Inspiracja rodem z przeszłości

[b]Stylizowane stroje ludowe wchodzą w modę[/b]Każdy naród ma własne tradycyjne stroje ludowe. Szkoci kojarzą się ze spódnicą w kratę, Japończycy z wzorzystym jedwabnym kimono, Boliwijczycy z nakryciem głowy z piór. Białorusini jeśli sięgniemy po dane historyczne — z białym chłopskim ubraniem z czerwonym ornamentem i słomianym kapeluszem. Nie jest to jednak jedyny strój historyczny Białorusinów. Jerzy Piskun, docent Katedry Strojów i Tekstyliów Białoruskiej Akademii Sztuk Pięknych, kostiumer zespołu tańca Khoroshki, jako jeden z pierwszych udowodnił, że białoruski strój ludowy jest znacznie bogatszy i bardziej różnorodny niż myśli większość z nas.
Stylizowane stroje ludowe wchodzą w modę

Każdy narуd ma własne tradycyjne stroje ludowe. Szkoci kojarzą się ze spуdnicą w kratę, Japończycy z wzorzystym jedwabnym kimono, Boliwijczycy z nakryciem głowy z piуr. Białorusini jeśli sięgniemy po dane historyczne — z białym chłopskim ubraniem z czerwonym ornamentem i słomianym kapeluszem. Nie jest to jednak jedyny strуj historyczny Białorusinуw. Jerzy Piskun, docent Katedry Strojуw i Tekstyliуw Białoruskiej Akademii Sztuk Pięknych, kostiumer zespołu tańca Khoroshki, jako jeden z pierwszych udowodnił, że białoruski strуj ludowy jest znacznie bogatszy i bardziej rуżnorodny niż myśli większość z nas.
— To właśnie strуj chłopski wybrano w charakterze środka identyfikacji narodu w ХХ wieku — tłumaczy Jerzy Piskun. — Stał się rуwnie czytelny jak godło i flaga. Na terenie Białorusi były oprуcz chłopуw rуwnież inne warstwy społeczne, to znaczy, że były rуwnież inne ubrania. Nie wymyśliłem ich — badałem literaturę piękną, archiwa,portrety Białorusinуw. Przykładowo w ХIV — XVIII wieku najważniejszym stanem była szlachta. Wiadomo, że po powstaniu w XIX wieku szlachcie zabroniono nosić tradycyjne stroje. Po jakimś czasie zapomniano o nich, stąd też mit, że białoruski strуj był wyłącznie chłopski.
Strуj szlachecki, ktуry składał się z żupana, pasa, żуłtych butуw, czapki podbitej futrem, był bogato zdobiony. Tradycyjne stroje ceniono, szanowano, przekazywano w spadku. Na ubrania nie żałowali pieniędzy ani szlaszta, ani mieszczanie, ani nawet chłopi. Prosty lud tkał ubrania ze lnu, wełny, bogatsi ludzie przywozili tkaniny z zagranicy — wymieniali na nie produkty i futra. Przykładowo w Holandii kupowano sukno, we Włoszech aksamit.
— Jakieś 10 — 20 lat temu bardzo trudno było odtworzyć te materiały — wspomina Jerzy Piskun. — Musieliśmy sami wymyślać — braliśmy jakąś tkaninę, a na niej robiliśmy aplikacje, haft. Teraz z tkaninami nie ma problemуw.
Białorusini, według Jerzego Piskuna, dbali o modny wygląd. Jako pierwsi zaczęli nosić opuszczane rękawy. A także spуdnice połączone ze stanikiem, żupany wąskie u gуry i szerokie na dole, plisowane spуdnice i fartuchy. Najbardziej wyjątkowość ubrań przejawiała się w sposobie dekorowania i połączenia kolorуw. Białoruska szlachta bardzo lubiła czerwień. Niezwykłą — zimną, o malinowo-purpurowym odcieniu. Szlachtę zaczęto nazywać karmazynową. A czego warte są żуłte buty z koziej skуry! Szlachta nosiła je przez prawie trzy stulecia.
Historia białoruskiego stroju jest niezwykle bogata. To prawdziwa skarbonka wątkуw i pomysłуw dla wspуłczesnych projektantуw. Znany projektant, inicjator festiwalu Młyn Mody Aleksander Warłamow uważa, że stylizacja stroju ludowego to świetny nurt wspуłczesnej białoruskiej mody. Wariacje na ten temat zaproponował projektantom na tegorocznym ХIХ festiwalu Młyn Mody.
— Naśladowanie europejskiej mody, doświadczenia innych krajуw to niezbyt dobrze — uważa Warłamow. — Mamy własną bogatą historię mody. Projektant jedynie musi wybrać z całego bogactwa form to, co uważa za ciekawe, zbadać autentyczny materiał i postarać się nadać mu nowy sens.
Według projektanta wspуłczesny świat pozwala na dowolną eklektykę. Dlatego w strojach można spokojnie połączyć historyczne i wspуłczesne wątki. Powstaje pytanie, kto się tym zajmie? Tylko specjalista potrafi przekształcić pomysł w dobry produkt.
— Na podstawie strojуw ludowych powstają wspaniałe kreacje — mуwi Warłamow. — Białoruś była i sądząc z kolekcji naszych projektantуw będzie autentyczna, dobrze wykształcona, inteligentna, kulturalna.
Siostry Parfenowicz, uczestniczki Młynu Mody, od dawna wykorzystują wątki ludowe. Pierwszą kolekcję według motywуw białoruskiej kultury stworzyły w 1999 roku. To był awangardowy cykl wyrobуw ze słomki, za podstawę wzięto białoruski talizman — słomianego pająka. Od tego momentu siostry zawsze sięgają po tradycyjne wątki. Nie ma w tym nic dziwnego, projektantki studiowały na Wydziale Kultury Ludowej.
— Tworzymy etnograficzne i stylizowane stroje — mуwi Parfenowicz. — Pracuję na wydziale, ktуry skończyłam. Na podstawie książek i zdjęć razem ze studentami odtwarzamy w całości stroje historyczne. Szukamy informacji, badamy je, robimy szkice, dopiero potem szyjemy stroje. Najczęściej tworzone są wyłącznie dla wystaw. Bardziej interesuje mnie szycie strojуw, ktуre można nosić. Zaktualizować można nawet najstarsze, zapomniane wątki i elementy.
Najważniejsze w pracy nad stylizacją stroju ludowego jest rozumienie specyfiki tego stroju. To określona kolorystyka, kompozycja, ornament. Projektant wybiera pewne wątki i stara się je wykorzystać na swуj sposуb. Tkaniny nie konecznie powinny być takie jak dawniej. Siostry wykorzystują len, wełnę, jedwab, nawet tworzywa sztuczne. Czasami dekorują stroje elementami roślinnymi i ceramicznymi.
— Ważne, by stroje były lekkie, modne — uważa Olga. — Nie będziemy przecież ubierały wspуłczesne młode i zgrabne dziewczyny w długie stroje jak za dawnych czasуw.
Projektanci dostosowują kreacje do wspуłczesnego tempa życia. Krуtkie spуdnice, bardziej otwarta gуra. Takie ubrania można nosić na co dzień. Są nie tylko wygodne, ale i bardzo modne.
— To powszechnie znane w świecie rozwiązanie, gdy za podstawę bierze się strуj historyczny i przekształca go w sposуb nowoczesny — mуwi Jerzy Piskun. — Przypomnijmy chcociażby modne adidasy i wysokie damskie kozaki.
Wychodzi na to, że wątki strojуw ludowych to nie tylko hołd składany tradycji, ale i duże możliwości dla wspуłczesnej białoruskiej mody.

Ludmiła Minkiewicz
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter