przyjaźń”. Obecnie surowiec jest dostarczany w cysternach koleją.
Kontynuacją zawartych porozumień stało się podpisanie przez Białoruś i Ukrainę 1 listopada umowy o przewozie wenezuelskiej ropy przez terytorium Ukrainy do białoruskich rafinerii ropociągiem Odessa — Brody. Rura została założona w 2001 roku między miastem Odessa nad Morzem Czarnym i miastem Brody w obwodzie lwowskim, gdzie połączono go z ropociągiem “Przyjaźń”. Długość eksploatacyjna wynosi 667 kilometrуw, moc — 14,5 miliona ton rocznie.
Jak informowano wcześniej, projekt umowy przewiduje przewуz przez Ukrainę na Białoruś około 5 milionуw ton ropy naftowej. “Czarne złoto” będzie dostarczane tankowcami do portu Południowy. Jednocześnie prezydent Azerbejdżanu Ilcham Alijew oświadczył, że Baku rуwnież może dołączyć do projektu Odessa — Brody. Jeśli do tego dojdzie, ropociąg będzie pracować zgodnie z planem (dotychczas tą rurą w trybie rewersyjnym płynęło rosyjskie paliwo), będzie to bardzo ważne dla zapewnienia niezależności energetycznej nie tylko Białorusi, ale i Europy Wschodniej.
[b]Igor Kolczenko
Pozytywna energia
[b]Nowa koncepcja bezpieczeństwa energetycznego Białorusi do 2020 roku istotnie różni się od analogicznego dokumentu uchwalonego pięć lat temu. Bardziej precyzyjnie ujęta została sytuacja zaistniała w ostatnich latach na rynku nośników energii. Wojny naftowe i gazowe, w które wciągnięto Białoruś, zmuszają rząd do bardziej aktywnych działań w zakresie rozwiązania problemów energetycznych, wykorzystania lokalnych rodzajów paliwa, dywersyfikacji dostaw surowców i co najważniejsze — nowych źródeł energii. To jeden z postulatów koncepcji 2020. Październikowa wizyta prezydenta Wenezueli Hugona Cháveza w Mińsku znacznie przybliżyła Białoruś do rozwiązania poważnego problemu[b]Na kilka najbliższych lat Białoruś zostanie zaopatrzona w ropę naftową. W obecności Aleksandra Łukaszenki i Hugona Cháveza Białoruska Spółka Naftowa i Petróleos de Venezuela podpisały kontrakt na lata 2011 — 2013. Zdaniem ekspertów właśnie tyle potrwa modernizacja rafinerii w Nowopołocku i Mozyrzu, które powinny dorównywać zachodnioeuropejskim zakładom.
