Выратуюць i захаваюць
Вiцебская выратавальная станцыя Асвода. Раён яе дзеяння — частка акваторыi ракi Заходняя Дзвiна. Вахтавы назiральнiк, вадалаз першага класа Сяргей Быкаў уважлiва глядзiць у бiнокль на кiламетры ўдалечыню.— Ратаванне i ахова жыцця людзей на водах у раёнах дзеяння выратавальных станцый i пастоў, — тлумачыць адну з галоўных дзяржаўна-значных задач арганiзацыi Вячаслаў Горын, начальнiк вадалазна-выратавальнай службы Вiцебскай абласной арганiзацыi Асвода. — Дзяжурная змена выратавальнай станцыi — тры вадалазы, матарыст-рулявы, матрос-ратавальнiк i медсястра.
Вiцебскi аблвыканкам увёў забарону выхаду на лёд, калi яго таўшчыня менш за 7 сантыметраў, а таксама ў перыяд яго раставання i разбурэння. Гэтае рашэнне абавязковае для выканання, але ў той жа час i не прымусовае. Адмiнiстрацыйных мер для ўздзеяння на рыбакоў няма нiякiх. Застаецца толькi заклiкаць да разважлiвасцi, што амаль заўсёды дарэмна. Супрацоўнiкi Асвода пастаянна вядуць прафiлактычную работу, але струны душ рыбакоў яна не кранае.
— Бывалi i такiя рыбакi, якiх мы даставалi з вады, а яны паляжаць крыху ў бальнiцы i зноў выходзяць на лёд, — успамiнае Вячаслаў Горын.
Лiтаральна днямi вiцебскiя ратавальнiкi атрымалi новую аэралодку, якая можа эксплуатавацца круглы год, асаблiва ў розных умовах лядовага пакрыцця. Лодка ўстойлiвая, хуткасная, на днiшчы ў яе ахоўная луска з высокамалекулярнага полiэтылену. Пройдзе ўсюды. Разганяецца да хуткасцi больш за 100 кiламетраў у гадзiну на снезе i лёдзе i да 50 — на адкрытай вадзе. Можа несцi на сабе да 1300 кiлаграмаў, пасажыраўмяшчальнасць — пяць чалавек. Дакладна такая ж аэралодка на возеры Лукомльскае ўжо ратавала рыбакоў, якiя на льдзiне выправiлiся ў плаванне.
— Яна адправiцца на возера Дрывяты, — любуецца новай лодкай Вячаслаў Горын. — Там адлегласцi вялiкiя i пастаянна праблемы з рыбакамi. А тут у нас ёсць дзве маторныя лодкi i катар.
Вахтавы назiральнiк, вадалаз першага класа Сяргей БЫКАЎ уважлiва глядзiць у бiнокль на кiламетры ўдалечыню.Лесвiца, шост, выратавальны канец, лодка або выратавальная дошка — вось надзейныя iнструменты ратавальнiкаў ва ўмовах складанай або небяспечнай лядовай абстаноўкi. Сяргей Быкаў тлумачыць адзiн з прынцыпаў ратавання тапельца на лёдзе:
— Першы ратавальнiк паўзе да таго, хто церпiць бедства, з дошкай, абапiраючыся на яе, другi — паўзе з лесвiцай i падстрахоўвае першага, трэцi — з шастом i выратавальным канцом таксама падстрахоўвае сваiх калег.
Вадалазам халодная вада хоць бы што. Яны ў сухiх гiдракасцюмах, пад кожным з якiх яшчэ цёплая паддзёўка. Гэтай восенню ў Мiёрах вадалазы паднялi чалавека з грунту i выратавалi — адкачалi на беразе. Праўда, на жаль, калi здарэнне адбываецца ў неахоўным месцы, дзе няма каму прыйсцi на дапамогу, вадалазам часцей даводзiцца апускацца ўжо на пошукi.
«Прагулкi» па вадзе
На рацэ Вiцьба стаячая вада, таму лёд хоць i хiсткi, але ёсць, няхай i схаваўся пад вадой. Некаторым рыбакам i гэтага дастаткова. Пасярод вады на малюсенькiм ледзяным астраўку згорбiўся над лункай адзiнокi рыбак. У капюшоне нават не адрэагаваў на нас. Яму насустрач iдзе ў прамым сэнсе па вадзе яго калега па небяспечным хобi, на плячы трымае важкi ледабур. Падышоў да нас, разгаварылiся. Ён адразу ўдакладнiў, што гаворка яго замаруджаная, паколькi нядаўна перанёс iнсульт.
Тэмпературы стаяць калянулявыя, нават на поўначы краiны лёд станчэў да глазуравай таўшчынi.— Халадовы шок настае адразу, на яго фоне ваша захворванне практычна дакладна прывядзе да сумнага зыходу, — адказвае Вячаслаў Горын.
Таксама халадовы шок можа выклiкаць спазм галасавых звязак, рыбак папросту не зможа нават пакрычаць аб дапамозе. Цяпер тэмпература вады ў Вiцьбе — шэсць градусаў, без гiдракасцюма ў ёй удасца правесцi не больш за 10 хвiлiн.
Ратавальнiкi раяць абзавесцiся ратавальнай камiзэлькай, лiнём — вяроўкай з грузам, свiстком, з дапамогай якога можна прыцягнуць увагу, i абавязкова зачэпамi або шыламi — прыстасаваннямi накшталт адвёрткi, якiя дазволяць учапiцца ў лёд i выбрацца на паверхню. Ды толькi вось нiчога з вышэйпералiчанага ў нашага бясстрашнага хадака па тонкiм лёдзе пры сабе не аказалася.
— Простая ратавальная камiзэлька шматкроць павялiчыць вашы шанцы на выжыванне, калi правалiцеся пад лёд, — Вячаслаў Горын разумее, што словы яго не будуць дзейснымi, i цяжка ўздыхае.
Рыбак сцвярджальна кiвае галавой, але ўсё роўна гне сваю лiнiю:
— Згодзен. Ды i паклёвак нешта няма, яшчэ паўгадзiны пасяджу — i дадому.
— Беражыце сябе, — добрае слова — адзiнае, чым мы ў гэтай сiтуацыi можам дапамагчы чалавеку.
ikras@sb.by
