Przez obwуd grodzieński graniczący z Polską i Litwą zawsze prowadziły międzynarodowe szlaki handlowe. Dogodne położenie geograficzne regionu nadal budzi zainteresowanie biznesmenуw rуżnych państw mimo skutkуw światowego kryzysu finansowego. Dotychczas wymiana handlowa i inwestycje skupiały się przeważnie na dużych zakładach w Grodnie, obecnie natomiast aktywną rolę w handlu i przyciągnięciu kapitału odgrywają regiony. Zwłaszcza widoczna stała się taka sytuacja podczas targуw Pуłnocny Wektor Grodzieńszczyzny, ktуre odbyły się w Smorgoniach. Swoje wyroby wystawiło 70 białoruskich przedsiębiorstw. Jednocześnie w mieście odbyło się międzynarodowe forum gospodarcze, w ktуrym wzięli udział goście z 10 krajуw.Smorgonie to jedno z trzech miast powiatowych położonych na pуłnocy obwodu grodzieńskiego. Obszar o powierzchni 4,3 tysiąca kilometrуw kwadratowych obejmuje poza tym powiat ostrowiecki i oszmiański. Zamieszkuje tu 115 tysięcy osуb.
Takie ciepłe “pуłnocne” spotkanie odbyło się po raz drugi, rok temu targi i forum zorganizowano w Oszmianach. Co kazało organizatorom zdecydować się na duże wydatki, by pokazać swoje osiągnięcia? Wiceprzewodniczący Obwodowego Komitetu Wykonawczego w Grodnie Aleksander Rusanow opowiada, jak powstał ten pomysł:
— Pуłnocny region Grodzieńszczyzny jest szczegуlny ze względu na położenie geograficzne, przechodzą przez niego autostrada i trasa kolejowa między Mińskiem a Wilnem. Mamy dobre zakłady, wykwalifikowaną kadrę. W trakcie analizy gospodarki trzech powiatуw wykryliśmy dużo białych plam, zwłaszcza w zakresie inwestycji zagranicznych. Część z nich można wykorzystać podczas nabycia lub długoterminowej dzierżawy 87 dużych budynkуw, z rуżnych powodуw nie użytkowanych w chwili obecnej. Potrzebny był pewien impuls, by przyspieszył przebieg wspуłpracy przygranicznej. Rozwiązaniem były targi w powiatach pуłnocnych i forum gospodarcze. Za wcześnie na podsumowanie wynikуw, jednak jestem przekonany, że wybraliśmy słuszną drogę. Przytoczę takie dane: w 2010 roku w obwodzie grodzieńskim było 69 przedsiębiorstw z litewskim kapitałem, w tej chwili natomiast jest ich 120. Nawiązaliśmy bardziej ścisłe kontakty z polskimi biznesmenami, istnieje 129 przedsiębiorstw z ich udziałem zamiast 78, jak było do niedawna. Inicjatywa w zakresie wspуłpracy z inwestorami należy przeważnie do lokalnych władz, między innymi w Smorgoniach, Oszmianach i Ostrowcu.
Tym razem podczas Pуłnocnego Wektora zaprezentowano 54 projekty. W powiecie smorgońskim czeka się na inwestorуw, by zbudowali małą elektrociepłownię, zakład produkcji domуw szkieletowych, zakład produkcji lodуw i inne. Pakiet oszmiańskich ofert zawiera między innymi ogrуd i magazyn owocуw, hodowlę żurawiny i borуwki, instalację wiatrakуw, budowę hoteli, rozwуj infrastruktury przy autostradzie Mińsk — Wilno. Ciekawe projekty przedstawiły podczas forum władze Ostrowca. Chcą rozwijać serwis handlowy i bankowy, agroturystykę.
Na razie goście z zagranicy przypatrywali się “pуłnocnym” projektom, zresztą nikt nie stawiał przed sobą celu szybkiego pozyskania inwestycji. Mimo wszystko w pewnych dziedzinach stronom udało się porozumieć już podczas forum gospodarczego. Pomiędzy Powiatowym Komitetem Wykonawczym w Smorgoniach a biznesmenami z Syrii zawarta została umowa na budowę zakładu produkcji sera żуłtego. Pomiędzy Oszmianami a litewskim miastem Ukmerge podpisany został projekt wspуłpracy w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wicestarosta lidzbarski w wojewуdztwie warmińsko-mazurskim w Polsce Jarosław Kogut złożył podpis pod umową z powiatem ostrowieckim:
— Jestem po raz drugi na Pуłnocnym Wektorze — dzieli się wrażeniami Jarosław Kogut. — Najpierw przypatrywałem się, teraz jestem gotуw prowadzić konkretną działalność. Jedna z ofert dotyczy budowy zakładu produkcji opakowań, po to przyjechał tu ze mną biznesmen. Interesują nas wspуlne projekty ekologiczne, kulturalne, wymiana delegacji młodzieży, nauczycieli. Mam nadzieję, że w najbliższym czasie nawiążemy ścisłe kontakty z ostrowieckim gospodarstwem leśnym.
To przedsiębiorstwo od kilku lat eksportuje swoje wyroby, co przynosi korzyści nie tylko jemu, ale i licznym partnerom zagranicznym. Ponad 60 procent wyrobуw gospodarstwa leśnego chętnie kupują Niemcy i Litwa. Czysty ekologicznie brykiet opałowy kupują Niemcy, Francja, kraje skandynawskie. Do Ostrowca chętnie przyjeżdżają zagraniczni myśliwi, dla nich co roku organizuje się 15 — 20 turnusуw. Warunki dla rozrywki w tym pierwotnym zakątku natury są idealne: zbudowano dwa domki myśliwskie, dzikie zwierzęta do lasu sprowadza się z własnej woliery.
Wkrуtce powiat ostrowiecki będzie jeszcze bardziej atrakcyjny dla inwestorуw. Ostrowiec będzie w przyszłości miastem energetykуw, właśnie tu zamierza się zbudować pierwszą białoruską elektrownię atomową.
W 2012 roku targi Pуłnocny Wektor Grodzieńszczyzny i międzynarodowe forum gospodarcze odbędą się w Ostrowcu. W tej chwili rozważa się kwestia utworzenia tam wolnej strefy ekonomicznej. Dla “pуłnocnych” zakładуw obwodu grodzieńskiego przykładem może być działalność wolnej stefy ekonomicznej Grodnoinvest. Znaczną część podmiotуw strefy udało się zainteresować na corocznych forach gospodarczych w Grodnie i Lidzie. Teraz kolej na Pуłnocny Wektor. To wcale nie kres możliwości biznesu. Do odrębnej wolnej strefy ekonomicznej z siedzibą w Słonimiu mogą wejść południowe regiony Grodzieńszczyzny. Faktycznie cały obszar obwodu będzie działać w nowych warunkach gospodarczych.
Ambasador Białorusi na Litwie i w Finlandii Włodzimierz Drażyn na rozwуj regionalnego biznesu przygranicznego patrzy z optymizmem:
— Tradycje, ktуre ostatnio się ukształtowały, to szczegуlne zjawisko w życiu gospodarczym obwodu grodzieńskiego i Republiki Białorusi. Jest mi przyjemnie, że litewskie regiony są tak szeroko reprezentowane. Cele stawiane przez nie to rozwуj dwustronnych stosunkуw handlowych i inwestycji, ktуre mają być sprowadzone zarуwno na Białoruś, jak i na Litwę. W 2010 roku wymiana handlowa między dwoma krajami wyniosła 1 miliard 100 milionуw dolarуw USA. Zakładamy, że w bieżącym roku wzrost może osiągnąć ponad 50 procent. Szczegуlną rolę odgrywa wspуłpraca gospodarcza regionуw. W tej chwili prowadzi się działalność według 52 umуw w rуżnych branżach gospodarki. O tym, że Białoruś i Litwa interesują się sobą nawzajem, świadczą liczby. Na terytorium naszego kraju działa 450 przedsiębiorstw z litewskim kapitałem, po tamtej stronie granicy — 300 przedsiębiorstw z udziałem Białorusinуw. Faktycznie istnieje parytet w inwestowaniu kapitału. W ubiegłym roku litewscy partnerzy zainwestowali w białoruską gospodarkę 49 milionуw dolarуw USA, my natomiast 50 milionуw. Te kwoty ciągle rosną, co bardzo cieszy. Teraz powinniśmy rozszerzać granice handlowe. Szeroki zakres naszej gospodarki będzie temu sprzyjać.
Jуzef Popowicz
