Co szykuje nam przyszłość?

Korespondent “Belarus” był obecny pod czas stworzenia pierwszej w ZPN transgenicznej kozy
Byі zwykіy listopadowy dzieс. Na farmie niedaleko miasta Їodino niewielka grupa biaіoruskich i rosyjskich naukowcуw wywoіaіa prawdziw± sensacjк. Po raz pierwszy kozie zostaі zaszczepiony… gen czіowieka! Istnieje dwie szansy ze stu, їe urodzi transgeniczne koјlкta, od ktуrych w przyszіo¶ci uzyska siк mleko z leczniczym biaіkiem czіowieka. Korespondent “Belarus” byі obecny pod czas unikalnej operacji od pierwszej do ostatniej chwili”.

…W ¶wietle lampy widaж napiкte twarze uczonych z Instytutu Hodowli Zwierz±t Narodowej Akademii Nauk Biaіorusi i Instytutu Biologii Genu Rosyjskiej Akademii Nauk. Na stole operacyjnym leїy pod narkoz± “pacjentka” Karina. W pewnym sensie staіa siк juї znakomito¶ci±. Wіa¶nie jej w tej chwili przeszczepia siк czіowiecz± DNA. Warunki na sali operacyjnej przypominaj± kadry z amerykaсskiego serialu “Ostry dyїur”.

— Roztwуr fizjologiczny. Strzykawka. Igіa. — Dobitnie mуwi szef projektu ze strony rosyjskiej, kierownik laboratorium transgenezu Instytutu Biologii Genu Rosyjskiej Akademii Nauk Igor Goldman. — No i ostatni szew. Zdaje siк, wszystko. Bкdziemy przez piкж miesiкcy czekaж na przychуwek…

W taki sam sposуb w tym i nastкpnym roku specjali¶ci planuj± zoperowaж jeszcze okoіo stu parzystokopytnych. Niektуre z nich, po my¶li uczonych, wіa¶nie urodz± cudowne kуzki. W istocie caіy projekt zamy¶lono dla jednego biaіka — laktoferyny mleka kobiecego, ktуre teraz bкdzie zawieraіo mleko transgenicznego zwierzкcia. To biaіko chroni noworodka od rozmaitych infekcji wirusowych oraz bakteryjnych. Tylko kosztuje… 2400 dolarуw za gram. W czym jest poїyteczno¶ж laktoferyny? Z niej moїna robiж deficytowe leki, ktуre podnosz± odporno¶ж czіowieka, krople do oczu. Pytaj± Paсstwo, dlaczego wіa¶nie kozy zostaіy wybrane jako zwierzкta do¶wiadczalne? Wszystko jest proste. Ich mleko w odrуїnienie od mleka krowy nie powoduje uczulenia, іatwiej jest teї wyprodukowaж laktoferynк. Do tego kozy s± odporne na wiele chorуb.

Rosyjskie naukowcy maj± do¶wiadczenie w takich operacjach. Juї przeszczepili gen czіowieka setkom myszy (pracownik Instytutu Biologii Genu Rosyjskiej Akademii Nauk Sergiusz Kadulin potrafiі wyhodowaж 82 transgeniczne gryzonie). Lecz to co¶ innego — operowaж “rogat±- brodat±”. Zdaje siк, їe to drobiazg: wydobyж z organizmu kozy-dawcy komуrkк, do ktуrej zostanie wprowadzona DNA czіowieka. Nastкpnie otrzyman± konstrukcjк genetyczn± ulokowaж w ciele innego zwierzкcia — kozy- biorcy. Je¶li gen siк przyjmie, zostanie matk± transgenicznej kozy. Jednak…

— Niestety, ze stu nowonarodzonych koјl±t tylko 1–2 bкd± transgeniczne, — mуwi Igor Lwowicz. — Oczywi¶cie, wcze¶niej czy pујniej obowi±zkowo bкdziemy mieli cudne kozy. O wiele waїniej jest teraz wyj¶ж na poziom produkcyjny. Planujemy stworzyж transgeniczne stado i rozpocz±ж produkowanie wysokoefektywnych i bezpiecznych lekуw.

Wszystko komplikuje to, їe ani w Rosji, ani na Biaіorusi nie hoduje siк kуz przemysіowo. Nierasowe kozy kupuje siк od mieszkaсcуw wiejskich.

Faktycznie technologiк hodowli unikalnej kozy trzeba zaczynaж od zera.

Natomiast rozmowy o zwierzкtach-mutantach, ktуre niby to hoduje siк pod Їodinem, wywoіuj± konsternacjк uczonych. “Urodz± siк zwykіe kozy, tylko ich mleko bкdzie zawieraіo laktoferynк, — wzrusza ramionami kierownik laboratorium reprodukcji i inїynierii genetycznej zwierz±t gospodarskich Instytutu Hodowli Zwierz±t Rosyjskiej Akademii Nauk Aleksander Budewicz. — Zreszt±, w taki sposуb bкdziemy mogli uzyskaж teї inne biaіka. Na przykіad, prourokinazк. Ona w mgnieniu oka rozpuszcza skrzepy w naczyniach i pomoїe ludziom unikn±ж zawaіu”.

— Owszem, dokonali¶my skoku w dziedzinie konstruowania genu, — mуwi dalej Igor Goldman. — Caіy ¶wiat wykazuje duїe zainteresowanie w stosunku do laktoferyny! Za kozк transgeniczn± za granic± gotowi s± pіaciж pуіtora miliony dolarуw. Lecz kto to bкdzie sprzedawaі kurк, ktуra znosi zіote jajka?..

Wedіug obliczeс uczonych, oczekiwany efekt moїe wynosiж 6 miliardуw dolarуw rocznie — to s± zarуwno leki czwartej generacji, jak i ma¶ci lecznicze i kosmetyki. Amerykanie nawet proponuj± obrabiaж laktoferyn± miкso. W tym wypadku drobnoustroje w woіowinie lub cielкcinie nie bкd± siк rozwijaіy, i miкso nie zepsuje siк w ci±gu miesi±ca nawet bez gікbokiego zamraїania.

Zreszt±, Igorowi Goldmanowi wiele razy proponowano kontrakty zagraniczne, zwi±zane ze stworzeniem transgenicznych zwierz±t, ale… profesor nie zgodziі siк. “Ten projekt zaistniaі dziкki jednemu czіowiekowi — Aleksandrowi Јukaszence, — opowiada Igor Lwowicz. — Za trzy dni po moim li¶cie do Prezydenta z propozycj± stworzenia transgenicznej kozy zostaіem zaproszony do Narodowej Akademii Nauk Biaіorusi. I wszystko siк zaczкіo!

Czujк siк zobowi±zanym wobec kraju, sk±d pochodzi caіy mуj rod. Mam zamiar razem z kolegami z Biaіorusi doprowadziж sprawк do koсca”.

Aleksander Tumar
Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter