¦wiatow± organizacjк handlow± dosyж czкsto nazywa siк swoistym wcieleniem ¶wiatowej mody na liberalizm: ogуlnie w gospodarce i w szczegуlno¶ci w handlu. Za po¶rednictwem ¦OH obecnie reguluje siк 90% ¶wiatowych stosunkуw handlowych. Okoіo 150 krajуw s± czіonkami organizacji. Do jej skіadu wchodzi caіa Unia Europejska. Natomiast w¶rуd krajуw WNP bilety czіonkowskie maj± Moіdawia, Armenia, Gruzja, Kirgistan oraz kraje baіtyckie.
Wygl±da na to, їe caі± par± pкdzi do drzwi ¦OH rуwnieї Ukraina, jeden z naszych czoіowych partnerуw handlowych. Wydaje siк nawet, їe dla szybko¶ci nie bкdzie siк spieraіa o cenк — podpisze wszystkie zaproponowane jej protokoіy. W miкdzyczasie za¶ gіowa rosyjskiego ministerstwa finansуw Aleksy Kudryn o¶wiadczyі, їe Rosja nie bкdzie wstкpowaж do organizacji na tych samych warunkach, co Ukraina. Sіowa ministra najwyraјniej maj± znaczyж, їe wіadze rosyjskie zamierzaj± broniж najwaїniejszych pozycji: gazu, rolnictwa, rynku maszyn lotniczych, etc., broni±c w ten sposуb interesуw narodowych. Jak wiadomo, w procesie przyst±pienia Biaіoru¶ trzyma siк analogicznego kursu.
Rzecz jasna, paсstwo, ktуre uzyskaіo status czіonka ¦OH, od razu dostaje kilka przyjemnych preferencji, z ktуrych dwie s± najbardziej znacz±ce. Pierwsza to klauzula najwiкkszego uprzywilejowania, usuwaj±ca wiele przeszkуd dla sprzedaїy na rynkach zagranicznych. Druga za¶ to moїliwo¶ж realnego udziaіu w ksztaіtowaniu zasad handlu. ¦OH jest struktur± demokratyczn±, gіosy uczestnikуw niezaleїnie od ich wagi s± rуwnoznaczne.
Jednocze¶nie nowy czіonek klubu musi i¶ж na ustкpstwa. Trzeba szeroko otwieraж wіasne drzwi — obniїaж cіa i zwiкkszaж kwoty, wprowadzaj±c na rynek wewnкtrzny nowe strumienie wyrobуw importowych. Dla konsumentуw to w zasadzie jest dobre: zwiкksza siк wybуr, obniїaj± siк ceny. Natomiast producenci musz± pracowaж bardziej intensywnie, aby sprostaж stale rosn±cej konkurencji. Nie wszystkim to siк udaje. W kaїdym kraju przypіyw importu zmywa z mapy gospodarczej oddzielne przedsiкbiorstwa, a niekiedy — caіe gaікzie.
Uczciwa konkurencja jest rzecz± surow±, lecz konieczn± do wzrostu gospodarczego. Ale musi ona byж naprawdк uczciwa.
Ogуlnie rzecz bior±c moїna oczywi¶cie przystкpowaж do ¦OH szybko, ale lepiej robiж to w sposуb przemy¶lany, nie pal±c za sob± їyciowo waїnych mostуw. Nie da siк pomin±ж szczegуіowej kalkulacji zyskуw i strat — chwilowych i perspektywicznych. Eksperci z Ministerstwa spraw zagranicznych i Instytutu Ekonomii NAN obliczyli, їe dla Biaіorusi przy wst±pieniu do ¦wiatowej Organizacji Handlowej zasadnicze znaczenie ma ustalenie maksymalnie dozwolonego poziomu wsparcia paсstwowego rolnictwa w wysoko¶ci 504,2 mln. dolarуw. Za 6 lat — nie wcze¶niej — liczba ta moїe byж zmniejszona o 100 milionуw. A propos, co do produkcji zboїa, bydіa i ziemniakуw, wedіug danych ekspertуw nie zachodzi konieczno¶ж zmniejszania wsparcia, poniewaї jego faktyczny poziom jest niїszy od niezbкdnego minimum — 5% (te wіa¶nie fakty pozwalaj± mуwiж o tym, їe biaіoruska gospodarka juї dzisiaj pod wieloma wzglкdami dziaіa w trybie ¦OH).
Wedіug obliczeс specjalistуw, na przyst±pieniu do ¶wiatowej organizacji zyskuj± biaіoruscy metalurdzy (zmкczeni przez sankcje antydumpingowe). Czysty zysk dostanie gaі±ј le¶na, obrуbka drewna oraz przemysі celulozowo-papierniczy — jak od razu po przyst±pieniu, tak rуwnieї w perspektywie dіugoterminowej. Dosyж optymistyczne prognozy dotycz± przemysіu paliw, przemysіu chemicznego oraz petrochemii. Lecz istniej± obawy, їe w skomplikowanej sytuacji mog± znaleјж siк producenci materiaіуw budowlanych oraz pracownicy telekomunikacji. Prawdopodobnie nieіatwo bкdzie bankom, kiedy do sektora bankowego wejd± liczni gracze zagraniczni, oferuj±cy ludno¶ci szeroki asortyment tanich usіug (a propos, rosyjscy bankierzy juї dzisiaj skarї± siк, їe kapitaі zagraniczny stopniowo opanowuje ich ojcowiznк).
Jednak їycie to їycie. Biaіorusi z jej tradycyjnie otwart±, skierowan± na eksport gospodark± nie da siк unikn±ж modnych procesуw ¶wiatowych. Do tegoї ogуlnie rzecz bior±c s± one korzystne. Po obliczeniu wszystkich plusуw i minusуw eksperci doszli do wniosku, їe przyst±pienie Biaіorusi na korzystnych dla niej warunkach do ¦OH przyniesie jej corocznie dodatkowe 100 milionуw dolarуw.
Co do terminуw, przewiduje siк, їe kraj przyst±pi do organizacji handlowej nie wcze¶niej niї w roku 2007. Jak zaznaczyі Prezydent Aleksander Јukaszenko, “przy wst±pieniu do ¶wiatowej organizacji handlowej zyskujemy na wielu pozycjach. Dlatego nie bкdzie to їadna katastrofa, je¶li przyst±pimy do tej organizacji pујniej niї s±siedzi. Faktycznie juї przystosowali¶my siк do tego. Bкd± pewne szorstko¶ci, ale damy sobie z tym radк”.
Ogуlnie rzecz bior±c kaїdy idzie do ¦OH wіasn± drog±. Dla Biaіorusi jako¶ж “wej¶cia” jest waїniejsza od szybko¶ci. Teraz najwaїniejsze jest doskonalenie bazy prawnej, obrona swojego “udziaіu” podczas negocjacji oraz dynamiczny rozwуj gospodarki, aby przygotowaж j± do przyszіych prуb. Jak mуwili filozofowie-egzystencjali¶ci, ruch jest waїniejszy od celu.
