У пачатку года актрыса атрымала «Крыштальную Паўлінку».
Яна пераступае парог Купалаўскага з нязменнай усмешкай на твары. І нават васьмідзесяцігоддзе для народнай артысткі Беларусі Зінаіды Зубковай — гэта зусім не падстава для суму. Наадварот, кажа, у такім узросце яшчэ выходзіць на сцэну — гэта шчасце. Мець свой другі дом — таксама вялікае шчасце. І хай унутраны агонь ужо гарыць не полымем, а ледзь мігаціць, навошта сумаваць? Наша гутарка з Зінаідай Пятроўнай пра шчасце і падарункі лёсу.
Асабістае
Не ведаю, як хто думае пра шчасце, але мне здаецца, што гэта заўсёды толькі імгненне. Калі ў цябе любімая роля, спектакль праходзіць выдатна, адчуваеш, што глядач суперажывае з табой, — вось гэтыя секунды і здаюцца шчасцем. Але ўсё гэта эфемерна: раз — і больш няма. І калі наступны раз будзе, не ведаеш. Наогул, тое, што Бог нам даў жыццё, — гэта ўжо шчасце. Сустрэла выдатнага мужчыну — таксама.Мой любімы муж быў для мяне ўсім, у тым ліку замяніў бацьку, які загінуў у 1942-м, і я яго зусім не памятаю. Больш за дзесяць гадоў няма на гэтай зямлі Валодзі, але адчуванне яго цяпла ёсць і цяпер! Я веру, што мы з ім дзесьці там далёка абавязкова сустрэнемся. Калі бывае сумна, а я ж жыву адна, ён заўсёды сніцца, я быццам адчуваю яго прысутнасць, ён як бы кажа мне: «Я побач, я тут!»
Мы пазнаёміліся на лавачцы ля тэатра ў далёкім 1963-м. Я іграла ў спектаклі «Лявоніха на арбіце». Гена Аўсяннікаў кажа: «Давай пазнаёмлю цябе са сваім таварышам». Грымёрка была на другім паверсе, я выглянула ў акно: сімпатычны хлопец. А пасля спектакля спусцілася да яго. Ужо праз шмат гадоў мы ўсвядомілі, што тады ў нас здарылася каханне з першага погляду.
Мы сорак гадоў прайшлі разам. Вядома, сумеснае жыццё не бывае без выбоін. Я на ўсё жыццё запомніла выпадак: прыехала з гастроляў не папярэдзіўшы. Адчыніла дзверы і жахнулася: мужчына быў адзін дома некалькі дзён, і там жудасны беспарадак. Я не люблю і не ўмею скандаліць, таму, паставіўшы чамадан, спакойна сказала: «Валодзечка, я буду праз гадзіну». Ён усё зразумеў! Вядома, можна было стукаць па стале, галасіць: «Дзе мае кветкі?» Я вярнулася, і ўсё было на сваіх месцах. На стале стаяў гарачы чай. Вось і ўсё. Я ніколі на яго не ціснула. У кожнага свой характар, свае звычкі. Я не люблю, калі мяне ламаюць, і разумею, што іншага чалавека таксама не трэба ламаць. У нашай мамы было трое дзетак, мы ўсе дружна жылі, нічога не дзялілі. Мне сёння цяжка зразумець, як бацькі, дзеці, браты і сёстры ваююць за кватэры і іншае. Я ж да гэтага часу нашу заручальны пярсцёнак. Памятаю месца, дзе муж надзеў мне яго, і з тых часоў не здымаю.
Ён быў фехтавальшчыкам, потым трэнерам, я — актрыса. Здавалася б, зусім розныя прафесіі. Але ён заўсёды разумеў мяне. У доме было так: у мамы апошняя рэпетыцыя, прэм'ера — значыць, трэба гаварыць шэптам. Я сыходзіла ў іншы пакой, і мяне ніхто не турбаваў. Дачка займалася балетам, ёй таксама часам быў патрэбны спакой. Мы з мужам ставіліся да гэтага з разуменнем.
«Вечар» актрыса асабліва любіць за яго вечную тэму.
Творчае
Адразу пасля тэатральнага інстытута трапіць у Купалаўскі — гэта падарунак лёсу. Мы прыйшлі ўчатырох: я, Маша Захарэвіч, Галя Талкачова, Ліля Давідовіч — і адразу занялі ўвесь рэпертуар. Першыя гады часта мяняліся рэжысёры. А потым прыйшоў Эрын, і пачалася яго эпоха. Найшчаслівейшыя гады!У маладосці асаблівую радасць прыносілі гастролі: Кіеў, Адэса, Кішынёў... Мора, велізарная колькасць гледачоў. Толькі ўявіце сабе гастролі ў Маскоўскі мастацкі акадэмічны тэатр. Спякота, трыццаць градусаў. Мы ў напрузе, бо ў такое надвор'е можа ніхто не прыйсці. Але, выходзячы на сцэну, бачым бітком набіты зал. Я часта ўспамінаю выпадак, як мы з Ліляй Давідовіч, светлая ёй памяць, стаялі ў чарзе за селядцом, таму што ў Мінску яго было не дастаць. Абмяркоўвалі грузінскі тэатр, а за намі стаяла бабулька ў асляпляльна белым каўпаку, такая інтэлігентная жанчына, і такім тоненькім галаском кажа: «Дзяўчаткі, прабачце. Я чую, вы любіце тэатр. Ідзіце на беларускі тэатр, вы атрымаеце велізарнае задавальненне!» Якое шчасце пачуць такія словы. Працы было шмат, мы не стамляліся, заўсёды з радасцю ішлі на рэпетыцыі і спектаклі. Цяпер няма гастроляў, і мы вельмі сумуем.
Але мне грэх скардзіцца на лёс. У семдзесят з лішнім Уладзімір Панкоў падарыў мне «Вяселле». Калі ён прыехаў да нас у тэатр, яшчэ не ведаў, хто будзе іграць нявесту: маладая актрыса ці ва ўзросце. А гэта ж два розныя спектаклі. І калі ён убачыў мяне ў «Паўлінцы», усё для сябе вырашыў. Ён сказаў: «У вас велізарны жыццёвы вопыт, у тым ліку і тэатральны. Іграйце так, як вы адчуваеце». Я так і рабіла. Усю сваю душу аддала гэтай ролі, і рэжысёру было лёгка працаваць. З «Вяселлем» мы ўздоўж і папярок аб'ехалі Францыю. Першы раз былі там дзесяць дзён, пяць з іх у Парыжы. Увесь час — аншлагі. А другі раз нас запрасілі на паўтара месяца! Працавалі і ў Мадрыдзе пяць дзён. Прычым у апошні дзень давалі два спектаклі — з аншлагамі. Двойчы былі ў Маскве, потым Піцер, Кіеў, Тбілісі, Баку — і нідзе не было правалу.
Ролю ў спектаклі «Вяселле» Зінаіда ЗУБКОВА лічыць падарункам лёсу.
Зараз я іграю ў спектаклі «Зямля Эльзы» — гэта таксама падарунак. У восемдзесят гадоў выконваць ролю жанчыны, якая першы раз у жыцці закахалася і аберагае сваё пачуццё! Іграць на сцэне каханне — гэта самае складанае і ў той жа час самае прыгожае. Я заўсёды дзякую нашаму мастацкаму кіраўніку Мікалаю Мікалаевічу Пінігіну за такі давер і Леначцы Ганум, рэжысёру спектакля, за такое стаўленне да мяне.
Для душы ў мяне цяпер яшчэ «Вечар». Гэта тэма не сыдзе ніколі. Дзіўна, на гэты спектакль часам прыходзяць старшакласнікі. У школьнай праграме яны вывучаюць нацыянальную драматургію, у прыватнасці творы Аляксея Дударава. Перад спектаклем заўсёды стаіць такі шум! Але як толькі пачынаецца музыка, дзеці заміраюць. Яны ўсё разумеюць, плачуць, як і дарослыя. Мае знаёмыя неяк паглядзелі гэты спектакль і кажуць мне: «Першае, што мы зрабілі, патэлефанавалі бацькам!» Тэатр — не трыбуна. Але шчасце, што мы можам нешта данесці да гледачоў, дапамагаем ім разабрацца ў нейкіх праблемах. Шчасце ўдвая, калі глядач цябе разумее і прымае.
Кожную раніцу прачынаюся з усмешкай на вуснах і радуюся жыццю. «Увечары кладзешся, а раніцай жа можна і не прачнуцца», — казала вялікая Стэфанія Станюта. У нас з ёй была агульная грымёрка, і на гастролях разам жылі — многаму яна мяне навучыла. Яна, прачнуўшыся, радавалася сонцу. Потым да люстэрка: «Мне здаецца, што ў мяне знікла вось гэтая маршчынка». Потым пасля больш стараннага разгляду: «А вось тут, здаецца, з'явілася. Але нічога, зараз яе разгладжу». Гэта значыць, яна сама сабе рабіла настрой. А хто яшчэ гэта зробіць? Я радуюся не толькі сонцу, але снегу і марозу: апранулася цяплей, і ўсё ў парадку. Трэба ўсміхацца жыццю, Богу, і яны будуць цябе берагчы.
stepuro@sb.by
