Kilka zasad dobrej łaźni

Białorusini i Finowie, mimo istniejących poważnych różnic mentalnościowych, kulturowych i układowych, posiadają jedną wspólną cechę — sentyment do dobrej pary czyli, mówiąc prościej — łaźni parowej
Chyba ze wzglкdu na sіowiaсsk± potrzebк, aby zmyж “ciкїar” odchodz±cego roku i w ten sposуb przygotowaж siк do roku nadchodz±cego, niedawno z inicjatywy wielbicieli іaјni parowej z Finlandii w miсskim Domu Przyjaјni odbyіo siк ich spotkanie z biaіoruskimi kolegami. Trzeba powiedzieж, їe rozwaїni i nie¶pieszni Finowie potraktowali imprezк w sposуb bardzo powaїny. Przywieјli ze sob± gruntown± wystawк fotograficzn±, po¶wiкcon± saunie, duї± ilo¶ж literatury — barwne ksi±їeczki, przedstawiaj±ce gіуwne etapy tysi±cletniej historii rozwoju sauny: od dawnych czasуw do naszych dni.

Spotkanie to wykazaіo, їe Finowie o saunie potrafi± mуwiж bez koсca. Na przykіad o rewolucyjnej roli elektrycznego paleniska kamiennego, ktуrego zastosowanie byіo wyrazem trzeciego stadium rozwoju іaјni.

Elektryczne palenisko kamienne w sposуb ostateczny rozwi±zaіo problemy miejskiej sauny. I tak, jeden z go¶ci, z wyksztaіcenia architekt, nie bez dumy powiedziaі, їe jego dziadek urodziі siк w іaјni. Nic dziwnego. Przed drug± wojn± ¶wiatow± fiсskie kobiety zwykle rodziіy dzieci w ciepіych i czystych іaјniach.

Oczywi¶cie, bкd±c z wyksztaіcenia architektem, Fin nie mуgі nie poruszyж tematu, їe tak powiem, powszechnej saunizacji ludno¶ci kraju. Zaczynaj±c od lat 50tych ubiegіego stulecia sauna rozpoczкіa szybkie i bezprecedensowe zdobycie miejskich dzielnic. We wszystkich domach piкtrowych na parterze budowano іaјnie, do ktуrych mieszkaсcy chodzili po kolei, po wstкpnych zapisach. Dalej — wiкcej. Dzisiaj prawie we wszystkich nowych mieszkaniach domуw piкtrowych buduje siк іaјniк, przepraszam — saunк, i to niezaleїnie od liczby pokojуw. Nawet w kawalerkach projekt przewiduje wіasn± mini-saunк. Taka jest osobliwo¶ж wspуіczesnych mieszkaс Finуw.

A propos, na spotkaniu nikt nie sprzeczaі siк z go¶жmi, їe Finlandia to kraj іaјni, a Finowie to narуd, ktуry saunк nie tylko lubi, lecz wprost uwielbia.
Finlandia liczy 5,1 milionуw mieszkaсcуw, liczba іaјni za¶ wynosi 1,7 milionуw, tzn. na trzech mieszkaсcуw przypada jedna іaјnia. Czy teraz kto¶ bкdzie kwestionowaі, їe Finowie s± osobliwym narodem іaјniowym, ktуry zachowaі i bardzo pomy¶lnie zaadoptowaі tradycjк chodzenia do іaјni do wspуіczesnego trybu їycia?

Tym nie mniej w trakcie rozmуw w Domu Przyjaјni Finowie nie twierdzili, їe to wіa¶nie do nich naleїy patent na wynalezienie іaјni. Taktownie powoіywali siк na fakt, їe do wielbicieli іaјni parowej tradycyjnie naleїy wielu sіowiaсskich, turkijsko –tatarskich oraz wschodnich ugrofiсskich narodуw. Finowie tylko udoskonalili іaјnie — tradycyjny drewniany budynek, gdzie k±pi±cy siк siedz± na іawie, lej± wodк na gor±ce kamienie paleniska i “parz± siк” za pomoc± brzozowych mioteіek.

Oczywi¶cie nie obeszіo siк bez rzeczowych zaleceс dla biaіoruskich wielbicieli іaјni parowej. Finowie polecali zachowywaж siк w saunie, jak w ¶wi±tyni: cicho, staraj±c siк zrelaksowaж, poniewaї ona uspokaja i przywraca spokуj duchowy.

¦ci¶lejsze i konkretniejsze wskazуwki zawarte s± w zasadach Stowarzyszenia Јaјniowego Finlandii, ktуre przezorni go¶cie przywieјli ze sob±. Oto niektуre z nich: sauna to wielostopniowy rytuaі, wymagaj±cy wystarczaj±co duїo czasu, inaczej nie otrzyma siк oczekiwanego zadowolenia. Dlatego w іaјni nie wolno haіasowaж, kіуciж siк, plotkowaж, rzucaж oszczerstwa, “psuж” powietrze.

W ogуle Finowie zalecaj± przed pуj¶ciem do іaјni parowej wzi±ж prysznic lub wyk±paж siк w wodzie, zwіaszcza w lecie. Ich zdaniem, o wiele przyjemniej jest i¶ж do gor±cej іaјni, kiedy skуra jest wilgotna. Jednak Finowie wiedz±, їe wielu ludzi ma przeciwne zdanie i chodzi do іaјni “na sucho”, aby odczuж i nawet zobaczyж, jak wychodzi pot.

Oznacza to, їe istniej± dwie szkoіy: mokroskуrych i suchoskуrych, zgadzaj± siк tolerancyjni Finowie.

Dla іaјni wystarczaj±ca temperatura wynosi 80-90 stopni Celsjusza (lecz nie powyїej 100). Wilgotno¶ж zwiкkszamy, dolewaj±c wodк na kamienia.

Wypada wiedzieж rуwnieї to, їe na іawie trzeba leїeж, pуki jest przyjemnie.

Zawody w wytrzymywaniu najwiкkszego їaru szkodz± zdrowiu i w іaјni nie s± na miejscu. W іaјni trzeba siк pociж! Ale wielu k±pi±cych siк za maіo wie o poceniu siк, uwaїaj± Finowie. Dlatego wiele osуb zachowuje siк w іaјni w sposуb zupeіnie nieprawidіowy: po wej¶ciu na іawк od razu wylewaj± na gor±ce kamienie dwa lub trzy kubіy wody. Powoduje to nagіy szok cieplny -takie “uderzenie” po skуrze, ktуre paraliїuje normalne funkcje gruczoіуw potowych. Aby dobrze siк spociж, potrzebny jest czas. Solidne pocenie siк otwiera pory skуry i usuwa z nich іуj, bakterie i inne zanieczyszczenia.

Potrzebne s± na to 8-10 minut — w zaleїno¶ci od indywidualnych predyspozycji do wydzielania potu. Podwyїszenie temperatury nie przy¶piesza pocenia siк. Pod tym wzglкdem 80stopniowa іaјnia dorуwnuje 100stopniowej. Co wiкcej, w zbyt gor±cej i suchej іaјni pot wysycha natychmiast po wydostaniu siк na powierzchniк cery. Prawdziw± rozkosz od posіugiwania siк mioteіk± osi±ga siк w momencie osi±gniкcia granic pocenia siк. Ile razy naleїy lub wypada zaїywaж parowej k±pieli? Ile Paсstwo chc±. Moїna nawet jeden raz, je¶li tego wystarcza. W zasadach Stowarzyszenia Јaјniowego Finlandii trzy zwiedzenia іaјni parowej uwaїa siк za tryb umiarkowany. Na zakoсczenie dla rzeјwo¶ci zaleca siк spіukaж ¶wieї±, chіodn± wod±.

Moїna wedіug wіasnego uznania po kolei stosowaж іaјniк parow± i chіodzenie. Ale niepoї±dane jest nagіe przej¶cie z gor±cej іaјni do chіodnego miejsca. Aby ciaіo siк przyzwyczaiіo, musi min±ж jaki¶ czas. Finowie skarї± siк, їe najwiкksz± wad± miejskich іaјni jest brak miejsca do prawidіowego chіodzenia siк tuї po іaјni parowej: nie ma ani otwartego tarasu, ani balkonu. Inna rzecz — іaјnia nad brzegiem, gdzie jest moїliwo¶ж zanurzyж siк w wodzie lub nawet w przerкbli, wywaliж siк w ¶nieg. Waїna rada dla osуb gor±cych i skіonnych do zbytkуw: przed іaјni± oraz w jej trakcie naleїy unikaж alkoholu i obfitego jedzenia. Do wspуlnego spкdzania czasu po іaјni jak najbardziej nadaj± siк lekkie przek±ski i napoje chіodz±ce.

Przypomnijmy, їe stare fiсskie porzekadіo brzmi: “Je¶li ani іaјnia, ani wуdka, ani їywica nie daj± skutkуw, choroba jest ¶miertelna”, ale Finowie wci±ї nie polecaj± jednoczesnego zastosowania wszystkich tych ¶rodkуw o mocnym dziaіaniu. Poza tym, zdaniem praktycznych i pragmatycznych Finуw, іaјnia nie tylko uspokaja, przywraca spokуj duchowy, lecz rуwnieї przyczynia siк do wyіadowywania napiкtej atmosfery — rуwnieї pod wzglкdem politycznym, przy czym nawet na szczeblu najwyїszym. I tak byіy prezydent Finlandii Kekonen nie raz uregulowaі sporne kwestie na szczeblu miкdzypaсstwowym za pomoc± sauny.

Spotkanie fiсskich i miсskich wielbicieli іaјni parowej skoсczyіo siк w jednej z zamiejskich saun, gdzie go¶ci zaproszono, aby sprуbowali іaјni parowej po biaіorusku.

Irena Trofiіowa
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter