Аварыя на Чарнобыльскай атамнай станцыі мела велізарныя сацыяльныя наступствы для Беларусі

“30 гадоў пасля Чарнобыля …” Магчыма, гэты выраз не надта актуальны сёння. Жыццё працягваецца. Пройдзе 40, 50 гадоў з таго моманту, калі ў Чарнобылі прагрымеў, па сутнасці, атамны  выбух. Так, здарылася тэхнагенная катастрофа, якая прыцягнула ўвагу ўсяго свету. Пацярпелі людзі, у зямлю трапілі радыенукліды — у Беларусі, дарэчы, больш за ўсё. Але рэспубліка, краіна з гонарам выйшлі з сітуацыі.

Не сакрэт, што аварыя на Чарнобыльскай атамнай станцыі мела велізарныя сацыяльныя наступствы для Беларусі. Пасёлкі і вёскі паблізу станцыі пусцелі. Сотні тысяч жыхароў былі эвакуяваны ў бяспечныя ад аварыі месцы, пераселены на сталае жыхарства ў іншыя рэгіёны. Катастрофа прывяла да велізарных эканамічных страт. Паводле некаторых ацэнак, сума, неабходная для  пераадолення наступстваў тэхнагеннай аварыі, складае сотні мільярдаў  долараў.

На працягу першых чатырох гадоў з дня аварыі на Чарнобыльскай АЭС савецкія ўлады змагаліся з наступствамі выбуху сваімі сіламі. Арганізацыя Аб’яднаных Нацый і яе партнёры шукалі спосабы аказання дапамогі па ацэн­цы ядзернай бяспекі і экалагічных умоў на забруджанай тэрыторыі, а таксама дыягнаставанні розных захворванняў, атрыманых у выніку аварыі. Акрамя таго, дзейнасць ААН была накіраваная на павышэнне дасведчанасці жыхароў пацярпелых раёнаў і навучанне насельніцтва абароне ад радыенуклідаў, якія ўтрымліваліся ў навакольным асяроддзі і сельскагаспадарчай прадукцыі.

З часам стала зразумела, што задача аздараўлення навакольнага асяроддзя і паляпшэння стану здароўя непарыўна звязана з пытаннямі развіцця. ААН, буйныя няўрадавыя арганізацыі і фонды рэалізавалі больш за дзвесце розных праектаў, звязаных з правядзеннем даследаванняў і аказаннем дапамогі ў такіх сферах, як ахова здароўя, ядзерная бяспека, інфармаванне, сацыяльна-псіхалагічная і эканамічная рэабілітацыя, аднаўленне навакольнага асяроддзя і вытворчасць чыстых прадуктаў.

 Пасля 30 гадоў рэабілітацыі садзеянне  сацыяльна-эканамічнаму развіццю ў спалучэнні з інфармаваннем насельніцтва пра тое, як бяспечна жыць на пацярпелых тэрыторыях, адыгрывае важную ролю ў ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, якая значна знізіла якасць жыцця ў найбольш пацярпелых ад аварыі рэгіёнах.

Больш падрабязна пра супрацоўніцтва ААН і Беларусі па ліквідацыі наступстваў чарнобыльскай аварыі чытайце ў матэрыяле “Пакідаючы добры след”.

Безумоўна, у вырашэнні чарнобыльскіх праблем асноўны цяжар лёг на Беларусь. Бо наступствы аварыі найбольш адбіліся менавіта на яе тэрыторыі, людзях. Вось такім быў зыходны пункт тых падзей 26 красавіка 1986 года:

“...Недалёка ад украінскага горада Прыпяць адбылася аварыя на Чарнобыльскай АЭС. Выбухі, якія разбурылі корпус рэактара атамнай cтанцыі, і  пажар, што рушыў за імі і доўжыўся 10 дзён, прывялі да з’яўлення радыеактыўнага воблака над большай часткай Еўропы і выпадзення каля 70 пра­цэнтаў радые­актыўных ападкаў на тэрыторыі Беларусі”.

Паводле ацэнак, у выніку аварыі пацярпелі больш за восем мільёнаў чалавек з Беларусі, Украіны і Расіі. Сухая статыстыка скупа адлюстроўвае складанасць тых падзей. Але важна памятаць: была праведзена вялікая работа. Трэба прызнаць, што маладая беларуская дзяржава тады, сапраўды, з гонарам выйшла з сітуацыі.

А пра спагадлівасць сусветнай супольнасці мы таксама памятаем. І ўдзячныя за аздараўленне дзяцей з найбольш пацярпелых раёнаў, за тэхнічнае садзеянне, за фінансавую і гуманітарную дапамогу. Дзякуй усім!