Горожанка сменила увлечение астрологией на изготовление оригинального продукта из козьего молока

Першы сыр не камяком

Аксана стаяла на мурожным беразе Івесі на Глыбоччыне, углядалася ў ціхую ваду возера, скрозь якую сонечны прамень казытаў дно з дробнымі, нібыта набрынялымі бурштынам, каменьчыкамі. Яшчэ нічога ў іх з Вячаславам не мелася ў гэтых мясцінах, акрамя некалі набытай Аксанай сціплай вясковай хаты. Але была адна на дваіх мара — з тых часоў, як яна працавала ў Санкт-Пецярбургу ў агенцтве па нерухомасці. Дагэтуль мела ў Наваполацку свой невялікі, але дастаткова прыбытковы бізнес — некалькі шапікаў з парфумам у гандлёвых радах.

Лёсу крутыя віражы

Гэта пра яе, лічыць Аксана. Жыла з бацькамі, колішнімі беларускімі эмігрантамі, у Башкірыі. Затым сям’я вярнулася на Віцебшчыну, у Расонскі раён. Аксана вучылася, набыла прафесію інжынера-механіка. Але ёй хацелася лёсу з прысмакам рызыкі. Упачатку ўсё было добра. Прыбытку ад бізнесу хапіла, каб аплачваць завочную вучобу ў Мінску, у школе нетрадыцыйнай медыцыны.

— У мяне адразу «пайшла» астралогія. Вы не падумайце, ніякай містыкі. Я ўвогуле матэрыяльны чалавек. А гараскоп — псіхалагічны прагноз, ён можа папярэдзіць аб праблемных сітуацыях, дапамагчы вызначыцца ў працоўнай дзейнасці.


Астралогіі Аксане падалося мала, і яна два гады завочна вучылася ў інстытуце псіхааналізу. Паколькі, прызнаецца, хацела стаць спецыялістам па астрапсіхалогіі. І ўжо быў нейкі станоўчы вопыт, акрэслілася кола кліентаў. Але надарыўся той самы крызіс, які стварыў цэлы землятрус на фінансавым рынку. Давялося развітацца з бізнесам, перабрацца ў горад на Няве.

Знаёмства ў Санкт-Пецярбургу з Вячаславам Буравым, выхадцам з Эстоніі, перайначыла яе жыццё. Хопіць гнацца за ілюзорным, трэба ствараць рэльную перспектыву для сваёй сціплай ролі на гэтай зямлі — такое сумеснае рашэнне прынялі.

У Хралы. За новым жыццём

Вёска Хралы з тых сельскіх населеных пунктаў, якія апошнім часам набылі імпульс развіцця. Большасць будынкаў дагледжаныя, дабротныя, частка — у рэканструкцыі. Важна і тое, што Аксана ўжо набыла тут невялікую сялібу — сціплую хату, не вельмі камфортную для жыцця.

— Я гарадская жыхарка. Дагэтуль казы не бачыла ўжывую… Праўда, першай нашай жыўнасцю была в’етнамская свінка. Затым з’явіліся куры, гусі. А без казы — ніяк: малако патрэбна. Набылі ў мясцовых сямейку: маладых казу з казлом і маленькую козачку, іх дачку. Хлява не было. Паставілі на кухні. Зіма была. Маразы. Заходжу на кухню: «Мілка, прывітанне». І яна голас падае, мне ў вочы глядзіць, — сёння Аксана Лашкевіч з лёгкім гумарам успамінае першыя крокі іх сямейнай фермы, крокі ў тую самую краіну мар. Такую назву цяпер носіць іх сапраўды ўнікальная аграсядзіба, якая ў Рэспубліканскім турыстычным конкурсе «Пазнай Беларусь — 2021» заняла першае месца ў намінацыі «Інавацыйны падыход».

Каза Мілка, якая пражыла на сядзібе шэсць гадоў, стала прамаці фермы ў 50 казіных асоб (20 з іх дойныя), частка якіх выпасаецца ў ваколіцах Хралоў. Паступова давялося адмовіцца ад іншай жыўнасці, новыя павевы развіцця вымусілі гаспадароў сканцэнтраваць увагу на пагалоўі коз. Яны не зацыкліваюцца на элітных пародах, набываючы казлоў-вытворнікаў, выводзілі сваю, хралоўскую, прыстасаваную да мясцовых умоў.

— З вясны да позняй восені козы цешацца разнатраўем акаляючых лугоў. Акрамя вады і травы, ніякай падкормкі, — дзеліцца дэталямі тэхналогіі гаспадыня. — Зімой у рацыёне вотруб’е пшаніцы, збожжа, сена. Увогуле, сваіх коз мы не песцім. А прадукцыйнасць жывёлы адпавядае яе фізічным магчымасцям: ад адной дойнай казы маем 3—5 літраў малака ў суткі. Каб не было спецыфічнага паху, трэба жывёле рэгулярна стрыгчы капыты, чысціць яе арганізм ад паразітаў. Важна, каб утрымлівалася каза на чыстай саламянай падсцілцы. А яшчэ гэта жывёліна любіць волю — не толькі луг, але і зараснікі з іх пахамі і арыгінальнымі прысмакамі разнастайнай лістоты.

Вясковыя рэцэпты і прамысловая тэхналогія

Калі пачалі даіць шмат малака, узнікла ідэя перапрацоўваць яго ў сыры.

— Першы сыр, — успамінае Аксана, — зрабілі дзеля прыколу. Пакорпалася ў інтэрнэце, знайшла нейкую тэхналогію, набыла патрэбны сычужны фермент…

Першыя сыры трох-чатырох сартоў гатавалі на святочны стол: адзначаўся дзень народзінаў кагосьці з гаспадароў, Аксана ўжо не памятае, каго канкрэтна. Інфармацыя ішла патокам. Варта толькі гэтага захацець. Сацыяльныя сеткі, анлайн-форумы, індывідуальныя сустрэчы са спецыялістамі. Гаспадыня добрым словам успамінае тыя майстар-класы з сыраробамі, на якіх панавала атмасфера ўзаемадаверу, гутаркі з фермерамі, ветэрынарамі.

— Калі ідзеш правільным шляхам, табе Бог дае і людзей патрэбных, і сітуацыі стварае адпаведныя. І яшчэ ў мяне муж — Скарпіён па гараскопе. У яго незвычайная інтуіцыя. Па сутнасці, і наш пераезд у вёску на крутым жыццёвым павароце яна «справакавала», — Аксана не-не ды і робіць рэверансы свайму захапленню…

Каб зладзіць уласную сыраварню, давялося ўзяць банкаўскі крэдыт. Пабудавалі памяшканне, цэнтрам яго стала вялізная пасудзіна накшталт каструлі ёмістасцю ў 150 літраў. Яе канструкцыя разлічана на поўнае захаванне прамысловай тэхналогіі прыгатавання сыру. А гэта адмысловы працэс і цэлая навука. Пра ўсе нюансы гаспадары сядзібы распавядаюць сваім гасцям, якія даволі часта наведваюць «Краіну мар». І не толькі, каб прадэгуставаць прадукцыю, вырабленую па арыгінальных рэцэптах вытворцаў. Маленькія наведвальнікі тут судакранаюцца з жывёльным светам, да якога чалавек цягнецца інстынктыўна, жадаючы быць пасвечаным у жыццё братоў нашых меншых. Рахманасць і далікатнасць казінай «гвардыі» дазваляюць малым пацешыцца шаўкавістасцю гладкай поўсці іх спін, прасунуць паміж жэрдкамі вальеры духмяную галінку з зялёным лісцем, а то і проста прабегчыся навыперадкі з казой па кветкавым лузе…


На сядзібе нядаўна ўзведзена тэраса, пад навесам якой змяшчаюцца каля 45 чалавек. На накрытыя для гасцей сталы Аксана ставіць два збаны — адзін з казіным, другі з каровіным малаком, прапаноўвае прадэгуставаць і выказаць свае перавагі. Як правіла, галасы дзеляцца пароўну.

На сталах для дэгустацыі выстаўлены цвёрдыя сыры, сёння іх на сядзібе больш 20 сартоў. І гэта не мяжа. Для задавальнення попыту экскурсантаў і кліенцкай базы плануюць узвесці яшчэ адну сыраварню, прадукцыйнасць якой у два разы перавышае наяўную. Ферма ўдзельнічае ў кірмашах, мае гандлёвыя кропкі на сталічных рынках і радуе пакупнікоў сапраўды інавацыйнай прадукцыяй, вынікам эксперыментаў з малаком і напаўняльнікамі, якія паспяхова праводзяць вытворцы. На сядзібе ёсць сховішча для выспявання сыроў, дзе яны захоўваюцца да паўтара-двух месяцаў. Для арыгінальнага смаку, разлічанага на гурманаў, выкарыстоўваюць прамысловую белую і блакітную цвіль. Уся прадукцыя вырабляецца з цэльнага малака высокай тлустасці. А працэс прыгатавання вядзецца ўручную.

З новых сартоў Аксана прэзентуе сыр курут — тварожныя шарыкі з напаўняльнікамі: перцам, кмінам альбо іншымі травамі, высушанымі на печы. Тут таксама скарыстаны традыцыйныя вясковыя рэцэпты.

Гаспадары «Краіны мар» ганарацца, што Алена Мікульчык, вядомы эксперт беларускай кухні, гісторык кулінарыі, тэле- і радыёвядучая, для ілюстрацыі сваёй чарговай кнігі выкарыстала фотаздымкі хралоўскіх сыроў. І падзякавала сядзібе «Краіна мар» за дапамогу ў стварэнні выдання і захаванне рэцэптаў старадаўніх айчынных сыравараў.

Марыя КУЗАЎКІНА.

Полная перепечатка текста и фотографий запрещена. Частичное цитирование разрешено при наличии гиперссылки.
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter