Узоры падкаранціннай прадукцыі, выкарыстаныя пры правядзенні экспертызы, уласніку не вяртаюцца.
6.00 у горадзе Ханселерсдайк, Нідэрланды. Ужо некалькі гадзін, як не спяць нашы прадстаўнікі пастаўшчыкоў кветак. На галандскай біржы ў гэты ранні час пачынаецца старт аўкцыёну: хто забярэ лепшыя кветкі па добрай цане — залежыць ад хуткасці. Да раніцы неабходна яшчэ і падрыхтавацца: азнаёміцца з магчымымі варыянтамі, зверыць па паперах, якія кветкі і па якім кошце патрэбны беларускім крамам. З Вікторыяй Лямешка, намеснікам дырэктара па знешнеэканамічнай дзейнасці арганізацыі, якая дастаўляе да нас кветкі, звязваемся па тэлефоне пасля таргоў. Чакаем падрабязнасцей. Яна расказвае:— У Нідэрланды мы з’ездзілі тыдзень таму. Вядома, можна дыстанцыйна купляць на аўкцыёне кветкі, але нам патрэбны добры інтэрнэт і якасць сувязі, якія дазволяць хутка, без тэхнічных затрымак рэагаваць на пазіцыі, што нас цікавяць. Важныя нават долі секунды. Інакш можна або зусім упусціць тавар, або прыйдзецца купляць яго ўтрая даражэй. У Ханселерсдайку знаходзіцца адна з трох самых вялікіх кветкавых біржаў. Тут мы загадзя можам паглядзець якасць тавару, пазнаёміцца з тымі, хто вырошчваў кветкі, хутка купіць, прасачыць, як іх загрузяць і адправяць у Беларусь.
Не магу не спытаць у Вікторыі: а што ж новага нас чакае ў гэтым сезоне. Яна адразу інтрыгуе: «Вельмі цікавая тэндэнцыя апошнія некалькі месяцаў назіраецца...» Ужо паўгода, калі вы не ведаеце, мода на фарбаваныя чорныя гваздзікі. Во справы… А зараз звыклыя сакавіцкія цюльпаны модна купляць не ў чырвоных, жоўтых і пыльных ружовых тонах, а ў карычневых! Белыя цюльпаны змяшчаюць у спецыяльную фарбавальную вадкасць, пялёсткі ўбіраюць колер — атрымліваецца цікавае карычневае адценне з прыроднымі ўзорамі кветкі. Такія расліны каштуюць у два разы даражэй, іх няшмат.
— Гэта цяпер самы папулярны трэнд у Расіі і краінах ЕС. Таксама шмат заказаў на сухія кветкі: букеты і галінкі сушанай лаванды, бавоўны, лагурусу... Такія букеты стыльныя, доўга стаяць, — тлумачыць Вікторыя.
Вядома, нікуды не падзенуцца кветкі традыцыйных колераў і адценняў: нарцысы, гіяцынты, хрызантэмы, гваздзікі, альстрамерыі, азатамнусы і іншыя экзатычныя расліны. Багата руж і цюльпанаў. Самымі таннымі будуць нарцыс, касач і цюльпан. А самыя дарагія — ранункулюсы і півонявідныя ружы.
У выпадку выяўлення заражэння каранцiннымі аб’ектамі раслін прымаецца рашэнне аб забароне ўвозу гэтай партыі ў нашу краіну.
— У гэтым сезоне некаторыя кветкі на біржы трохі падаражэлі, але ў кожным выпадку свая таму прычына. Напрыклад, у Эквадоры некалькі дзён не спыняючыся лілі дажджы, і кветак вырасла менш, чым звычайна. Але гэтыя змены на біржы практычна не адаб’юцца на рознічных цэнах, — дзеліцца падрабязнасцямі Вікторыя.Адпраўляемся ў Мінскую абласную дзяржаўную інспек-цыю па насенняводстве, ка-ранціне і ахове раслін. У аддзеле каранцiннай экспертызы знаходзіцца лабараторыя, дзе праводзяцца аналізы раслін, якія перамяшчаюцца праз мытную мяжу Еўразійскага эканамічнага саюза і па мытнай тэрыторыі саюза. Кожная партыя падкаранціннай прадукцыі, а да яе адносяцца і кветкі, можа быць носьбітам захворванняў, здольных распаўсюдзіцца на іншыя расліны ў нашай краіне. Вядучы аграном, дзяржаўны інспектар Галіна Валадзько тлумачыць:
— Кожная партыя падкаранціннай прадукцыі, якая перамяшчаецца з тэрыторыі адной дзяржавы ў ін-шую, падлягае каранцiннаму фітасанітарнаму кантролю. Той, хто перавозіць прадукцыю, паведамляе, што прыбудзе да нас. Ужо па прыбыцці правяраем яго дакументы, сертыфікаты і праводзім адбор узораў ад розных частак партыі дастаўленых кветак. Узор праглядваем і, калі ёсць нейкія падазрэнні, адпраўляем на экспертызу ў лабараторыю.
Каб пазбегнуць карупцыйнага складальніка, узоры кветак пакуюць у чорны пакет, апячатваюць і кадзіруюць — інспектар, які правярае кветкі, не ведае, хто пастаўшчык, адкуль кветкі. Да таго ж калі на кветцы ёсць шкоднікі — насякомыя, то яны не «выслізнуць» з пакета.
Паступіў узор — белыя хрызантэмы. Марына Гышцямулце, галоўны аграном-дзяржінспектар аддзела каранцiннай экспертызы, распакоўвае кветкі. Першае, што робіць, — якасна трасе букет над белым лістом паперы. Так шукаюць заходні кветкавы трыпс — гэта насякомае-шкоднік, якое можа быць у бутонах. Калі б яно сядзела ўнутры, то вывалілася б. Пакуль нічога не знаходзім.
Што далей? Спецыяліст візуальна аглядае бутон, затым шукае прыкметы такіх захворванняў, як аскахітоз, белая ржа хрызантэм, і іншых грыбковых інфекцый. Знаходзіцца яны могуць на ніжнім баку лісця. Таму кожны ліст яна здымае з галінкі і аглядае. Калі ёсць пытанні — лісток пад мікраскоп! Няма пытанняў — усё гэта ўтылізуюць , а пастаўшчыку даецца згода на ўвоз тавару. Аб гэтым яшчэ рана. Пакуль агляд: доўгі і пільны. Для дзяўчат тут кветкі не кветкі, а ўзоры. А яны не мілыя дамы, а ахова экалагічнай бяспекі краіны.
— Калі кветкі ўсё ж такі хворыя, то робіцца заключэнне аб гэтым з пацвярджэннем, і прадукт — гэта значыць усю партыю прывезеных кветак — мы адпраўляем або туды, адкуль прывезлі, або ўтылізуем. Раней выяўлялі больш захворванняў раслін: такія кветкі прывозілі з Нідэрландаў, куды з усяго свету яны паступаюць. Але цяпер, калі кветкі апырскваюць спецыяльнымі прэпаратамі, яны радзей хварэюць. Адпаведна, радзей і мы знаходзім заразу, якая магла б трапіць да нас.
kasel@sb.by
