Прэзідэнт Індыі Пранаб Мукерджы наведаў Мінск з афіцыйным візітам

 Гэты візіт прадоўжыў чаргу значных знешнепалітычных мерапрыемстваў апошняга часу. Мінск наведаў Старшыня КНР Сі Цзіньпін. Затым Аляксандр Лукашэнка здзейсніў афіцыйны візіт у Пакістан. І вось новая важная сустрэча на вышэйшым узроўні. 

Беларусь, як вядома, паслядоўна прытрымліваецца прынцыпу шматвектарнасці знешняй палітыкі. З аднаго боку, пералічаныя падзеі з’яўляюцца яго яркай практычнай ілюстрацыяй. У той жа час яны адлюстроўваюць не такія ўжо і розныя вектары. Сёння мы назіраем працэс, які набірае абароты, гандлёвай кансалідацыі краін, што ўпэўнена выходзяць у новыя сусветныя эканамічныя лідары. Некаторы час назад КНР вылучыла ініцыятыву эканамічнага калідора новага Шаўковага шляху. Прапанова падключыцца да яе была зроблена і Індыі, і Пакістану, і краінам Еўразійскага эканамічнага саюза, і яшчэ шэрагу дзяржаў. Філасофію задумы вельмі добра раскрываюць словы кіраўніка кітайскага МЗС: “Мы заклікаем да ўзаемнага выйгрышу супраць гульні з нулявым вынікам, супраць канфрантацыі... Гэта не сола Кітая, гэта агульны сімфанічны канцэрт усіх нашых партнёраў...” А маштаб задумы відаць на карце: гэта не толькі сухапутны шлях, які злучае ўсходні Кітай з Еўропай, але і марскія магістралі, што праходзяць праз Індыйскі акіян, Паўднёва-Кітайскае, Чырвонае і Міжземнае моры. Гэта глабальны праект, ажыццяўленне якога ў адзіночку наўрад ці пад сілу нават вельмі буйной і багатай краіне. Гэта справа ўсяго канструктыўна настроенага свету. І Беларусі ў ім адводзіцца адна з ключавых роляў. Паколькі сітуацыя склалася так, што на сёння няма больш спакойнай і стабільнай альтэрнатывы сухапутнаму мосту паміж Еўропай і Азіяй у на­шым рэгіёне. Адсюль і змест узаемна зацікаўленага дыялогу з буйнейшымі краінамі свету.

Размову Прэзідэнты Беларусі ды Індыі пачалі з успамінаў пра сваю першую сустрэчу ў Нью-Дэлі. Менавіта візіт Аляксандра Лукашэнкі ў 2007 годзе стаў каталізатарам новай дынамікі міждзяржаўнага ўзаемадзеяння. Пранаб Мукерджы тады займаў пасаду міністра замежных спраў. Аляксандр Лукашэнка выказаўся ў тым сэнсе, што, калі давялося стаяць ля вытокаў закладкі фундаменту адносінаў новай якасці, значыць, трэба несці за гэта і адказнасць, развіваючы ўсе ўзаемавыгадныя пазітыўныя працэсы. Высокі госць з гэтым пагадзіўся, успомніўшы яшчэ пра адзін важны фактар. Пра вельмі цёплыя і сяброўскія адносіны, якія злучалі Індыю і СССР. Цяперашні ўзровень, на думку Пранаба Мукерджы, не можа быць ніжэйшым. А лепш зрабіць яго яшчэ больш высокім. Нью-Дэлі не хавае сваёй шчырай зацікаўленасці ў паглыбленні і пашырэнні ўзаемадзеяння з Мінскам. Гэта адпавядае і нашай пазіцыі. Прэзідэнт Беларусі быў адкрыты: усе размовы пра ізаляцыю нашай краіны безгрунтоўныя і не маюць перспектывы, пакуль мы дружныя з такой магутнай дзяржавай, як Індыя. І гэта падстава для гонару.

У далейшых перагаворах пераважала дзелавая тэматыка. Аляксандр Лукашэнка выказаў індыйскаму калегу свой погляд на перспектыўныя напрамкі супрацоўніцтва. Так, маючы сучасныя тэхналогіі ды абсталяванне, беларускія спецыялісты гатовыя ўдзельнічаць у мадэрнізацыі горна­здабыўной галіны Індыі. Могуць яны і параіць, як павысіць прадуктыў­насць нафтагазавага сектара.

Індыя мае намер у бліжэйшы час значна нарасціць здабычу вугалю. Спатрэбіцца больш кар’ерных велікагрузных самазвалаў. Нашы БелАЗы ўжо працуюць на такіх прадпрыемствах. Паказваюць вельмі салідныя вынікі. І сёння надышоў час гаварыць не толькі пра павелічэнне іх паставак, але і пра стварэнне сэрвіснага цэнтра для абслугоўвання беларускіх машын. Такі працэс можа быць завершаны ўжо да канца гэтага года.

Добрыя праглядаюцца перспектывы супрацоўніцтва ў трактарабудаванні. Нашы “Беларусы” добра вядомыя ў Індыі яшчэ з 60 — 70-x гадоў мінулага стагоддзя. Шмат у чым дзякуючы ім тады была здзейснена так званая “Зялёная рэвалюцыя”, у выніку якой рэзка павысілася ўраджайнасць індыйскіх палёў. Сёння ж дарэчы гаварыць аб арганізацыі ў краіне сумеснай вытворчасці машын беларускага брэнда. Гэтая ініцыятыва лагічна ўкладваецца ва ўрадавую праграму “Рабі ў Індыі”, нацэленую на прыцягненне ў краіну новых вытворчых тэхналогій. Таму ёсць значны інтарэс да стварэння сумесных вытворчасцяў аўтобусаў, грузавых аўтамабіляў, камунальнай і дарожна-будаўнічай тэхнікі. Перспектыва — выхад з сумеснай прадукцыяй на рынкі сумежных дзяржаў, з арганізацыяй агульнымі намаганнямі тавараправодных сетак, банкаўскага і фінансавага забеспячэння праектаў.

У падмацаванне вытворчым — адукацыйныя ініцыятывы беларускага боку. Яшчэ адна маштабная індыйская праграма — “Развіццё прафесійных навыкаў”. У яе кантэксце мы маглі б аказаць дапамогу ў падрыхтоўцы спецыялістаў высокай кваліфікацыі ў розных сферах. Для гэтага мае сэнс разгледзець ідэю стварэння ў краіне тэхнічных навучальных цэнтраў з беларускім удзелам.

Мінск не толькі бачыць свае інтарэсы ў Індыі, але і запрашае партнёраў пашыраць сваю прысутнасць на нашай зямлі. Ужо сёння мы ўзаемадзейнічаем у рэканструкцыі і будаўніцтве энергетычных аб’ектаў у Беларусі. Паглыбленне кааперацыі ў гэтай сферы, як і ў ажыццяўленні іншых інфраструктурных праектаў, будзе, несумненна, выгадна абедзвюм краінам.

У свеце прызнаныя дасягненні індыйскай фармацэўтыкі. І мы віталі б інвестыцыі ў нашу такую галіну. А ў будучыні маглі б весці сумесныя распрацоўкі ў галіне нана- і біятэхналогій, мікраэлектронікі, машынабудавання, аднаўляльных крыніц энергіі. Менавіта пад такія праекты ствараецца індустрыяльны парк “Вялікі камень”, і мы былі б рады бачыць у ліку яго рэзідэнтаў высокатэхналагічныя індыйскія кампаніі.

Мяркуючы па словах Пранаба Мукерджы, Індыі вельмі цікавыя прапанаваныя напрамкі развіцця ўзаемадзеяння. Высокі госць перакананы, што цяперашні ўзаемны тавараабарот не адпавядае патэнцыялу дзвюх краін і ёсць усе магчымасці яго нарасціць. Індыйскім бокам прынята рашэнне аб адкрыцці крэдытнай лініі ў 100 мільёнаў долараў для крэдытавання кампаній, якія будуць працаваць па сумесных праектах.

Ключавым жа дакументам сустрэчы стала Дарожная карта беларуска-індыйскага супрацоўніцтва. Гэта праграмны дакумент міністэрстваў замежных спраў дзвюх краін, які вызначае ключавыя напрамкі развіцця ўзаемадзеяння. А пра тое, як яны будуць напаўняцца дзелавым зместам, гаворка ішла на беларуска-індыйскім бізнес-форуме. 

У другі дзень афіцыйнага візіту Прэзідэнта Індыі ў Беларусь Аляксандр Лукашэнка і Пранаб Мукерджы таксама прынялі ўдзел у рабоце беларуска-індыйскага бізнес-форуму. Адбыўся прадметны, насычаны дыялог паміж прадстаўнікамі дзелавых колаў дзвюх краін. Вынікі гэтых кантактаў у агляднай будучыні мы ўба­чым у канкрэтных сумесных праектах.

Каля 70 гадоў назад, калі Індыя толькі атрымала незалежнасць, ніхто і падумаць не мог, што гэтая вялікая густанаселеная краіна, якая мела ўсяго некалькі трактароў, падораных СССР, здзейсніць фенаменальны рывок у развіцці. Але факты — рэч упартая. Сёння гэта трэцяя эканоміка свету з сямю трыльёнамі долараў ВУП і каласальным патэнцыялам. Магчымасці для беларускіх экспарцёраў проста бязмежныя. І імі грэшна не скарыстацца. Індыйскія ж партнёры разглядаюць нашу краіну як зручны эканамічны пункт апоры на еўразійскай прасторы. Такі ўзаемны інтарэс абяцае нямала выгадных кантрактаў і сумесных праектаў, што пацвярджаюць і вынікі беларуска-індыйскага бізнес-форуму з удзелам больш як 40 прадстаўнікоў дзелавых колаў Індыі і каля сотні беларускіх кампаній. Тон дзелавой гутарцы задалі прэзідэнты дзвюх краін.

У прыватнасці, Аляксандр Лукашэнка лічыць цалкам рэальным ужо ў наступным годзе падвоіць тавара­абарот. Перш за ўсё за кошт пераходу ад простага гандлю да вытворчай кааперацыі.

Прэзідэнт Індыі Пранаб Мукерджы ў будучыню глядзіць таксама з аптымізмам і ставіць яшчэ адзін арыенцір: праз пяць гадоў павысіць узровень узаемнага гандлю да аднаго мільярда долараў.

Прабіцца на індыйскі рынак, вядома, няпроста. Але тыя прадпрыемствы і кампаніі, якія ўжо на ім працуюць, ніколькі пра тое не шкадуюць і гатовы пашыраць бізнес. З іх і трэба браць прыклад. Скажам, Мінскі трактарны завод па выніках форуму падпісаў пагадненне аб супрацоўніцтве, якое ўжо ў 2016 годзе дазволіць наладзіць сумесную вытворчасць новых мадэляў трактароў. Дарэчы, ёмістасць індыйскага рынку ў трактарах ацэньваецца каля 700 тысяч адзінак у год. Проста няворанае поле для МТЗ.

Салідныя перспектывы выма­лёўваюцца і для БелАЗа. Маючы вялізныя запасы каменнага вугалю, Індыя штогод імпартуе 200 мільёнаў тон гэтага паліва. Выхад адзін: нарошчваць уласную здабычу, прычым адразу ў тры разы — з 500 мільёнаў тон да паўтара мільярда. “Для гэтага нам патрэбна вельмі шмат тэхнікі вялікай грузападымальнасці, — расказаў прадстаўнік дылерскай кампаніі Самар Шакіл. — Вашы сама­звалы выдатна зарэкамендавалі сябе ва ўмовах 50-градуснай гарачыні. Ма­шыны надзейныя і таннейшыя за сваіх канкурэнтаў. Не дзіўна, што многія нашы кліенты, якія традыцыйна бралі “Катэрпілер”, усё часцей звяртаюць позіркі на беларускія ма­шыны”. У выніку заключана выгаднае пагадненне на пастаўкі машын і іх наступнае сэрвіснае абслугоўванне. Мінскі падшыпнікавы завод падпісаў кантракт на пастаўку падшыпнікаў. Кошт пытання — адзін мільён долараў. Новых партнёраў на індыйскім рынку знайшлі “Гомсельмаш”, БАТЭ, “Белэнерга”. Нашы спецыялісты акажуць дапамогу азіяцкім калегам у геолагаразведцы радовішчаў нафты.

Індыйскім бізнесменам прадэманстравалі таксама магчымасці і перавагі работы ў будучым Кітайска-Беларускім індустрыяльным парку “Вялікі камень”. Гэта цудоўная пляцоўка для размяшчэння высокатэхналагічных прадпрыемстваў у сферы электронікі, лагістыкі, сувязі, бія- і нанатэхналогій. У свой час урад Джавахарлала Неру прапанаваў зрабіць стаўку на “эканоміку ведаў” і развіццё сферы паслуг. У выніку рынак IT-тэхналогій у Індыі — адзін з самых хуткарослых у свеце. Нашы айцішнікі таксама ў ліку лепшых. Чаму б не скааперавацца і не зарабіць больш? Тое ж самае датычыцца і фармакалогіі. Дарэчы, у гэтай сферы ў бліжэйшыя два-тры гады будуць запушчаныя адразу тры сумесныя праекты агульным коштам у 50 мільёнаў долараў. Аляксандр Лукашэнка запрасіў індыйскія кампаніі смялей заходзіць на наш рынак. Перавагі відавочныя:

— Адкрыўшы вытворчасці ў Беларусі, вы зможаце скарыстацца бесперашкодным выхадам на рынак Еўразійскага эканамічнага саюза і асвойваць рынкі Еўрапейскага саюза. Лепшай лагістыкі для работы ў гэтых двух саюзах быць не можа, таму што Беларусь геаграфічна знаходзіцца ў самым цэнтры гэтых эканамічных гігантаў.

Праблем з крэдытаваннем праектаў не будзе, запэўніў Аляксандр Лукашэнка. Падчас нядаўняга візіту ў Мінск Старшыні КНР Сі Цзіньпіна дасягнута дамоўленасць аб выдзяленні нашай краіне сямі мільярдаў долараў дадаткова да раней адкрытай 15-мільярднай крэдытнай лініі. Гэта вельмі выгадныя пазыкі пад невялікі працэнт. І доступ да гэтых грошай адкрыты як для дзяржаўных, так і для прыватных прадпрыемстваў. Умова адна: прадставіць эфектыўныя, выгадныя для ўсіх праекты.