Skoro już mуwimy o priorytetach, warto przyznać, że gospodarka jest najważniejsza. Zależy od niej nasz dobrobyt. Gospodarka bezpośrednio wpływa na nasze życie. Właśnie dlatego tak dużo uwagi poświęca się sprawom gospodarczym: nie tylko osiągnięciom, sukcesom, wynalazkom, ale i problemom. Wszystko dlatego, że właśnie takie podejście pomoże iść do celu słuszną drogą.O tym się mуwi w publikacjach w tym numerze. Stopień otwartości białoruskiej gospodarki jest taki, że na eksport przypada 85 procent ogуłu towarуw i usług, produkowanych w kraju. Jednym słowem dobrobyt kraju, stabilność na rynku walutowym i stałość kursu wymiennego białoruskiego rubla zależą przede wszystkim od dynamicznego wchodzenia zakładуw na rynki zagraniczne.Eksport staje się podstawowym czynnikiem bezpieczeństwa gospodarczego Białorusi. Nie przypadkiem rząd, analizując wyniki rozwoju społeczno-gospodarczego w ciągu 9 miesięcy roku, skupił się na tym temacie. Czy wszystkie rezerwy zaangażowano i jak stymulować wzrost eksportu? Na ten temat rozważa wiceprezes Białoruskiego Stowarzyszenia Naukowo-Przemysłowego profesor Jerzy Gryc. Więcej na ten temat w artykule “Mentalność może się zmieniać”.
Minęły czasy, gdy reputacja producenta wpływała tylko na popyt konsumpcyjny. Dziś zależy od niej rуwnież wizerunek kraju. Sądzi się o nim nie tylko według jakości artykułуw żywności i towarуw konsumpcyjnych, ale i według stopnia ochrony znakуw towarowych. Nie wystarczy wyprodukować konkurencyjny produkt, trzeba z punktu widzenia prawa dobrze go zaprezentować na rynku i obronić przed nieuczciwymi konkurentami.Według szacunkуw Narodowej Akademii Nauk Białorusi potencjał gospodarczy Białorusi stanowi co najmniej 10 bilionуw dolarуw USA, co może zapewnić wzrost PKB o 10 — 15 procent rocznie na okres do 2020 roku.Gdy chodzi jednak o oszacowanie wartości znakуw towarowych, wielu producentуw nie potrafi wymienić kwot: czy to ze względu na skromność, czy to ze względu na niewiedzę. Na całym świecie niematerialne aktywa firm stają się coraz ważniejszym zasobem zrуwnoważonego rozwoju, pozwalają podnieść cenę na przykład koszulek sportowych lub adidasуw. Udowodniono, że przemyślane wykorzystanie “twarzy” dodaje wartości wyrobom do 25 procent.Według danych rankingu BelBrand 2012 sporządzanego co roku przez agencję MMP Consulting na Białorusi na pierwszym miejscu jest brand firmy Santa Bremor, szacowany na 75,3 miliona dolarуw USA. Po nim jest Milavitsa i Babushkina Krynka, ktуrych wartość stanowi 71,5 miliona i 49,2 miliona dolarуw USA odpowiednio. Więcej na ten temat w publikacji “Znać cenę”.
W artykule “Odważnie zmieniono abecadło ekonomii” mуwi się o tym, jak stworzone przez homelskich uczonych oprogramowanie komputerowe pozwala zaoszczędzić pieniądze i zasoby energetyczne. Przeniesienie chłonnych energetycznie procesуw produkcyjnych na godziny nocne, gdy działają bardziej korzystne taryfy na energię elektryczną, może skutkować dla zakładu zarуwno dodatkowymi wydatkami finansowymi, jak i zwiększeniem zużycia energii elektrycznej. Do takiego niespodziewanego wniosku doszli uczeni Homelskiego Państwowego Uniwersytetu Technicznego, ktуrzy opracowali metody oszczędzającego energię i zasoby zarządzania zużyciem energii elektrycznej zakładуw na podstawie szerokiej oceny efektywności. Wykorzystując własne oprogramowanie komputerowe Optima+ młodzi uczeni Andrzej Iwaniejczyk, Andrzej Kuzero i Aleksander Charkiewicz zanalizowali sytuację w Homelskiej Odlewni Centrolit i Mozyrsol SA, przekazali swoje rekomendacje. Pozwalają one dzięki bardziej optymalnemu zarządzaniu podnieść efektywność energetyczną zużycia energii elektrycznej o 5 procent, obniżyć zużycie energii o 12 procent i zużycie paliwa o ponad 5 procent.
Pracuje efektywna gospodarka — rośnie dobrobyt obywateli. To nie jest aksjomat, to realny fakt. Zresztą zarobionymi środkami trzeba umieć rozsądnie zarządzać. Jakie narzędzie oszczędzania prywatnych kapitałуw według wynikуw roku przyniesie najwięcej dochodуw? Na to pytanie prуbuje odpowiedzieć nasz autor w publikacji “Stawki zaoferowano”.
Depozyty bankowe zdaniem ekspertуw są prawie najbardziej uniwersalnym narzędziem inwestycyjnym. Wierzą w to wcale nie wszyscy Białorusini. Depozyty bankowe to nie jedyne narzędzie oszczędzania. Na Białorusi nieruchomości dawno stały się ekwiwalentem programуw oszczędzania obywateli. Co prawda w to narzędzie zainwestować swoje oszczędności absolutna większość nie może, ale są rуwnież tacy “oszczędzający”.
Rozumienie tego, że warto poświęcać uwagę narzędziom inwestycyjnym, alternatywnym dobankowych, pojawiło się w Banku Narodowym całkiem niedawno. Resort ubiega się o istotne rozszerzenie zakresu swoich pełnomocnictw. W chwili obecnej na uzgodnienie do Rady Ministrуw i Administracji Prezydenta przesłano ciekawy dokument — projekt rozporządzenia, ktуry podzieli rynki finansowe, uzna nowe regulatory. W najbliższej perspektywie w strefie wpływуw Banku Narodowego mogą się znaleźć takie usługi jak leasing, forfaiting, forex oraz usługi instytucji mikrofinansowych, w tym związkуw kredytowych. Ministerstwofinansуwbędzie się zajmować sprawami ubezpieczenia emerytalnego, ubezpieczenia oraz papierami wartościowymi.Zamiar Banku Narodowego objęcia swoją opieką mnуstwa prawie nierozwiniętych rynkуw finansowych — to konkretne przesłanie dla bankуw komercyjnych: czasy absolutnej lojalności wobec nich dobiegają końca i wkrуtce razem z nimi o prawo do przyciągnięcia pieniędzy właścicieli oszczędności będą rywalizować inne instytucje.
Mamy nad czym pracować. W swoim czasopiśmie postaramy się śledzić postępy w tym zakresie. Nieważnych rzeczy w sprawach, gdzie powiązane są gospodarka i życie, po prostu nie ma. Zwłaszcza w naszych trudnych czasach.
Wiktor Charkow, redaktor czasopisma “Беларусь. Belarus”
