Штогод у канцы мая ў сталіцы праходзіць фестываль «Гармонік збірае сяброў». Палац культуры Мінскага трактарнага завода ў гэты час па традыцыі адкрывае дзверы для ўсіх, хто захапляецца гучаннем гэтага музычнага інструмента. Гарманісты з розных рэгіёнаў імкнуцца прыехаць на фестываль, каб паслухаць, што граюць сучасныя музыканты. Сёлета фестываль набыў новую форму: акрамя гала-канцэрта быў праведзены і конкурс гарманістаў. На ім пабывалі і карэспандэнты «СГ».
Музыканты заслужанага аматарскага калектыву — узорнага фальклорнага ансамбля «Дударыкі» ДУА «Гімназія № 14» Мінска Аляксандр МАЛЕВІЧ і Сафія РОВЕНСКАЯ.Гэта было спраўднае свята. У цэнтры ўвагі — гармонік. Стагоддзе таму без гэтага музычнага інструмента не абыходзіліся ні вячоркі, ні вяселе, ні хрэсьбіны. Хоць у наш час сямейныя святы ў большасці праходзяць у суправаджэнні сучаснай музыкі, народныя матывы таксама запатрабаваны. Гарманісты тлумачаць гэта так: «Музыка народнага інструмента сапраўды жывая».
Удзельнік фестывалю Іван Чайка з Брэста расказаў, што граць на гармоніку яму было наканавана лёсам. Усе ў яго сям’і спявалі і танцавалі, а граць на музычным інструменце не ўмеў ніхто. Іван Мікалаевіч скончыў чатыры класы музычнай школы і сёння грае на баяне, гітары і гармоніку. Доўгі час выступаў у ансамблі «Сузор’е». Цяпер Іван Мікалаевіч дэманструе свой талент проста на вуліцах Брэста.
Лаўрэат форума гарманіст з Мінска Міхаіл КАСЦЮКЕВІЧ (на першым плане).Ролік, дзе «дзядзя Ваня» выконвае кампазіцію «Поцелуй меня, удача», набраў больш 6,5 мільёна праглядаў у Youtube. А ў студзені гэтага года музыкант пабываў у гасцях расійскага тэлеканала РТР на праграме Андрэя Малахава «Привет, Андрей!».
— Песні ад усёй душы заўсёды знаходзяць водгук у аудыторыі, — гаворыць гарманіст. — Мне падабаецца дарыць радасць людзям!
Бывае і так, што гармонік дапамагае нават знайсці каханне. Інструмент ўвогуле можа вывесці лёс па іншай, больш яскравай дарожцы. Так было ў жыцці гарманіста Міхаіла Папругі з горада Беразіно. Прыйшоўшы дадому пасля службы у арміі, не ведаў, дзе знайсці працу. А потым Міхаіла запрасілі музыкантам на вяселле.
Падчас гала-канцэрта.— Маё выкананне так спадабалася аднавяскоўцам, што ў хуткім часе я стаў першым гарманістам ва ўсёй акрузе, — расказвае Міхаіл. — Мой графік музыканта быў распісаны на год наперад. На адным з вяселляў мяне запрасіла на танец дзяўчына. Яна і стала потым маёй жонкай. Сёння музычныя традыцыі нашай сям’і працягвае сын Павел.
Міхаіл Папруга любіць удзельнічаць у розных конкурсах. У 2007-м ён стаў лаўрэатам фестывалю «Звіняць цымбалы і гармонік» у Паставах. Пасля яго запрасілі прадстаўляць беларускую народную культуру падчас візіту Прэзідэнта Беларусі ў Венесуэлу.
— Беларускія гарманісты, сярод якіх быў і я, віталі ў Каракасе двух прэзідэнтаў — Аляксандра Лукашэнку і Уга Чавеса — пералівамі гармонікаў, — узгадвае Міхаіл Папруга. — Аляксандр Рыгоравіч даў нашаму выкананню высокую адзнаку!
Узорны ансамбль гарманістаў «Аношкаўскія музыкі».Уладзімір Шакуцёў з Гарадка на фестывалі выканаў «Рассыпуху гарадокскую», «Матаню», «Віцебскую польку». Гледачы ў зале пад вясёлыя рытмы кінуліся ў скокі.
Уладзімір Шакуцёў — прафесійны музыкант. На яго выбар у свой час паўплывалі аповяды бабулі пра дзеда, які загінуў на фронце ў час Вялікай Айчыннай вайны.
— Якаў Дзмітрыевіч Шакуцёў іграў на гармоніку, вельмі любіў народныя песні, — расказвае Уладзімір Шакуцёў. — У яго гонар я і вырашыў працягнуць яго справу. Скончыў музычную школу па класу баяна, пасля — Віцебскі дзяржаўны каледж культуры і мастацтваў.
Музыкант фальклорнага ансамбля «Дударыкі» Цімафей РОВЕНСКІ.Чым ігра на гармоніку адрозніваецца ад ігры на баяне? Гармонік не мае паўтаноў, таму, каб выканаць складаную кампазіцыю, патрэбна ўмець лавіраваць. Уладзімір Шакуцёў для больш сучаснага гучання па-свойму апрацоўвае народныя мелодыі.
Выдатнай ігрой на гармоніку захапіў гледачоў Аляксандр Мурзін з Наваполацка. Музыкант нарадзіўся і вырас у горадзе Тула (Расія). Вывучаць інструмент пачаў з пяцігадовага ўзросту. Добра спявалі яго мама і бабуля. Таму хлопчык папрасіў набыць яму гармонік. Гэты інструмент з ім заўсёды па жыцці. Хоць па прафесіі Аляксандр — зваршчык, музыка застаецца для яго любімым хобі.
— Калісьці пабываў у Наваполацку на экскурсіі, мне вельмі спадабалася, і я прыехаў сюды жыць, — расказвае Аляксандр Мурзін. — Усю сям’ю сюды перавёз і вельмі рад, што жыву на беларускай зямлі, дзе вакол столькі прыгажосці і вельмі адкрытыя душой людзі! А яднае нас усіх любоў да народнай музыкі і яго вялікасць гармонік!
Гарманіст Барыс ХАРЭВІЧ.…Канцэрт скончыўся, а гледачы ды і самі ўдзельнікі яшчэ доўга не разыходзіліся. Кожнаму хацелася сфатаграфавацца на памяць з сапраўднымі самародкамі з народа, дакрануцца да ўнікальных музычных інструментаў і асабіста падзякаваць удзельнікам за падораны музычны цуд.
kuzmich@sb.by
