Od 1 lipca 2016 roku w kraju zostanie przeprowadzona denominacja rubla. Odpowiednia decyzja została podjęta na mocy Dekretu prezydenta Republiki Białoruś.
Znajdujące się w obiegu banknoty wzoru 2000 roku zastąpią banknoty i monety wzoru 2009 roku w stosunku 10 000 rubli białoruskich do 1 rubla. Po prostu, w połowie przyszłego roku pozbędą się czterech zer. W rezultacie, najniższy nominał banknoty — 100 rubli — zostanie zastąpiony przez najniższy nominał nowej serii pieniędzy — 1 kopiejka.
Ogółem od 1 lipca następnego roku do obiegu zostaną wydane siedem nominałów banknot — 5, 10, 20, 50, 100, 200 i 500 rubli, i osiem nominałów monet — 1, 2, 5, 10, 20 i 50 kopiejek oraz 1 i 2 ruble. Ogólna koncepcja projektowania nowych banknot odpowiada hasłowi “Mój kraj — Białoruś”. W Narodowym Banku wyjaśniają: każdy banknot jest poświęcony jednemu z obwodów kraju i Mińsku. Aby nikomu nie było przykro, zgodność obwodu z nominałem banknotu wyznaczono w kolejności alfabetycznej. Tak więc, banknot 5 rubli będzie poświęcony obwodowi brzeskiemu, 10 rubli — obwodowi witebskiemu, 20 rubli — homelskiemu, 500 rubli — Mińsku. Warto zauważyć, że projekt nowych banknotów nie ulega radykalnym zmianom: podstawę będą stanowić obrazy zabytków architektury i urbanistyki.
Od 1 lipca do 31 grudnia 2016 roku rozliczać się można będzie zarówno nowymi i starymi pieniędzmi. W ciągu kolejnych pięciu lat — od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2021 roku włącznie — zostanie przeprowadzona wymiana starych banknotów na nowe w dowolnej ilości bez ograniczeń i bez płacenia prowizji. Przy tym wymienić banknoty można będzie od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2019 roku włącznie w Narodowym Banku, bankach i niebankowych instytucjach finansowych kraju, od 1 lipca 2020 roku do 31 grudnia 2021 roku włącznie — tylko w Narodowym Banku. Od 1 stycznia 2022 roku pieniądze wzoru 2000 roku będą nieważne.
W Narodowym Banku wyjaśnili: decyzja w sprawie denominacji “została podjęta w celu poprawy obiegu pieniężnego, uproszczenia rachunkowości i rozliczeń, wsparcia optymalnej struktury nominałów masy pieniężnej, znacznego zmniejszenia wydatków państwowych na utrzymanie gotówkowego obiegu pieniężnego”. W resorcie zapewnili także, że proces denominacji ma charakter techniczny i nie wpłynie na siłę nabywczą rubla białoruskiego, kurs wobec walut obcych, a także rzeczywisty bieżący poziom inflacji. Tak więc, ceny towarów i usług od 1 lipca 2016 roku zostaną przeliczone w stosunku 1 do 10 tysięcy. Przy tym, aby nabywcom było łatwiej dostosować się do tych zmian, na okres podwójnego obiegu starych i nowych banknotów wszystkie podmioty gospodarcze będą zobowiązane do wskazania dwóch cen. Na tej samej zasadzie przy przeprowadzeniu denominacji zostaną przeliczone płace, emerytury, stypendia, salda środków pieniężnych na rachunkach bankowych, bilanse przedsiębiorstw i instytucji, i tak dalej.
Należy przypomnieć, że przygotowania do denominacji trwały długo. Tak, nowe banknoty, które zostaną wprowadzone do obiegu od połowy przyszłego roku, zostały wykonane na zlecenie Narodowego Banku w 2008 roku. Ale wtedy ze względu na światowy kryzys gospodarczy i, jako wynik, pogorszenie sytuacji gospodarczej w kraju przeprowadzenie denominacji przełożyli, a wykonane banknoty i monety przekazali do Centralnego Skarbca Narodowego Banku. Biorąc pod uwagę czas produkcji, nowe ruble białoruskie mają pewne osobliwości. W szczególności, na wprowadzonych do obiegu banknotach wzoru 2009 roku rozmieszczone faksymile podpisu Piotra Prokopowicza, który w tym czasie zajmował stanowisko Prezesa Zarządu Narodowego Banku Republiki Białoruś. Ponadto, na nowym banknocie 50 rubli rozmieszczony napis “пяцьдзесят”, który nie odpowiada obecnym zasadom białoruskiej ortografii. Zgodnie z Ustawą Republiki Białoruś z dnia 23 lipca 2008 roku nr 420-З w sprawie zasad ortografii i interpunkcji białoruskiej to słowo powinno być napisane przez literę “я” w drugiej sylabie — “пяцьдзясят”. Przy realizacji w przyszłości zamówień na produkcję nowych banknotów te rozbieżności zostaną wyeliminowane, obiecają w Narodowym Banku.
Przypomnijmy, że pytanie o przeprowadzeniu denominacji podnosiło się nie jeden raz. Tak, w 2014 roku Aleksander Łukaszenka na spotkaniu z przedstawicielami mediów powiedział, że projekt nowych banknotów i kopiejek został już zatwierdzony i one “czymś będą przypominać euro”. Powiedział również wtedy, że przeprowadzenie na Białorusi denominacji zostanie ogłoszone na sześć miesięcy przed tym. “Pomyślimy ze specjalistami, kiedy przyjdzie ten okres. Tutaj musimy być bardzo ostrożni. Jesteśmy gotowi w każdej chwili do przeprowadzenia denominacji. Mimo to, nawet dla tego technicznego kroku muszą być określone warunki. Nie musi być taka stopa procentowa, nie powinno być obaw na rynku, aby społeczeństwo się nie przejmowało. I aby w gospodarce nie było kryzysu” — powiedział prezydent.
Marina Kudriawcewa
