Заснавальнік творчай супольнасці «Бассота» - пра контркультуру, заробкі дыджэяўі тусовачныя канцэпцыі

У тэксце песнi Віктара Цоя «Лайдак» ёсць радкі: «Час ёсць, а грошай няма, і ў госці няма куды пайсці». У 1980-х гэта сапраўды было праблемай — вольны час моладзі ў менш фармальнай абстаноўцы, чым камсамольскія мерапрыемствы, падразумяваў не самую вялікую разнастайнасць выбару. Але перабудова далёка ў мінулым, «ліхія дзевяностыя» з іх шэрасцю засталіся толькі непрыемным успамінам. Сёння маладым людзям ёсць куды ды і за якія сродкі схадзіць. Днём — у музей, на выставу або ў кіно, ну а ўвечары душа просіць чаго павастрэй. Моладзь стройнымі радамі на таксі адпраўляецца на балі ў начныя забаўляльныя ўстановы. Карэспандэнт «Р» пагутарыў з Ягорам Кіпай, заснавальнікам «Бассоты» — супольнасці творчых людзей: музыкантаў, аператараў, мастакоў, рэжысёраў, спевакоў і бітмэйкераў, — пра сусветныя тэндэнцыі клубнай музыкі і клубнай культуры.

Рыторыка Ягора Кіпы ў тым, што сучасная тусоўка Мінска страціла былы запал і шчырасць і гэта трэба выпраўляць

Фабрыка імя героя працы Эндзі Уорхала

Я сустракаюся з Ягорам у былых завадскіх карпусах «Гарызонта», дзе цяпер туляцца розныя секцыі, гурткі і невялікія фірмы. На апошнім паверсе атабарыўся клуб «Верх». Туды ідзе прамы  ліфт, а інтэр’ер адразу зараджае добрым настроем. Ліфт распісаны графіці ў касмастылі.

«Верх» — цяпер гэта модны лофт, а раней быў індустрыяльным цэхам. Шмат месца, мала сцен і свабода для творчасці. Аб працоўным мінулым памяшкання нагадваюць толькі масіўныя апорныя калоны. За барнай стойкай, паглыбіўшыся ў свае думкі, сядзяць, уткнуўшыся ў тэлефоны, некалькі маладых людзей — супрацоўнікі клуба. У другiм канцы прасторы, мяркуючы па гуках будаўнічых інструментаў, кіпіць працоўны працэс — працягваецца нейкi рамонт.

У самога Ягора сіеста на шырокім падаконніку — ён слухае музыку ў дрымоце. Прыкмеціўшы мяне, прывітальна махае рукой. За вялікай заслонай, што раздзяляе прастору на дзве зоны, стаяць карціны і музычная апаратура — побач з ёй мы і ўладкоўваемся. Зручных месцаў, куды можна ўпасці, не так і шмат — пляцоўка як-ніяк танцавальная.

— Вядомасць да нас прыходзіла павольна і па сарафанным радыё: кожны дыджэй, з якім супрацоўнічалі, з сабой прыводзіў новую аўдыторыю, — успамінае Ягор Кіпа  — Пачыналі з вiдэападкастаў, прагляды якіх ледзь перавальвалi за сотню. Цяпер жа мы збіраем тусоўкі па тысячы чалавек, напрыклад, на апошнія імяніны было запрошана толькі 1200 гасцей.

Цi іншая вечарынка на летняй тэрасе: у той дзень ішоў моцны дождж, але ніхто і не думаў разыходзіцца. Тады налічылі каля 700 візіцёраў. Чаму прыблізна? Хлопец, які лічыў наведвальнікаў на ўваходзе, стаміўся і проста пайшоў дадому. Рэальная колькасць гасцей была большай.

Пра хлеб надзённы

Ягору 29 гадоў. Ён працуе вэб-дызайнерам. У старэйшай школе на самым простым камп’ютары корпаўся ў фоташопе і за год самастойна вывучыўся гэтаму майстэрству. Паралельна займаўся музыкай.

— У той час я па клубах не быў хадок, — прызнаецца Ягор. — А зараз я вось сам арганізоўваю клубныя мерапрыемствы. Часта чую: табе ўжо пад трыццатнік, пара заняцца чым-небудзь больш сур’ёзным. Але сям’ю заводзіць у бліжэйшы час не маю намеру — не адчуваю пакуль у сабе моцы браць адказнасць за блізкіх, а кінуць «Бассоту» і пайсці на салідную пастаянную працу нават і ў думках няма.

Праекту «Бассота» тры гады. У камандзе 10 чалавек плюс час ад часу пасільна дапамагаюць блізкія сябры. На стадыі фарміравання каманды ніхто адзін з адным не быў знаёмы. Усе ўдзельнікі супольнасці маюць пастаянную працу — хто землякопам на могілках у Асіповічах, хто прадаўцом у краме «Зрабі сам». На даходы ад творчасці выжыць не атрымліваецца.

Па словах Ягора, людзям лягчэй запомніць дыджэя, калі яны ідэнтыфікуюць яго з брэндам. У развітым клубным руху, як на Захадзе, людзі ідуць на канкрэтных дыджэяў, праца якіх, між іншым, нашмат больш складаная, чым здаецца на першы погляд. Дыджэй не проста мяняе пласцінкі. Акрамя напісання ўласнай музыкі ён абавязаны аналізаваць паводзіны натоўпу і счытваць яго настрой, разумець, які рытм і калі ўключаць — «жорсткі» трэк або «мяккі».

— Навошта наогул людзі ходзяць у клубы? — ставіць мяне ў хвілінную збянтэжанасць Ягор і адразу ж дае адказ на сваё пытанне: — Патанцаваць і расслабіцца, пабалбатаць з сябрамі альбо ж, калі мерапрыемства мае творчую каштоўнасць, ідуць па духоўную ежу: паглядзець на інсталяцыю, ацаніць цікавую канцэпцыю клуба, паслухаць любімага дыджэя. Якраз для патрабавальнай публікі ў нас ёсць падраздзяленне «вiжуал», якое займаецца візуальным складальнікам афармлення тусовак. Напрыклад, да стылю музыкі garage стылізавалі інтэр’ер клуба адпаведна пад аўтагараж. Абставілі старымі тэлевізарамі, лыжамі, санкамі — усё было аўтэнтычна. Нават хацелі стары «запарожац» зацягнуць, але ён у дзверы не пралез, прыйшлося пакінуць яго звонку.

Танцы да страты прытомнасці

У музычных тэндэнцыях увесь свет сёння раўняецца на Брытанію, у якой багатая гісторыя музычнай культуры. «Бассота» таксама бярэ іх ідэі, экстрапалюючы іх на нашы рэаліі. Нараджаецца новая сумесь жанраў — свой прадукт клубнай музыкі.

Нават у Расiі клубная ды музычная індустрыя ў цэлым лепш развітая. Прадзюсары палююць на маладых выканаўцаў, хуценька іх раскручваюць і прасоўваюць на рынак. Выкарыстоўваюць (у добрым сэнсе) артыстаў, каб свежы і цікавы музычны прадукт не «пратух». У нашай жа краіне толькі падрыхтоўваецца глеба для далейшага росту плеяды дыджэяў.

«Бассота» актыўна развівае канцэпцыю рэйваў. Па 30 гадзін танцаў — гэта цалкам рэалізуецца, запэўнівае мяне Ягор Кіпа. І практыка даказвае, што мінчанам такое «заходзіць». Яны могуць тусавацца хоць усе выхадныя напралёт, з’ездзіць дадому перакусіць, прыняць душ і зноў вярнуцца на вечарыну.

— Кожны год стараемся павялiчваць працягласць рэйваў на 10 гадзін, а калі дойдзем да меж разумнага, перарасцём у шматдзённы музычны фестываль нон-стоп.

ikras@sb.by