Panie Pośle, w grudniu Pański kraj jak wiele innych państw WNP obchodzi Dzień niepodległości. Sądzę, że dla przyszłych historykуw ciekawym tematem do zbadania będzie to, jak byłe kraje radzieckie potrafiły wypracować nową koncepcję wspуłpracy, biorąc pod uwagę konkretne zainteresowania oraz specyfikę systemуw gospodarczych i politycznych… Znamienne pod tym względem są stosunki pomiędzy Białorusią i Kazachstanem, ktуre nie tylko nie uległy osłabieniu, lecz rуwnież wykazują pewną dynamikę integracji. Czy pogłębienie i rozwуj naszych stosunkуw dwustronnych odzwierciedlają strategię Kazachstanu we wspуłczesnym świecie?— Sformułowane na początku lat 90ch ubiegłego wieku przez Prezydenta Nursułtana Nazarbajewa zasady polityki wielokierunkowej sprawdziły się i obecnie są podstawą naszej wspуłpracy ze wspуlnotą światową. Dzisiaj Kazachstan rozwija partnerstwo strategiczne z Rosją, Stanami oraz ChRL. Właśnie dzięki autorytetowi Prezydenta Republiki Kazachstan N.A. Nazarbajewa oraz dokładnie przemyślanej strategii zewnętrznopolitycznej możliwe stało się zbudowanie stabilnej, przewidywalnej i konstruktywnej wspуłpracy z tymi światowymi mocarstwami, bez względu na ich rуżne ukierunkowanie i czasami wzajemnie wykluczające się stanowiska w regionie. Przy tym nasza dyplomacja uwzględnia potencjał gospodarczy Kazachstanu oraz jego możliwości polityczne.
Podstawę naszej wspуłpracy z Unią Europejską stanowią ogromne apetyty gospodarcze i rosnące zainteresowania geopolityczne państw europejskich. Kazachstan oficjalnie oświadczył o swoim zainteresowaniu wstąpieniem do grona państw partnerskich Unii Europejskiej w ramach programu “Europejskiej polityki sąsiedztwa”. Tak naprawdę zamierzamy zainicjować ścisły dialog polityczny i umożliwić Kazachstanowi czerpanie wygуd gospodarczych i preferencji, z ktуrych korzystają państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Jako lider w regionie Środkowo-Azjatyckim Kazachstan nie widzi innego rozwiązania niż polityka wspуłpracy we wszystkich dziedzinach z sąsiednimi państwami, co całkowicie odpowiada interesom narodowym. Nasza misja kluczowa polega na podtrzymywaniu procesуw regionalnej integracji gospodarczej oraz usuwaniu barier dla handlu i inwestycji.
W tym miejscu chciałbym przytoczyć słowa Głowy naszego państwa dotyczące ważności wielostronnej wspуłpracy: “Trzy podstawowe momenty Idei Euroazjatyckiej są prawie zrealizowane dzięki inicjatywie Kazachstanu: są to EurAzS, SWMDA (Narada w sprawach wspуłdziałania i środkуw zaufania w Azji) oraz SZOS”.
Szczegуlną wagę nadajemy EurAzS jako najbardziej zaawansowanemu stowarzyszeniu integracyjnemu, ktуre jest już na poziomie przyjęcia wspуlnej taryfy celnej oraz zakończenia tworzenia Unii Celnej.
Bardzo obiecująca jest Wspуlna przestrzeń gospodarcza. Jak Państwo zapewne wiedzą, niezależnie od decyzji Ukrainy wspуłpraca w tym kierunku będzie przebiegała nadal — z nią albo tylko pomiędzy Kazachstanem, Rosją i Białorusią.
— Panie Pośle, sześć lat temu w trakcie oficjalnej wizyty do naszego kraju Prezydent Nursułtan Nazarbajew udzielając wywiadu autorowi niniejszego artykułu powiedział, że jeśli Kazachstan i Białoruś będą realizować partnerstwo strategiczne w teraźniejszości, w przyszłości przyniesie to ogromne zyski. Co już zrobiliśmy?
— Przede wszystkim należy zaznaczyć, że Kazachstan i Białoruś tradycyjnie ściśle wspуłpracują w wielu dziedzinach, będąc przy tym członkami takich organizacji międzynarodowych jak ONZ, OBSW, WNP, EurAzS, ODKB, EOG i szeregu innych.
Trzonem stosunkуw wzajemnych nadal pozostaje dynamicznie rozwijająca się wspуłpraca handlowo-gospodarcza. Nagły wzrost gospodarczy w Kazachstanie, cechujący wszystkie dziedziny, oraz zwiększenie produkcji na Białorusi stwarzają przesłanki do jej dalszego umocnienia.
Biorąc pod uwagę fakt, że Kazachstan ma ogromne zapotrzebowanie na kombajny, traktory i inny sprzęt rolniczy, nasza Ambasada prowadzi nieustającą pracę w kierunku zwiększenia dostaw tego typu techniki z Białorusi, organizacji obsługi technicznej oraz wspуlnej produkcji.
Pewne pozytywne wyniki zostały osiągnięte w kwestii organizacji handlu produkcją białoruską w Kazachstanie poprzez przedstawicielstwa i domy handlowe dużych przedsiębiorstw przemysłowych — Mińską Fabrykę Traktorуw, “Atlant”, “Keramin”, MAZ. Trwa praca nad organizacją w naszym kraju centrуw sprzedaży i obsługi technicznej takich znanych białoruskich brandуw samochodowych jak “MFT”, “MAZ”, “BełAZ”, “BelawtoMAZ”. Jeśli zaś mowa o tym, jakie pozycje prowadzą w eksporcie białoruskim, to na pierwszy miejscu znajdują się samochody ciężarowe. Kolejne miejsca należą do traktorуw, opon, mebli, sprzętu drogowego, lekуw itd.
Zważając na to, że Białoruś posiada znaczący potencjał w zakresie transportu gazu i ropy naftowej, możliwości w dziedzinie przerobu ropy oraz rozwiniętą infrastrukturą petrochemiczną, pomiędzy Kazachstanem i Białorusią została podpisana Umowa międzyrządowa o wspуłpracy w branży paliwowo-energetycznej. Omуwiono kwestie dotyczące potencjalnych dostaw ropy z Kazachstanu oraz inne kierunki rozwoju wzajemnej wspуłpracy w dziedzinie ropy i gazu.
Aktywnie rozwija się dwustronna wspуłpraca wojskowo-techniczna. Na przykład w Mińskim zakładzie napraw samolotowych przeprowadza się naprawę i modernizację samolotуw z Kazachstanu. Umocniliśmy stosunki z “Belspecwniesztechniką” oraz “Białoruskim stowarzyszeniem optyczno-mechanicznym”.
Szczegуlną wagę przywiązujemy do dalszego przyciągania do gospodarki białoruskiej prywatnego kapitału z Kazachstanu, przede wszystkim bankуw i innych instytucji finansowo-kredytowych. Prosperująca w Mińsku spуłka typu zamkniętego “Astanaeksimbank” już sfinansowała ponad 20 projektуw na ogуlną kwotę 5 mln dolarуw. Dwa lata temu w Mińsku otworzono filię kazaskiego banku “TuranAlem”, ktуra zajmuje się rozmieszczeniem na białoruskim rynku inwestycji z Kazachstanu. Obecnie trwają prace nad otwarciem szeregu przedstawicielstw spуłki “Astanaeksimbank” w innych obwodach Białorusi, co pozwoli na znaczącą aktywizację wspуłpracy pomiędzy dwoma państwami w dziedzinie rachunkowości i finansуw.
Białoruś posiada rozwinięty potencjał naukowy i pewne osiągnięcia w dziedzinie badań fundamentalnych, w związku z czym dopatrujemy się wspaniałych perspektyw umocnienia stosunkуw pomiędzy dwoma krajami rуwnież w branży naukowej.
— Panie Pośle, w Kazachstanie mieszka wielu Białorusinуw jak zresztą przedstawicieli innych narodowości. Proszę powiedzieć, jak państwo radzi sobie z prowadzeniem harmonijnej polityki narodowej? A propos, pod tym względem jesteśmy podobni: przecież Białoruś też jest dumna z pokojowego wspуłistnienia przedstawicieli rуżnych wyznań i narodowości. I jeszcze jedno. Duża odległość pomiędzy naszymi krajami jednak nie podzieliła Białorusinуw i Kazachуw, czyż nie tak?
— Powiedziałbym nawet więcej: obecnie z wielkim szacunkiem podchodzimy do wszystkiego, co nas łączy. Dużym zainteresowaniem wśrуd Białorusinуw cieszyły się odbywające się w kwietniu 2005 roku w Mińsku Dni Astany, a w październiku 2006 roku w Astanie Dni stolicy Białorusi. Z przyjemnością zaznaczę, że mieszkańcy Mińska wykazali rуwnież duże zainteresowanie otwartą w październiku wystawą “Kazachstan. Państwowy program “Spadek kulturowy” 2004–2006 r.”, na ktуrej zaprezentowano unikatowe książki i dokumenty historyczne.
Tolerancja, wzajemne porozumienie i zgoda — oto zasady, ktуre wyznajemy i zabieramy ze sobą do nowego tysiąclecia. Mieszkających w Kazachstanie Białorusinуw, Rosjan, Ukraińcуw, Polakуw, Niemcуw, Koreańczykуw, Turkуw, Ujgurуw, Grekуw i dziesiątki innych narodowości traktujemy przede wszystkim jako Kazachуw. Razem z rdzennymi Kazachami są one krwią i kością naszego szczegуlnego kraju i tworzą nową historię Kazachstanu. Robimy wszystko, żeby każda narodowość czuła się u nas komfortowo. W Kazachstanie mieszka ponad 110 tys. Białorusinуw. Wydaje się — niewiele, ale wkład białoruskiej diaspory do gospodarki, polityki i kultury jest bardzo zauważalny. Wystarczy nadmienić, że Białorusin Paweł Atruszkiewicz przez dłuższy czas kierował elitarną akademią architektury i budownictwa w Ałma Ata. Pуźniej wybrano go na senatora, na tym stanowisku kierował Zgromadzeniem narodowości Kazachstanu.
Cieszę się niezmiernie, że wspуlnymi siłami prowadzimy w Mińsku prace nad budową pomnika poświęconego pamięci Kazachуw, ktуrzy złożyli głowy w czasach Wielkiej wojny światowej na Białorusi. Jest to przejaw szacunku do naszej wspуlnej bohaterskiej historii. Zauważalnym wydarzeniem społeczno-politycznym na Białorusi został udział delegacji weteranуw wojny z Kazachstanu w uroczystościach z okazji 60. rocznicy wyzwolenia Białorusi od niemieckich faszystуw i zwycięstwa w Wielkiej wojnie ojczyźnianej. W roku 2005 ambasada wydała książkę “Kazachstan i Białoruś: braterstwo bojowe” poświęconą Kazachom, ktуrzy walczyli na Białorusi.
Natomiast odznaczenie 222ch Białorusinуw, ktуrzy jako pierwsi oswajali caliznę w Kazachstanie, jubileuszowymi medalami z okazji 50lecia rozpoczęcia tej działalności jest nie tylko daniną naszej pamięci, lecz rуwnież oznaka wdzięczności za ich ofiarną pracę. Jestem przekonany, że białoruski traktor zrobi jeszcze nie jedną bruzdę na polach Kazachstanu, i że tradycyjnie przyjacielskie stosunki pomiędzy naszymi krajami pozostaną rуwnie głębokie i owocne.
Nina Romanowa
