Juї od ponad dwуch lat biaіoruscy uczeni bior± udziaі w realizacji miкdzynarodowego projektu ekologicznego “Kluczowe tereny botaniczne”. Pomy¶lne do¶wiadczenie krajowych specjalistуw zalecono rozpowszechniaж w innych krajach czіonkowskich projektu. Podjкto rуwnieї decyzjк o dodatkowym finansowaniu badaс na Biaіorusi. Projekt “Kluczowe tereny botaniczne” wystartowaі w roku 1996 w Europie Zachodniej, W Europie Wschodniej za¶ jego realizacjк rozpoczкto na Biaіorusi w lutym 2003 roku. Obecnie jest on realizowany w Wielkiej Brytanii, Grecji, Czechach, Szwecji, Estonii, Sіowenii, Turcji. Celem projektu jest utworzenie europejskiej sieci ekologicznej, ktуra umoїliwi uksztaіtowanie na kontynencie nowego pod wzglкdem jako¶ci i bardziej skutecznego systemu chronionych terenуw naturalnych. Na Biaіorusi projekt realizuje Ministerstwo Zasobуw Naturalnych i Ochrony ¶rodowiska oraz Zakіad botaniki eksperymentalnej NAN przy wsparciu finansowym Ministerstwa Rolnictwa, zarz±dzania przyrod± i ryboіуwstwa Holandii.
W trakcie jego wykonania zbadano i wі±czono do Europejskiej Sieci kluczowych terenуw botanicznych 10 biaіoruskich obiektуw. Za unikalne w skali kontynentalnej uznano w szczegуlno¶ci rezerwat “Niebieskie Jeziora” (obwуd Miсski), w ktуrym znajduje siк 12 jezior posiadaj±cych wodк w niebieskim kolorze o specyficznym skіadzie, rezerwat hydrologiczny “Jelnia” (obwуd Witebski) — jeden z najwiкkszych w Europie masyw bіotny, Wyїyna Gorodocka (obwуd Witebski) z niepowtarzalnym systemem morenowo-jeziorowo-pogуrkowych krajobrazуw, jezior i bіot, Park Narodowy “Puszcza Biaіowieska” (obwуd Brzeski), w ktуrej zachowaіy siк fragmenty obszernych niekiedy rуwninowych lasуw li¶ciastych z reliktowymi ro¶linami, Park Narodowy “Pripiatskij” (obwуd Homelski), w ktуrym moїna spotkaж wszystkie rodzaje lasуw i bіot wіa¶ciwych Polesiu. Terenem kluczowym zostaі rуwnieї Bereziсski rezerwat biosferowy (obwуd Witebski), w ktуrym ro¶nie okoіo 800 gatunkуw ro¶lin, 250 gatunkуw mszakуw i 200 porostуw, Poleski Paсstwowy Rezerwat Radiologiczny (obwуd Homelski).
Wyodrкbnienie kluczowych terenуw botanicznych prowadzono wedіug kryteriуw opracowanych i zaakceptowanych przez organizacjк “Planeta Europa”. Podczas badaс obiektуw uwzglкdniano trzy gіуwne cechy. I tak botanicy zwracali uwagк na florк, ktуra jest rzadka nie tylko na Biaіorusi, lecz rуwnieї na terenie Europy, uwzglкdniano rуwnieї specyfikк systemуw ekologicznych — uwagк przyci±gaіy rуwnieї lasy o rzadkim skіadzie gatunkowym, masywy zalewowe, bіota, systemy jezior i maіych rzek, trzecim za¶ kryterium byіa ogуlna rozmaito¶ж i obfito¶ж w gatunki
Irena Borysenko
