ЧЫРВОНАГАЛОВIКI, ЗАПЕЧАНЫЯ Ў СМЯТАНЕ
Складнiкi: 500 г свежых грыбоў, 2 ст. лыжкi сметанковага масла, 1 цыбулiна, 1 ст. лыжка цёртага сыру, 250 г смятаны, 2 ст. лыжкi тоўчаных сухароў, соль, перац.
Свежыя чырвонагаловiкi перабраць, прамыць, буйныя грыбы нарэзаць, дробныя пакiнуць цэлымi. Абсмажыць на масле нашаткаваную цыбулю, злучыць з падрыхтаванымi грыбамi i тушыць да гатовасцi. Калi грыбны сок выпарыцца, пасалiць, паперчыць, палiць смятанай, пасыпаць сырам, змешаным з падрумяненымi тоўчанымi сухарамi, апырскаць маслам i запячы ў духоўцы.
ЮХА
Магчыма, па колькасцi рэцэптаў гэта страва займае першае месца. Напрыклад, у вёсках Каралiн i Кашалi (ад одной да другой кiламетры тры) рэцэпты юшкi розныя...
Гатуецца юшка не проста, як лiчаць дылетанты: "Бухнуў рыбу ў ваду, пасалiў, паперчыў. Зварылася - залiў туды кiлiшак гарэлкi, каб адрознiвалася ад рыбнага супу, i ўсё - смачна есцi!" Не-не-не. Юшку трэба ведаць, у чым варыць, на чым варыць i як варыць, бо ўсё астатняе - рыбны суп, нават "запраўлены" гарэлкай.
Найбольш смачная юха гатуецца з жывой рыбы (яршоў, акунёў, шчупакоў) i пры некалькiразовай закладцы рыбы. Юху можна варыць таксама з сама, ляшча цi рознай дробнай рыбы, за выключэннем карпа, карася i лiня. У рыбы, акрамя вантроб, трэба выдалiць i жабры, iнакш юха атрымае ялкавы прысмак.
Складнiкi: 1 кг яршоў, 1 кг акунёў, 1 кг невялiкiх шчупакоў, 2 цыбулiны, 2 морквы, 700 г бульбы, 1 пучок кропу, 3 памiдоры, 5 лаўровых лiстоў, перац, соль, 100 г гарэлкi. Прапорцыя вады i рыбы не больш чым 2 1/2:1.
Падрыхтаваць усю рыбу. Яршоў, хвасты i галовы iншых рыб першымi пакласцi ў кацёл, залiць халоднай вадой, дадаць вычышчаныя моркву i цыбулю, пасалiць i варыць пры слабым кiпеннi 30 хвiлiн. Пасля гэтага яршэй, хвасты i галовы дастаць i закласцi акунёў, варыць 30 хвiлiн, у сярэдзiне варкi дадаць абабраную, буйна нарэзаную бульбу i пучок кропу. Апошнiмi закласцi буйна нарэзаныя кавалкi шчупака, памiдоры без скуркi, лаўровы лiст, перац, варыць 20 хвiлiн. Перад зняццем з агню залiць у юху гарэлку (без пахаў i прысмакаў), i адразу ў катле з юхай затушыць бярозавую галавешку, якая павiнна яшчэ тлець. Потым даць пастаяць 10 хвiлiн i разлiць па талерках.
АДВАРАНАЯ ЦЯЛЯЦIНА
Складнiкi: 700 г цяляцiны, 1 ст. лыжка мукi, 1 цыбулiна, 100 г смятаны, 1 морква, 1/3 цытрыны, 30 г пятрушкi, 30 г сметанковага масла*, соль, прыправы, зелянiна пятрушкi i кропу.
Мяса без костак пакласцi ў кiпень, пагатаваць, зняць шум i сплыўкi, дадаць моркву, пятрушку i цыбулю, варыць на слабым агнi каля гадзiны. Затым дадаць солi, перцу, лаўровага лiсту i варыць да гатовасцi.
Для палiвання муку падрумянiць на сметанковым масле, распусцiць мясным адварам, закiпяцiць, дадаць смятану i цытрынавы сок*, больш не кiпяцiць, усыпаць дробна сечаную зелянiну.
Бульбу абабраць, буйна нарэзаць i зварыць.
Цяляцiну нарэзаць на кавалкi, паскладаць на посуд разам з бульбай, дадаць прыгатаванага палiвання. Упрыгожыць зелянiнай пятрушкi i кропу.
* Сметанковае масла - сливочное масло.
Цытрынавы сок - лимонный сок.
МАННIК
Складнiкi: 200 г манных круп, 1/2 л кефiру, 2 ст. лыжкi цукру, 1 яйка, 1/2 ч. лыжкi соды, соль, 100 г смятаны.
У манныя крупы ўлiць кефiр, дадаць цукар, яйкi, соль, змяшаць i пакiнуць на 2 гадзiны для набракання круп. Затым дадаць соду, перамяшаць. Масу вылiць на змазаную сметанковым маслам гарачую бляху i запячы. Палiць смятанай.
БАРАНIНА 3 ГРЭЧКАЙ
Складнiкi: 500 г баранiны, 1 1/2 шклянкi грэцкiх круп, 1 цыбулiна, 2 ст. лыжкi таматавай пасты, 2 ст. лыжкi сметанковага масла, 1/2 цытрыны, соль, перац.
Баранiну нарэзаць кавалачкамi, палiць цытрынавым сокам, пасалiць, паперчыць i абсмажыць з нашаткаванай цыбуляй. Мяса перакласцi ў рондаль, залiць кiпенем, дадаць таматавай пасты i тушыць пад накрыўкай.
Тым часам грэцкiя крупы прамыць i падсмажыць на сметанковым масле да колеру "забеленая кава", засыпаць у кiпень i варыць да паловы гатовасцi. Потым далучыць да баранiны, перамяшаць i тушыць да поўнай гатовасцi.
По просьбе уважаемого Ю.Качука причитающийся ему авторский гонорар будет перечислен на счета Зельвенского районного социально-педагогического центра и Центра коррекционно-развивающего обучения и реабилитации г.п. Зельва.
