Pomimo faktu, że Białoruś i Turkmenistan są oddzielone przez tysiące kilometrów, te dwa suwerenne kraje mają długą i efektywną współpracę w sferze gospodarczej. Ponadto wzajemnie się uzupełniają.
Traktory Mińskiej Fabryki Traktorów
Osobliwość ta jest najbardziej widoczna w ostatnich latach, kiedy dwustronna wymiana handlowa między obu krajami wykonała nagły zryw. Jeśli w 2006 roku wynosiła mizerne 15 milionów dolarów, to w 2013 roku osiągnęła razem ze świadczeniem usług 450 milionów dolarów. Oczywiście, jest to wynik ciężkiej i ukierunkowanej pracy. Prezydenci Białorusi i Turkmenistanu Aleksander Łukaszenka i Gurbanguly Berdimuhamedow pierwotnie postawili zadanie, aby wszelkimi środkami rozwijać współpracę gospodarczą, bo dla tego są wszystkie podstawy. Przywódcy obu krajów regularnie kontrolują jego wykonanie podczas wizyt w Aszchabadzie i Mińsku. Podpisane różne umowy i inne dokumenty, które zapewniają korzystny klimat dla współpracy. Jak zauważył Gurbanguly Berdimuhamedow podczas niedawnej wizyty w Mińsku, obecnie w Turkmenistanie realizuje się we współpracy z Białorusią 16 dużych projektów inwestycyjnych o wartości ponad 1 miliard 145 milionów dolarów. Regularnie wymieniają się wizytami głowy rządów obu państw, szefowie ministerstw i resortów gospodarczych, różnych przedsiębiorstw.
Prawdziwym symbolem przyjaźni i współpracy został projekt na budowę “pod klucz” przez białoruskich specjalistów Garłyckiego Zakładu Przetwórczego. Białoruś, jak wiemy, ma ogromne rezerwy potażu, które są niezbędnym elementem skutecznego rolnictwa. Stworzony tu prawdziwy przemysł do wytwarzania odpowiednich nawozów. Działają nie tylko najpotężniejsze wydobywcze i przetwórcze zakłady rudy potasu, ale także budowlano-montażowy trust “Szachtospiecstroj”, potężny instytut projektowy. Ten potencjał i został podstawą wspólnego projektu, którego koszt, według niektórych szacunków, osiąga miliarda dolarów. Zgodnie z planem, przedsiębiorstwo do produkcji do 1,4 miliona ton rocznie skoncentrowanych nawozów potasowych w Turkmenistanie powinno dać pierwsze produkty w najbliższych latach.
Pozwoli to, aby kraj zaopatrzył siebie w całości tym rodzajem nawozu. W rezultacie, oczywiście, następuje poprawa poziomu rolnictwa i gospodarki wiejskiej jako całości. Ale nie tylko to. Oczekuje się, że lokalne zapotrzebowania wyniosą tylko połowę całej produkcji nawozów. Pozostałe 700 tysięcy ton rocznie można będzie korzystnie sprzedawać na eksport. Białoruś, która jest jedną z największych globalnych graczy na tym bardzo specyficznym rynku, jest gotowa zaoferować swoją sieć dystrybucji na realizację tego zyskownego produktu.
Na terenie budowy Garłyckiego Zakładu Przetwórczego
A naukowcy obu krajów już patrzą w przyszłość. Zaproponowali zbudować obok głównego zakładu kompleks do produkcji najpopularniejszych kombinowanych NPK-nawozów. Teraz trwa omówienie tego projektu.
Skutecznie rozwijają się również dostawy produktów budowy maszyn. Na polach Turkmenistanu teraz pracuje już ponad 5 tysięcy białoruskich ciągników kołowych MTZ. Na drogach przewożą ładunki wytrzymałe samochody ciężarowe MAZ — dopiero w ostatnich latach sprzedano do Turkmenistanu ponad 10 tysięcy. Do osiągnięcia i powiększenia tych wskaźników przyczynia się porozumienie w sprawie dostaw do Turkmenistanu białoruskich maszyn rolniczych, samochodów, ciągników, samochodów osobowych, rozliczone na lata 2015-2016. Zostało podpisane w czasie wizyty w Mińsku prezydenta Gurbanguły Berdimuhamedowa w październiku 2014 roku. Jednym z rezultatów została dostawa do Turkmenistanu autobusów kilku modeli, produkowanych przez MAZ do eksploatacji próbnej. Według jej wyników zostanie rozwiązana kwestia co do zakupu sprzętu transportowego na dużą skalę.
MAZ jako całość stał się podstawą współpracy w dziedzinie budowy maszyn. Pod koniec 2015 roku w Turkmenistanie otworzy się centrum serwisowe tego przedsiębiorstwa. Początkowo zakładano, że będzie obsługiwać tylko samochody i autobusy MAZ. Jednakże, ponieważ dostawy także innych produktów białoruskich rosną, zdecydowano, że to centrum podejmie obsługę także traktorów MTZ, techniki drogowo-budowlanej “Amkodor”, kombajnów i innych maszyn rolniczych, “Gomsielmasz” i innych producentów.
Rosną także dostawy białoruskich wind. Ponad 40 takich urządzeń zostały już zainstalowane w turkmeńskich nowych budynkach. Białoruskie windy korzystają się zasłużoną renomą w krajach WNP ze względu na komfort, niezawodność i optymalną cenę. Będą miały popyt w Turkmenistanie wraz z rozwojem budownictwa mieszkaniowego.
Obiecującą wydaje się także współpraca w dziedzinie przemysłu lekkiego. To wielokrotnie podkreślał szef izby wyższej parlamentu Białorusi Michaił Miasnikowicz. Turkmenistan, jak wszyscy wiemy, jest głównym producentem włókien bawełny. A na Białorusi jeszcze od czasów sowieckich z powodzeniem działa kilka dużych przedsiębiorstw do przetwarzania takiego surowca w przędzy, tkaniny i gotowe wyroby. Wśród nich — największa w Europie Baranowicka Fabryka Bawełny. Zamysł polega na stworzeniu wspólnego przedsiębiorstwa, gdzie strona turkmeńska dostarczałaby surowcy, a białoruska — przetwarzałąby je w produkty gotowe. Byłoby to korzystne dla wszystkich.
Wreszcie, nowoczesna gospodarka jest niemożliwa bez wysoko wykwalifikowanych specjalistów. I na tej podstawie Białoruś i Turkmenistan skutecznie budują współpracę. Zawarte umowy pomiędzy największymi białoruskimi i turkmeńskimi uczelniami, na przykład, Białoruskim Narodowym Uniwersytetem Technicznym oraz Instytutem Architektury i Budownictwa, Białoruskim Uniwersytetem Technologicznym i Międzynarodowym Uniwersytetem Nafty i Gazu. W rezultacie dziś na Białorusi studiują w różnych kierunkach ponad 9 tysięcy turkmeńskich chłopców i dziewcząt. To około połowy wszystkich studentów zagranicznych, którzy studiują w kraju. W krótkim czasie staną się inżynierami z różnych dziedzin, lekarzami, naukowcami, aby dać rozwojowi Turkmenistanu nowe przyspieszenie.
Władimir Bibikow
