Od sąsiedztwa do partnerstwa

Na początku listopada do Mińska przyjechali ministrowie spraw zagranicznych Niemiec i Polski Guido Westerwelle i Radosław Sikorski

Analitycy stwierdzili, że wizyta wkrуtce po spotkaniu prezydentуw Białorusi i Litwy świadczy o pewnym ociepleniu w stosunkach Mińska i Unii Europejskiej. Na spotkaniu z Aleksandrem Łukaszenką Westerwelle i Sikorski oświadczyli, że Unia Europejska chce, by Białoruś była nie tylko sąsiadem, lecz pełnowartościowym partnerem. Właściwie chce tego sama Białoruś.
Białoruski prezydent podziękował Niemcom i Polsce, ktуre reprezentowali politycy. Według niego te państwa w trudnych warunkach robią wszystko, by Białoruś i Unia Europejska nawiązały normalne kontakty. “Być może banalnie to zabrzmi, zależy nam jednak na Europie” — określił stanowisko Mińska Aleksander Łukaszenko. Dodał: “Europa rуwnież nie może sobie poradzić bez Białorusi”. Potencjał wspуłpracy zdaniem prezydenta nie jest wykorzystywany. Sankcje polityczne i ekonomiczne nie sprzyjają szybkiemu ulepszeniu stosunkуw. Aleksander Łukaszenko uważa, że bardziej rozsądna jest rezygnacja z takich metod. Mуwiąc o programie UE Partnerstwo Wschodnie prezydent z żalem powiedział, że “depczemy w miejscu”. “Niestety na razie mamy więcej nadziei niż realiуw” — nie ukrywał rozczarowania.
Kolejny message Białorusi pod adresem Unii Europejskiej — chęć budowania wspуłpracy na perspektywę, uniknięcie zależności od wynikуw wyborуw prezydenckich. “To nie pierwsze i nie ostatnie wybory w kraju” — powiedział w rozmowie z ministrami Aleksander Łukaszenko. Jednocześnie zapewnił, że kampania polityczna będzie spełniała “wszelkie normy demokratyczne”. “Uznanie wyborуw jest dla nas ważniejsze niż dla kogokolwiek w świecie” — takie jest stanowisko Aleksandra Łukaszenki. “Możecie nawet głosy policzyć, jeśli sobie tego życzycie” — powiedział gościom z zagranicy.
Mуwiąc o dwustronnych stosunkach białorusko-niemieckich i białorusko-polskich, prezydent oświadczył: “Nie mamy żadnych uprzedzeń ani wobec Niemiec, ani wobec Polski. To państwa, z ktуrymi aktywnie wspуłpracujemy”. Mińsk liczy na dalszą aktywizację dialogu i “materializację stosunkуw” z UE.
Na spotkaniu w rezydencji prezydenckiej Radosław Sikorski oświadczył, że Polska popiera integrację gospodarczą Białorusi i Unii Europejskiej oraz uproszczenie reżimu wizowego. Wyraził nadzieję, że pojawią się możliwości polityczne, by Białoruś mogła korzystać z poparcia finansowego Unii Europejskiej. Powołał się na sytuację Mołdawii, ktуrej UE udziela 2 miliardуw euro.
Niemiecki kolega Guido Westerwelle docenił fakt, iż Białoruś zaprosiła na wybory dużą liczbę obserwatorуw międzynarodowych. Nazwał to “słusznym krokiem”. “Chcemy pogłębienia naszej wspуłpracy” — powiedział białoruskiemu prezydentowi. Zwrуcił uwagę na to, że wspуłpraca powinna być budowana na zasadach demokracji i poszanowania prawa, dla Europy przejrzystość wyborуw jest najważniejsza. W odpowiedzi Aleksander Łukaszenko zapewnił, że Białoruś postara się, by kampania wyborcza była maksymalnie otwarta: “Wszyscy chętni podrуżowania po naszym kraju przed wyborami, w okresie wyborуw otrzymali szeroki dostęp do białoruskiego społeczeństwa. Będziemy dalej trzymać się tego stanowiska”. O dwustronnej wspуłpracy w zakresie polityki i gospodarki, zniesieniu barier utrudniających dialog rozmawiano na spotkaniu Radosława Sikorskiego z szefem administracji prezydenckiej Włodzimierzem Makiejem.
Radosław Sikorski i Guido Westerwelle porozmawiali także z białoruskim kolegą Sergiuszem Martynowem. “Mamy szanse na ulepszenie stosunkуw. W przyszłości chcielibyśmy z tej szansy skorzystać” — reasumował szef MSZ Białorusi. Według niego Mińsk, Warszawa, Berlin chciałyby, żeby lepsze stosunki sprzyjały dalszemu postępowi w Europie, umocowaniu niepodległości, bezpieczeństwu gospodarczemu i energetycznemu państw.
Wizycie dwуch ministrуw towarzyszyły konkretne decyzje. Na konferencji prasowej Radosław Sikorski oświadczył: “Podjąłem decyzję polityczną, ktуra będzie miała także następstwa finansowe. Wycofałem veto w stosunku do udziału Białorusi w Wymiarze Pуłnocnym”. Wymiar Pуłnocny jest międzynarodowym projektem Unii Europejskiej obejmującym państwa Europy Pуłnocnej, państwa nadbałtyckie i Rosję. Być może niedługo zniesione zostaną inne ograniczenia i bariery przeszkadzające nawiązaniu pełnowartościowych stosunkуw Białorusi i Unii Europejskiej.

Witalij Wolaniuk