У мінскіх альпіністаў у летні сезон шмат працы
“Давай на “карону”, на “спадніцы” мы скончылі!” — крычыць Рысь, называючы самы верх бібліятэкі каронай, а вітраж атрыума бібліятэкі — спадніцай. Дарэчы, Рысь — гэта брыгадзір каманды альпіністаў Аляксей. Усе яго калегі і падначаленыя — Дзмітрый, Сяргей і Віталь — таксама маюць свае мянушкі. “Мы прозвішчы адзін аднаго скарачаем. Так зручней”, — тлумачаць альпіністы.
Зручнасць у рабоце вышыннікаў і альпіністаў — нумар 2 у спісе важнасці. Нумар 1 — гэта, вядома, бяспека. Таму і сёння яны пачынаюць свой дзень з праверкі вяровак — рабочай і страховачнай, устройства для спуску, блок-ролікаў, карабінаў і вузлоў. Пакуль адзяваюцца ў рыштунак, альпінісцкія каскі, мы разам з прадстаўнікамі кампаніі “Чыстае святло плюс” — кіраўніком аддзела продажаў Нінай Радзевіч і майстрам Дзмітрыем Ліневічам, якія адсочваюць работу сваіх альпіністаў на аб’екце, адпраўляемся на самы верх — на 23-ці паверх бібліятэкі, на аглядную пляцоўку. Дарэчы, вышыня — большая за 73 метры. Дух займае ад прыгажосці горада — датуль, пакуль не заўважаем, як альпіністы пералазяць праз парэнчы і пачынаюць спуск.
— Кожны дзень гэта бачу, і ўсё роўна за іх страшна, — Ніна заплюшчвае вочы.
Пытанні пра тое, ці страшна самім альпіністам, ім ужо парадкам надакучылі. “Звычайныя людзі задаюць толькі тры пытанні: “Страшна? Колькі за гэта плацяць? І ці можна пакатацца на вяроўках?” — смяецца Аляксей, але сочыць за тым, як хлопцы пачынаюць работу. Ён падае ім вёдры, анучы, сцяжкі і шубкі для мыцця, штангі, мікрафібры. Пры гэтым самі альпіністы таксама ўвешаныя ўсім неабходным для ачысткі шкла бібліятэкі.
— Для мыйкі паверхняў выкарыстоўваецца стандартны набор інструментаў для клінінгавых паслуг. Паколькі вокны бібліятэкі абароненыя спецыяльнымі плёнкамі, іх трэба мыць толькі слабымі мыльнымі растворамі, якія не парушаюць структуру паверхні. Ніякіх шчолачных і кіслотных раствораў. Дарэчы, гэтак жа мыюць і адзін з самых высокіх будынкаў свету ў Дубаі — хмарачос Бурдж-Халіфа, — тлумачыць Ніна Радзевіч.
Аказваецца, альпіністы не да кожнай зоны бібліятэкі могуць дабрацца самастойна. Сёлета яны ўпершыню паднімаліся да некаторых вокнаў пры дапамозе мабільных рыштаванняў-вышак і аўтапад’ёмнікаў. Напрыклад, да вокнаў, якія знаходзяцца на адмоўным ухіле.
Паглядзім, у чым там праблема.
Ніна заводзіць мяне ў зону, дзе яшчэ ні разу не ступала нага журналіста, — паміж нясучай сцяной бібліятэкі і спайдарным шкленнем фасада будынка. Мякка будзе сказана, што надта страшна і злёгку нязручна на дадатным і адмоўным ухілах фасада. Адсюль, знутры, стоячы на трапе, вокны мыюць дзяўчаты. Альпіністы ж знадворку праводзяць над гэтымі вокнамі не адну гадзіну.
— На “дадатнай” грані, як мы яе называем, мы мылі вокны на каленях, што, вядома, цяжка, — каменціруе Аляксей. — Добра, што ў нас вынослівасць на ўзроўні.
Ніна расказвае, як вышыннікі кампаніі працавалі практычна над усімі высокімі будынкамі Мінска. Але Нацыянальная бібліятэка ўсё ж здзівіла цяжкадаступнасцю.
— Праекціроўшчыкі, ствараючы форму будынкаў, не заўсёды прадугледжваюць мерапрыемствы па іх бяспечным абслугоўванні, — гаворыць Ніна Радзевіч. — Забываюць пра месцы для мацавання альпінісцкага рыштунку для мыйкі фасада будынка, пад’езды для аўтавышак, пра дастатковую шырыню адмосткаў. Вось і даводзіцца нашаму вытворчаму аддзелу ламаць галаву, як дабрацца да так званых мёртвых зон.
Толькі ўявіце: для таго, каб вымыць Нацыянальную бібліятэку, патрэбна ад трох да шасці месяцаў работы вышыннікаў. А хлопцы, дарэчы, гатовыя працаваць кожны дзень. Адзіныя перашкоды на шляху альпіністаў — моцны вецер, дождж, туман, спякота ці мароз.
Дарэчы, каб стаць альпіністам-прафесіяналам, мала мець заключэнне медкамісіі аб прыгоднасці для работы на вышыні, дыплом аб заканчэнні навучання ў спецыяльных навучальных цэнтрах па падрыхтоўцы ў сферы прамысловага альпінізму і вышынных работ. Наша суразмоўца Ніна Радзевіч падкрэслівае: патрэбны яшчэ досвед, розум і кемлівасць. “Шалёныя” экстрэмалы тут не патрэбныя.
Пра гэта гавораць і самі альпіністы. Нягледзячы на тое што яны часта жартуюць (так, гавораць, яны разраджаюць абстаноўку і ратуюцца ад стрэсу), да работы на вышыні адносяцца сур’ёзна.
— Як ні круці, а мы ўсё роўна маем пачуццё страху вышыні, — не саромеючыся, прызнаецца альпініст Рысь. — Нават добра, што гэтае пачуццё ёсць. З досведам разумееш, як важна адказваць за кожнае сваё дзеянне.
36-гадовы Аляксей ведае пра небяспеку не па чутках. Калі ён толькі пачаў сваю кар’еру альпініста, некалькі разоў падаў. Першы раз — з вышыні 7 метраў, тады зламаў пятку. Калі сарваўся з трэцяга паверха, справа абышлася толькі спалохам.
— Упаў па дурасці сваёй, не думаў сур’ёзна пра бяспеку, — тлумачыць ён. — Быў малады, не адчуваў страху.
Дарэчы, усе ў вясёлай кампаніі альпіністаў, якая працуе сёння, маюць вышэйшую адукацыю. Тут былы настаўнік фізкультуры, інжынер-будаўнік, трэнер, міліцыянер. Кожны з іх прайшоў курсы па падрыхтоўцы альпіністаў, дзе даюць асновы тэорыі і практыкі. Пытаю: ці падабаецца ім іх работа?
— Так падабаецца, што аж на сценкі лезем, — зноў жартуюць яны ўсім гуртам.
— “Малпачку”, як мы называем тых, хто ўмее толькі паднімацца на вышыню і спускацца, можна навучыць за два тыдні, а “адзінку” — прафесіянала, які выконвае любую працу незалежна ад складанасці аб’екта, — як мінімум, трэба вучыць 3-4 гады, — гаворыць брыгадзір.
У альпіністаў у летні сезон работы ва ўсіх сэнсах вельмі шмат. Самы спакойны час — люты — сакавік. Узімку ў асноўным яны прыбіраюць снег з дахаў, чысцяць ад наледзі, працуюць унутры памяшканняў.
Ніна Радзевіч дадае:
— Раней паслугамі прамысловага альпінізму карысталіся, як правіла, толькі будаўнікі. Але са з’яўленнем новых вышынных будынкаў, канструкцый са шкла і металу альпіністы сталі карыстацца вялікай папулярнасцю.
Развітваючыся, я пытаю Аляксея: ці паедзе ён гэтым летам адпачываць або ж загараць будзе на дахах Мінска?
— Не, работы шмат. Хоць, можа, у горы схаджу. Я, вядома, не “баклажан на градцы”, але вось чаго ніколі рабіць не стану, дык гэта скакаць з парашутам — страшна, — адказвае ён і ўзбіраецца на “карону” бібліятэкі.
Ганна Кісель