Aby zajrzeж w przyszіo¶ж zaawansowanych technologii skierowaіam siк do laboratorium Zjednoczonego Zakіadu Problemуw Informatyki NAN Biaіorusi. — 45 lat temu Miсska Fabryka Komputerуw imienia Ordїonikidze wyprodukowaіa pierwszy komputer serii “Miсsk”. Komputery zawsze stwarzano w celu rozwi±zania okre¶lonych zadaс. Obecne komputery umoїliwiaj± eksperymenty jeszcze na etapie projektowania, co oszczкdza ogromne zasoby — opowiada profesor Krot. — Dziкki informacyjnym technologiom potrafimy ujrzeж nawet to, czego oko ludzkie w ogуle nie moїe zobaczyж. Przecieї to komputer modelowaі ruch powietrza, za pomoc± czego potrafili¶my ustaliж przyczynк psucia siк turbosprкїarki. Dziedziny zastosowania nowoczesnych komputerуw s± bardzo rуїnorodne. Na przykіad jeden z projektуw naszego zakіadu ma na celu opracowanie systemu komputerowego do rozpoznawania twarzy czіowieka w celu kontroli dostкpu. System ten pozwoli eliminowaж przedostanie siк osobom nieupowaїnionym. Kontynuujemy prace nad doskonaleniem systemu odbioru sygnaіуw mownych. Wcze¶niej komputer tylko udјwiкkawiaі zaіoїony tekst. W niedіugim czasie moїna bкdzie usun±ж klawiaturк, poniewaї komputer bкdzie mуgі wykonywaж rozkazy dјwiкkowe.
Oprуcz tego zakіad duїo pracuje w dziedzinie badaс stosowanych oraz wynalazkуw dla naszego przemysіu, medycyny, Ministerstwa ds. sytuacji Nadzwyczajnych. Z gуry modelujemy nadzwyczajne sytuacje i przewidujemy kierunek i moc powodzi i innych klкsk їywioіowych. Juї dzisiaj moїna postawiж diagnozк na podstawie sygnaіu kardiogramu pacjenta. Je¶li posun±ж siк dalej, moїna nawet umodelowaж scenariusz powstawania i rozwoju niektуrych chorуb. Wynikiem rozwoju technologii informacyjnych jest komputer “Skif”. Na razie wykorzystujemy go do pracochіonnych obliczeс podczas analizy koсcowo-elementarnej konstrukcji uїywanych w budowie maszyn, jednak jego moїliwo¶ci s± o wiele wiкksze.
— Jak bкdzie wygl±daі komputer przyszіo¶ci, czy uczeni potrafi± osi±gn±ж najwaїniejsze — zmusiж maszynк do my¶lenia?
— Wszystkie najdoskonalsze komputery pracuj± na podstawie programуw, ktуre stwarzaj± ludzie. Ale jeszcze ojciec cybernetyki Norbert Winer w poіowie ubiegіego stulecia nie wyі±czaі moїliwo¶ci pojawianie siк komputera –“my¶liciela”. 10 lat temu mnie osobi¶cie to siк wydawaіo za prawie niemoїliwe, a teraz sam mogк powiedzieж: tak, da siк stworzyж my¶l±ce maszyny, ktуre by dziaіaіy na zasadach samoorganizacji procesуw obliczeniowych. Jako pierwsze prуby w tym kierunku moїna wymieniж sztuczne sieci neuronowe, ktуrych struktura w sposуb mechaniczny wzoruje siк na komуrkach nerwowych i wіуknach organizmu czіowieka. Je¶li pojawi± siк “my¶l±ce” maszyny, w wielu dziedzinach potrafi± zast±piж czіowieka.
— A jak bкdzie wygl±daі komputer przyszіo¶ci?
— Oczywi¶cie zmieni siк jego wygl±d. Zniknie klawiatura, pojawi± siк ukіady sensorowe, to znaczy oczy i uszy. Byж moїe bкdzie nawet mуgі siк przesuwaж jak robot i potrafi poznaж gospodarza: jak tylko ten ostatni wejdzie do domu, maszyna grzecznie siк ukіoni i zaproponuje swoje usіugi.
Pуki marzyli¶my na temat “oczu i uszu” komputera przyszіo¶ci, zauwaїyіam, jak w przeciwnej czк¶ci laboratorium, gdzie nie ma monitorуw i systemуw, na zwykіej szkolnej tablicy mіodzi uczeni pisz± jakie¶ formuіy i burzliwie dyskutuj±.
— To wіa¶nie ja poprosiіem, aby powieszono tк tablicк — odpowiedziaі na moje niezadane pytanie Aleksander Krot. — Їadna najrozs±dniejsza maszyna nie pozwoli na przeїycie rado¶ci normalnej komunikacji, kiedy moїna podyskutowaж, pobrudziж siк kred±, jak w latach studenckich.
Zenina Tamara
