Ужо сёння гэтая доля складае 48,5 працэнта, удакладніў Віктар Шэін, начальнік упраўлення эканомікі і маркетынгу дэпартамента фармацэўтычнай прамысловасці Міністэрства аховы здароўя. Шмат у чым дзякуючы праграме па імпартазамяшчэнні літаральна за некалькі гадоў нашы вытворцы зрабілі вялікі рывок, прыбавіўшы ў колькасці, разнастайнасці і якасці выпускаемых прэпаратаў.
Якасць, даступнасць і эфектыўнасць — вось тры галоўныя характарыстыкі беларускіх лякарстваў, на дасягненне якіх кінуты сілы навукі, рэальнай вытворчасці і сферы рэалізацыі, што працуюць у адной камандзе. Сёння 28 фармпрадпрыемстваў Беларусі вырабляюць больш за 4.900 найменняў лякарстваў. На вытворчасці рэалізуюцца самыя сучасныя праекты: напрыклад, на “Белмедпрэпаратах” з’явіўся цэх па выпуску супрацьпухлінных сродкаў, які па аснашчэнні і тэхналогіі не мае аналагаў на постсавецкай прасторы, а на барысаўскім заводзе — новы цэх, магутнасць якога дае магчымасць выдаваць мільярд таблетак і 70 мільёнаў капсул у год. У Інстытуце біяарганічнай хіміі НАН пачаў працаваць НВЦ “Хімфармсінтэз”, дзе сінтэзуюцца субстанцыі на аснове распрацовак нашых навукоўцаў, у Інстытуце фізіка-арганічнай хіміі таксама ўведзена першая чарга вытворчасці фармсубстанцый. “Мы забяспечылі высокую канкурэнтаздольнасць беларускіх лякарстваў як па эфектыўнасці, так і па цане. 70 працэнтаў прэпаратаў трапляюць у цэнавую гаму да аднаго долара”, — адзначае Віктар Шэін, падкрэсліваючы, што ў дзеянні мараторый на рост цэн на айчынныя сродкі. Кошт калі і паднімаецца, то на суму, на якую вырасла доля імпартнага складніка — фармсубстанцыі. А больш за 35 найменняў, цэны на якія падлягаюць рэгуляванню, маюць адмоўную рэнтабельнасць у вытворчасці. Дапамагае стрымліваць цэны і канкурэнцыя вытворцаў паміж сабою. Дарэчы, канкурыраваць мы можам і за мяжой. Цяпер пастаўкі ідуць у 29 краін.
У новай дзяржпраграме па развіцці фармпрамысловасці, якая стартуе з пачатку наступнага года, экспарту будзе надавацца асаблівая ўвага. Сёння тры прадпрыемствы — “Белмедпрэпараты”, “Лекфарм” і “Фармтэхналогія” — маюць сертыфікат GMP, які пацвярджае поўную адпаведнасць высокім сусветным стандартам. І каб працаваць на экспарт, такі сертыфікат неабходны. Гэта патрабаванне краін, якія закупаюць прадукцыю... Штогод на наш рынак выводзіцца больш за 100 найменняў новых лякарстваў уласнай вытворчасці. У асноўным гэта генерыкі — аналагі імпартных. На кожным фармпрадпрыемстве створана сваё навуковае падраздзяленне, дзе вядзецца іх распрацоўка. Гэтая справа няпростая, на некалькі гадоў. Патуранняў няма.
У працэсе рэгістрацыі праводзіцца шэраг сур’ёзных выпрабаванняў. Аднак толькі са студзеня па ліпень нашы вытворцы паспелі ўжо зарэгістраваць 98 лякарстваў, якія раней у нас не вырабляліся, з аб’ёмам рынку 519 мільярдаў рублёў. З іх 350 мільярдаў прыпадае на дзяржзакупкі для патрэбаў аховы здароўя, а значыць, асноўны ўпор у вытворчасці ідзе на пазіцыі, што ўваходзяць у асноўны пералік лекавых сродкаў, без якіх немагчыма лячыць на сучасным узроўні. Размова ў тым ліку і пра шырокі спектр супрацьпухлінных прэпаратаў. Планы ж на бліжэйшую будучыню вельмі амбіцыйныя. Плануецца асвоіць выпуск лекавых формаў па 145 найменнях і распрацаваць вытворчасць 15 субстанцый. А каб знізіць залежнасць ад замежных вытворцаў, ёсць мэта распрацоўваць новыя метады сінтэзу субстанцый і вырабляць лякарствы па поўным цыкле. Вялікая роля ў гэтай справе адводзіцца Акадэміі навук.
Юлія Васільева
