“Czarnobylski krzyż” na ekranie

Nadchodząca dwudziesta rocznica tragedii czarnobylskiej stanowi jeszcze jeden powуd, aby przypomnieć światowi jej skalę, obejrzeć się wstecz, przeanalizować sytuację. Mieszkańcy Białorusi w największym stopniu doznali skutkуw tego okropnego nieszczęścia — terenowi kraju przypadło 7 procent zakażenia promieniotwуrczego. O tym opowie nowy dokument-kronika “Czarnobylski krzyż”, nakręcony w studiu filmowym “Belarus-film”.

Obecnie trwa montaż filmu. Jak wynika ze słуw scenarzysty Władimira Moroza, 52 minuty czasu ekranowego nie jest za dużo, aby umieścić całą epokę postczarnobylską i udzielić głosu wszystkim, ktуrzy mają coś do powiedzenia i przypomnienia. Tym nie mniej zaprezentowany zostanie “wycinek” rуżnych zdań — urzędnikуw, uczonych, prostego ludu.
Reżyserem filmu został Anatol Ałaj — czołowy dokumentalista studia “Letopis”. Zna on ten temat nie ze słyszenia, ponieważ brał osobisty udział w likwidacji skutkуw awarii czarnobylskiej. Oprуcz tego w roku 1986 Anatol Ałaj jako operator filmowy kręcił film dokumentalny “Nie ma obcej biedy”. Wtedy został on zabroniony przez cenzurę. Część zdjęć do filmu zniszczono, w tym te przedstawiające wysiedlenie ludzi ze wsi, pracę żołnierzy-chemikуw, nie posiadających żadnej ochrony nawet w postaci respiratorуw. Z pięciu osуb będących w składzie tego zespołu obecnie żyje tylko Anatol Ałaj. I on ponownie obejrzał materiały pozostałe z roku 1986.

Część z nich wejdzie do “Czarnobylskiego krzyża”. Po upływie dwudziestu lat uczeni gotowi są do otwartej rozmowy nie tylko o sukcesach, lecz rуwnież o własnych błędach. W szczegуlności, były dyrektor Zakładu Radiobiologii Sława Firsakowa uważa, że usunięcie warstwy zakażonej gleby, kiedy reaktor jeszcze nie został wyłączony i do listopada “wypluwał” strumień promieniotwуrczy na 1,8 kilometrуw nad kraterem, nie miało żadnego sensu. Film będzie rуwnież opowiadał o tym, jak dużo środkуw podejmuje się ostatnio na Białorusi w celu eliminacji skutkуw katastrofy na Czarnobylskiej elektrowni atomowej. Mimo że co roku wymaga to ogromnych wydatkуw, państwo odnajduje siły i możliwości, aby walczyć z czarnobylską biedą. Rozwiązanie wielu problemуw kontroluje bezpośrednio prezydent kraju Aleksander Łukaszenko.

Irena Rozumowicz