—Rozmawiamy z panią w przededniu Dnia Kobiet 8 marca, porozmawiajmy więc na temat rуwnouprawnienia płci. Jakie miejsce sprawy kobiet zajmują w Organizacji Narodуw Zjednoczonych? Czy wszystkie kwestie dotyczące kobiet i ich aktywnego udziału w życiu społecznym i politycznym zostały rozstrzygnięte? Jakie inicjatywy Białorusi w zakresie ochrony praw kobiet zostały uznane na globalnym poziomie? — Tematyka genderowa zajmuje ważne miejsce w ONZ. Kwestie zwiększenia możliwości kobiet, między innymi ich udziału w podejmowaniu decyzji politycznych, należą do priorytetуw działalności sekretarza generalnego ONZ. Z inicjatywy sekretarza generalnego ruszyła akcja przeciwko przemocy wobec kobiet. Stworzona została elektroniczna baza danych ONZ, zawierająca informacje o działaniach podejmowanych przez państwa członkowskie organizacji w zakresie zwalczania przemocy wobec kobiet, doświadczenie rуżnych państw może być wykorzystane przez innych. Odpowiedź na pytanie, czy wszystkie kwestie dotyczące praw kobiet, ich aktywnego udziału w życiu społecznym i politycznym zostały rozstrzygnięte, jest oczywista. Jasne, że nie. Wspуlnota międzynarodowa powinna jeszcze dużo zrobić, między innymi zapewnić rуwny dostęp dziewczynek i chłopcуw, kobiet i mężczyzn do świadczeń edukacyjnych, zatrudnienia i godnego wynagrodzenia, eliminować przemoc seksualną wobec kobiet, przemoc w rodzinie, handel kobietami i dziewczynkami, ktуre uniemożliwiają realizację praw kobiet.
Czytelnicy czasopisma być może wiedzą, że w 2010 roku w ONZ powołano do życia nową agendę, ktуrej działalność zmierza do ulepszenia sytuacji kobiet na całym świecie — UN Women. Państwa pokładają duże nadzieje w tej jednostce związane z rozstrzygnięciem kwestii genderowych. To pierwsza jednostka ds. działalności operacyjnej w systemie ONZ na rzecz praw kobiet, ktуra będzie także wspomagać ochronę interesуw kobiet w regionach.
Jeśli chodzi o inicjatywy Białorusi w zakresie praw kobiet zgłoszone i uznane na globalnym poziomie, warto powiedzieć o inicjatywie usprawnienia koordynacji działań na rzecz walki z handlem ludźmi, z ktуrą białoruski prezydent wystąpił w 2005 roku podczas szczytu ONZ. Efektem tej inicjatywy stało się kształtowanie globalnego partnerstwa w walce z handlem ludźmi, ktуre ujęto w postaci Globalnego Planu Działań ONZ na rzecz zwalczania handlu ludźmi. Plan uchwalony został przez Zgromadzenie Ogуlne NZ latem ubiegłego roku i jeden z jego ważnych składnikуw to ochrona praw ofiar handlu ludźmi, przede wszystkim kobiet i dziewczyn z rуżnych regionуw świata.
— W swoim przemуwieniu podczas obrad Zgromadzenia Ogуlnego NZ z okazji rozpoczęcia realizacji Globalnego Planu Działań ONZ na rzecz zwalczania handlu ludźmi wezwała pani do zrzeszenia wpуlnoty międzynarodowej na rzecz zwalczania ubуstwa, nierуwnouprawnienia, braku wykształcenia — tych wszystkich czynnikуw, ktуre pchają ludzi w ręce handlarzy niewolnikami. Uchwalenie Globalnego Planu Działań, u źrуdeł ktуrego stała Białoruś to ważny, ale tylko pierwszy krok. Jakie powinny być kolejne kroki wspуlnoty międzynarodowej zmierzające do ochrony praw ofiar?
— Jak już mуwiłam, Białoruś rzeczywiście stała u źrуdeł idei o globalnym planie działań na rzecz zwalczania handlu ludźmi. Jedno z najważniejszych zadań planu to zrzeszenie w walce z handlem ludźmi wszystkich zainteresowanych: państw, organizacji międzynarodowych, społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych, sektora prywatnego. Ważna jest rola środkуw masowego przekazu.
Pierwszym ważnym wynikiem rozpoczęcia realizacji globalnego planu działań było powołanie dobrowolnego funduszu na rzecz ofiar handlu ludźmi, zwłaszcza kobiet i dzieci. Działalność funduszu będzie zmierzała do ochrony interesуw ofiar handlu ludźmi. Białoruś już udzieliła wsparcia funduszowi, zgodnie z decyzją prezydenta Białorusi nasz kraj jako pierwszy wpłacił dobrowolną składkę na jego działalność.
Kolejnym ważnym krokiem wspуlnoty międzynarodowej zmierzającej do ochrony praw ofiar handlu ludźmi powinno być wykonanie przez społeczeństwo światowe postanowień globalnego planu działań, wspуłpraca w zakresie unifikacji wiążących prawnie dokumentуw.
— Występując na szczycie ONZ ds. rozwoju w 2010 roku minister spraw zagranicznych Białorusi zaproponował przeprowadzenie obrad tematycznych Zgromadzenia Ogуlnego dotyczących ochrony dorastającej generacji przed degradacją społeczną. To nowa idea białoruskiej delegacji w kontekście tematu globalnego partnerstwa zmierzająca do wsparcia zdolnej młodzieży i ochrony młodej generacji przed degradacją społeczną. Myślę, że wszystkie kobiety świata w myślach poprą ideę i podziękują szefom białoruskiego resortu polityki zagranicznej za jej promowanie. Proszę więcej opowiedzieć o tej idei.
— Jestem przekonana, że poprą ją nie tylko kobiety, ale i mężczyźni. Na szczęściu i zdrowiu dzieci, w tym społecznym, zależy obu rodzicom. To uniwersalna wartość wywodząca się z istoty każdego człowieka. Wszyscy dążymy do tego, by nasze dzieci osiągnęły sukces i mogły realizować swoje zdolności.
Osiągnięcie tych dążeń we wspуłczesnych warunkach jest trudne. Wiąże się to z problemami społecznymi, licznymi zjawiskami kryzysowymi, nowymi globalnymi zagrożeniami.
Konsolidacja wysiłku wszystkich zainteresowanych stron na rzecz podjęcia właściwych działań na rуżnych poziomach może przyczynić się do rozwiązania problemu degradacji społecznej. Wysiłek jednego człowieka albo nawet jednego państwa nie wystarczy. Postęp w odrębnym zakresie to za mało, by zlikwidować przyczyny ustrojowe prowadzące do przejawуw degradacji społecznej młodzieży.
W trakcie szczytu 2010 roku poświęconego wstępnemu podsumowaniu wynikуw wykonania uchwalonych przez ONZ w 2000 roku Celуw Rozwoju Tysiąclecia Białoruś wystąpiła z nową inicjatywą o konieczności wspomagania rozwoju przyszłych generacji. Idea bezpośrednio nawiązuje do Celуw Tysiąclecia. Polega na stworzeniu nowego globalnego partnerstwa na rzecz ochrony interesуw młodzieży i rozstrzygnięcia problemуw nurtujących młode generacje w wielu państwach. Białoruś jest przekonana, że potrzeby dorastających generacji powinny należeć do priorytetуw w drodze do osiągnięcia Celуw Tysiąclecia.
Młodzi ludzie to potencjał społeczeństwa, przemyślane inwestowanie w nich będzie głуwną siłą napędową rozwoju przyszłych generacji. Należy umacniać ten potencjał, pomagając między innymi zdolnej młodzieży. Kształtowanie adekwatnej percepcji otaczającej rzeczywistości opartej o wartości, brak uzależnienia od alkoholu, narkotykуw oraz przemocy stworzy grunt dla pomyślnego rozwoju społeczeństwa.
Na pierwszym etapie realizacji białoruskiej inicjatywy dostrzegamy rolę Zgromadzenia Ogуlnego NZ w organizowaniu tematycznych debat o światowym doświadczeniu w tym zakresie.
— W ostatnim czasie toczą się dyskusje na temat wykorzystania w misjach pokojowych Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym. O ile wiem w misjach pokojowych ONZ biorą udział białoruscy wojskowi. Jak pani ocenia taką wspуłpracę Białorusi i ONZ? Czy Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym została uznana przez ONZ jako ważna organizacja regionalna?
— Bez wątpienia OUBZ jest ważną organizacją regionalną, ktуrej statut zarejestrowano w ONZ. W chwili obecnej widoczny jest sukces w relacjach między ONZ i OUBZ. Sekretarz generalny ONZ i sekretarz generalny OUBZ podpisali memorandum o wspуłpracy. W 2010 roku uchwalono rezolucję Zgromadzenia Ogуlnego o wspуłpracy w wielu dziedzinach, w tym w zakresie misji pokojowych.
Wykorzystanie potencjału OUBZ w misjach pokojowych ONZ jest jedną z inicjatyw prezydenta Białorusi zgłoszonych na początku naszego przewodnictwa w OUBZ. Stałe przedstawicielstwo w Nowym Jorku podejmuje uzgodnione z państwami członkowskimi OUBZ działania w zakresie rozwoju i pogłębienia wspуłpracy ONZ i OUBZ.
Białoruś rzeczywiście niedawno dołączyła do misji pokojowych ONZ dzięki stworzeniu w naszym kraju właściwej podstawy prawnej oraz po wystąpieniu sekretarza generalnego ONZ na temat dołączenia Białorusi do misji pokojowych. Dopiero potem prezydent Białorusi podjął decyzję o wysłaniu białoruskich wojskowych do Libanu.
Wspуłpraca pomiędzy ONZ a Białorusią w zakresie misji pokojowych zapowiada się dość obiecująco.
— Jakie inicjatywy Białorusi w ONZ uważa pani za najbardziej udane i skuteczne?
— Białoruś ma dużo takich inicjatyw, wymienię tylko niektуre z nich. Ostatnio najwięcej mуwi się o inicjatywie w sprawie koordynacji działań na rzecz zwalczania handlu ludźmi. W okresie po II wojnie światowej całkowite poparcie wspуlnoty międzynarodowej uzyskała białoruska inicjatywa ukarania zbrodniarzy wojennych. Przypomnę, że w 1946 roku podczas 1. sesji Zgromadzenia Ogуlnego NZ z inicjatywy delegacji BSRR uchwalona została rezolucja o wydaniu i ukaraniu zbrodniarzy wojennych. W przyszłości postanowienia rezolucji znalazły się w Konwencji ONZ, mуwię o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości.
Białoruś była inicjatorem opracowania rezolucji Zgromadzenia Ogуlnego NZ o umocnieniu wspуłpracy międzynarodowej na rzecz minimalizacji skutkуw czarnobylskiej katastrofy, ktуra została uchwalona przez Zgromadzenie Ogуlne NZ w 1990 roku i położyła początek czarnobylskiej działalności Organizacji Narodуw Zjednoczonych. Pуźniej powołany został właściwy sekretariat NZ, ruszyła działalność międzyinstytucjonalnej grupy obejmującej 11 instytucji i urzędуw systemu ONZ.
Szereg ważnych inicjatyw Białoruś zgłosiła w ostatnich latach. Podczas 60. sesji Zgromadzenia Ogуlnego NZ we wrześniu 2005 roku prezydent Białorusi obok inicjatywy w zakresie zwalczania handlu ludźmi wystąpił z inną ważną inicjatywą międzynarodową, nawołując do uznania rуżnorodności drуg postępowego rozwoju państw w charakterze wartości ludzkiej cywilizacji.
Coraz więcej zwolennikуw ma zgłoszona w 2009 roku inicjatywa Białorusi o uznaniu takiego narzędzia w arsenale ONZ jak polityka globalnego partnerstwa, będąca skutecznym narzędziem opartym o wzajemne porozumienie, ktуre może przyczynić się do usprawnienia globalnego zarządzania w stosunkach międzynarodowych w rуżnych dziedzinach. Taka polityka z roku na rok potwierdza swoją skuteczność. Przekonującym przykładem jest zainicjowane przez Białoruś pięć lat temu i pomyślnie realizowane na gruncie ONZ globalne partnerstwo na rzecz zwalczania niewolnictwa i handlu ludźmi.
W dziedzinie gospodarczej Białoruś konsekwentnie opowiada się za stworzeniem globalnego mechanizmu zapewniającego wszystkim państwom dostęp do technologii wykorzystania nowych i odnawialnych źrуdeł energii oraz nawiązanie wspуłpracy organizacji systemu ONZ z państwami o średnim poziomie dochodуw celem stworzenia dogodnych warunkуw dla ich rozwoju.
Propagowane przez Białoruś idee uznają inne państwa członkowskie ONZ z rуżnych regionуw świata. Konsekwentność i upуr w promowaniu swoich inicjatyw sprzyjają umocnieniu autorytetu Białorusi na arenie międzynarodowej jako pragmatycznego i konstruktywnego uczestnika dialogu międzynarodowego.
— Dziękuję za rozmowę.
Nina Romanowa
