Białoruś, jak wiemy, nie jest częścią SOW i BRICS, ale prawie ze wszystkimi ich państwami członkowskimi wiążą nas bardzo ścisłe stosunki partnerskie. Szanghajska Organizacja Współpracy w zakresie członkostwa jest rodzajem wersji rozszerzonej Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej. Obejmuje Rosję, Chiny, Kazachstan, Tadżykistan, Kirgistan i Uzbekistan. Podczas tworzenia tego klubu nacisk był na współpracę w celu wzmocnienia bezpieczeństwa regionalnego. Ale potem strony znalazały wiele innych obszarów wspólnych interesów. Przede wszystkim mających na celu promowanie rozwoju gospodarczego państw. W tych procesach Białoruś odgrywa coraz bardziej widoczną i ważną rolę, więc nasz udział w dialogu międzypaństwowym wydaje się nie tylko logicznym, ale pod wieloma względami nawet obowiązkowym.
W stolicy Baszkortostanu Aleksander Łukaszenka spotkał się ze swoim rosyjskim kolegą Władimirem Putinem. Oto co, w szczególności, powiedziel prezydent Rosji w czasie dwustronnego spotkania w Ufie:
Władimir Putin:
— Białoruś jest naszym najbliższym partnerem strategicznym, sojusznikiem. Współpracujemy we wszystkich obszarach, począwszy od wojskowej do humanitarnej sfer. Rozwiązujemy kwestie społeczne w interesach naszych obywateli. Rozwijamy również współpracę w ramach Państwa Związkowego i w ramach Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej. Mamy wiele dużych, poważnych planów...
Rozwiązane zadanie poprawy statusu Białorusi w Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Pytanie to można uznać za rozwiązane. Białoruś zyskuje status obserwatora w tej autorytatywnej organizacji międzynarodowej, której rola we współczesnym śwjiecie rośnie. Jesteśmy przekonani, że wasz udział w pracy Szanghajskiej Organizacji Współpracy wyjdzie na dobre zarówno Białorusi i wszystkim uczestnikom tego procesu.
Jedną z głównych wiadomości z Ufy zostało podejmowanie przez szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy ostatecznej decyzji o podniesieniu statusu uczestnictwa w niej Białorusi z partnera w dialogu do obserwatora.
Stowarzyszenie międzypaństwowe BRICS szybko staje się ważną i popularną przeciwwagą w złożonym procesie tworzenia świata wielobiegunowego. Taka opinia została wyrażona przez prezydenta Białorusi podczas spotkania przywódców krajów-członków BRICS z liderami zaproszonych państw.
W sali kongresowej stolicy Baszkortostanu odbył się szczyt szefów państw BRICS, na koniec którego odbyło się wielkie spotkanie jego uczestników i przywódców zaproszonych państw. Jednak intensywny harmonogram prezydenta Białorusi w Ufie rozpoczął się na długo przed wielkim wydarzeniem. To było poprzedzone serią spotkań z szefami szeregu państw.
Rozpoczął się dzień roboczy Aleksandra Łukaszenki od negocjacji z prezydentem Brazylii Dilmą Rousseff. Szefowie państw zwrócili uwagę na dość wysoki poziom obrotu towarowego — prawie 1 mld dolarów. Jednak ta imponująca kwota wciąż nie w pełni odpowiada istniejącemu potencjałowi. Mińsk i Brazylia mają dobre perspektywy dla rozwoju współpracy w sektorze lotnictwa, kompleksie rolno-przemysłowym. Podczas negocjacji został podjęty temat niektórych konkretnych perspektywicznych wspólnych projektów. Na przykład, kupujemy w Brazylii samoloty “Embraer”. A na Białorusi są wyszkolony personel oraz niezbędne podstawy produkcji do stworzenia regionalnego centrum wsparcia technicznego dla tych samolotów. Dilma Rousseff z zainteresowaniem odniosła się do tej inicjatywy. W aktywie również porozumienia o stworzeniu w Brazylii klasteru przemysłowego, gdzie będą produkowane na wspólnych przedsiębiorstwach technika rolnicza, samochody ciężarowe, ciągniki. Prezydenci umówili się, że w najbliższej przyszłości zostaną ustalone 4-5 podstawowych obszarów współpracy. W to będzie zaangażowana specjalna komisja międzyrządowa, na temat utworzenia której również umówili się głowy państw. Na koniec spotkania Aleksander Łukaszenka zaprosił Dilmę Rousseff do odwiedzenia Białorusi w dogodnym czasie. Prezydent Brazylii przyjęła zaproszenie.
Na spotkaniu z prezydentem Afganistanu Aszrafem Ghani Ahmadzajem Aleksander Łukaszenka przypomniał o niedawnej rozmowie telefonicznej szefowów państw i późniejszej wizycie do Mińska specjalnego przedstawiciela afgańskiego przywódcy. Zawartość tych wydarzeń ujawnia wyraźne perspektywy zacieśnienia współpracy. Świat, powiedział prezydent, jest zainteresowany silnym i stabilnym Afganistanem. W dużej mierze od tego zależy pewność bariery przed wnikaniem z regionu różnych zagrożeń. W tym samym czasie Afganistan zajmuje strategiczną pozycję w Azji, ma znaczący potencjał tranzytowy. I niezawodność jego arterii komunikacyjnych jest również ważna dla wielu państw. Dlatego Aleksander Łukaszenka wyraził opinię, że wszystkie państwa, których przywódcy zebrali się w tych dniach w Ufie, muszą się zjednoczyć, aby wzmocnić Afganistan. I Białoruś w tym procesie nie pozostaje na uboczu. Te słowa Aleksandra Łukaszenki były postrzegane przez Aszrafa Ghani Ahmadzaja z wdzięcznością.
Istnienie wspólnego zainteresowania rozszerzeniem współpracy odnotowano podczas spotkania Aleksandra Łukaszenki i prezydenta Mongolii Cachiagijna Elbegdordża. Zdaniem Mińska, nasze kraje nie mogą być zadowolone z obecnego poziomu współpracy. Mamy coś do handlu. Istnieją wspólnie interesujące plany. Istnieje pamięć o dobrej współpracy w ostatnich latach. O tym również rozważał mongolski lider, zauważając, że w jego kraju są dobrze znane białoruskie ciągniki, ciężarówki, samochody BiełAZ, lodówki i motocykle z marką “Mińsk”. Chyba jest to fundament, na którym trzeba budować mocne partnerstwo. Aleksander Łukaszenka zaproponował wymianę wizytami delegacji ekspertów obu krajów, którzy wyznaczą konkretne kierunki rozwoju współpracy.
Dawne i ciepłe stosunki partnerskie nas łączą z Iranem. Tak, kiedyś, zwrócił uwagę Aleksander Łukaszenka na spotkaniu z prezydentem tego kraju Hasanem Rouhani, musieliśmy pokonywać poważne trudności, związane z ciśnieniem zewnętrznym. Ale ten okres pozostał w przeszłości i należy z optymizmem patrzyć w przyszłość. Prezydent Białorusi jest przekonany, że Iran w żadnej z kwestii, które były uzgodnione w ubiegłe lata, nie ma pretensji do nas. Białoruś zawsze czci i przestrzega umowy. Tak będzie nadal. Hasan Rouhani potwierdził gotowość Teheranu do pogłębienia współpracy z Mińskiem.
Tak od negocjacji do negocjacji nadszedł czas na wielkie spotkanie szefów państw. Zwracając się do swoich kolegów, prezydent Białorusi zwrócił uwagę na wyjątkowość odbywającego się w te dni bezpośredniego dialogu z przywódcami BRICS i innych krajów, które biorą udział w forum. Kraje BRICS — to największe, najszybciej rozwijające się gospodarki. Dzięki temu stają się centrami przyciągania integracyjnego w swoich regionach. Takie podejścia są w zgodzie z promowaną przez Mińsk filozofią integracji integracji. Dlatego Białoruś — naturalnym sojusznikiem BRICS w budowaniu wzajemnie korzystnych i równoprawnych stosunków między Zachodem i Wschodem, Północą i Południem bez podziałów. I w tym kontekście kraj jest gotowy do aktywnego podłączenia do różnych obszarów współpracy z organizacją. Aleksander Łukaszenka zapewnił, że Białoruś może być z pewnością zaliczana do członków “klubu przyjaciół BRICS”: — Nasz kraj jest niezawodnym i przewidywalnym partnerem. Nie mamy konfliktów na swoim terytorium i nie stwarzamy problemy dla sąsiadów. Stabilnie zapewniamy bezpieczeństwo wspólnych granic, tranzyt nośników energii. Skutecznie przeciwdziałamy handlowi narkotykami i nielegalnej migracji. Przeprowadzimy pokojową politykę zagraniczną. A przewodnicząc w tym roku w EUG, Białoruś jest gotowa wspierać specjalne formaty interakcji naszej unii gospodarczej i BRICS.
Możliwe jest, że takie podejścia otworzą w przyszłości możliwość ściślejszej współpracy kraju z BRICS. W kuluarach forum pierwszy wicepremier białoruskiego rządu Wasilij Maciuszewski podzielił się opinią, że po uzyskaniu statusu obserwatora w SOW trzeba dążyć do takiego zbliżenia w stosunkach z BRICS. Proces ten ma oczywistą logikę. Dzisiejszy świat stwarza nowe zagrożenia, którym przeciwstawiać się w pojedynkę nie mogą nawet duże państwa. Dlatego projekty integracji regionalnej odgrywają coraz większą rolę przeciwwagi globalnym wstrząsom.
Ogólnie rzecz biorąc, nasycenie i treść intensywnego programu pracy prezydenta w Ufie potwierdzają główne: Białoruś stabilnie i celowo prowadzi wielowektorową politykę zagraniczną. Jest gotowa do otwartego, ufnego, konstruktywnego dialogu ze wszystkimi państwami na zasadach równouprawnienia i wzajemnego szacunku. I jest bardzo cenne to, że tę pozycję Mińska przyjmują i szanują wiele krajów. W tym członkowie klubu bezwarunkowych światowych przywódców.
Dzmitry Kriat
