Porozumienie Burmistrzów to wielki projekt, którego uczestnicy dążą do zrównoważonego rozwoju energetycznego i oszczędnego wykorzystania zasobów paliwowych. W porozumieniu uczestniczy 5 tysięcy miast na całym świecie. Brasłaŭ jest siódmym białoruskim miastem. Zgodnie z projektem wszystkie miasta dobrowolnie podejmują się zobowiązań 20-20-20: o 20 procent zmniejszyć emisję dwutlenku węgla, o 20 procent zmniejszyć zużycie energii elektrycznej i do 20 procent zwiększyć udział wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Trzeba to zrobić do 2020 roku. W praktyce realizacja tego zadania polega na opracowaniu przez każde miasto uczestniczące w porozumieniu planu działań w zakresie zrównoważonej energetyki, który obejmuje szereg czynności mających na celu zmniejszenie zużycia zasobów z zachowaniem poziomu komfortu życia miejscowej ludności.
Po podpisaniu Porozumienia Burmistrzów Brasłaŭ mógł wziąć udział w konkursie o przyznanie grantu Komisji Europejskiej w ramach programu “Wsparcie miast Partnerstwa Wschodniego” w zakresie wdrożenia planu zrównoważonego rozwoju energetycznego w ramach inicjatywy Porozumienie Burmistrzów. W wyniku 30 grudnia powiat brasłaŭski podpisał kontrakt z Komisją Europejską. Projekt “Powiat brasłaŭski — pierwszy klimatycznie neutralny samorząd miejski na Białorusi” zakłada, że do 2030 roku emisja dwutlenku węgla w regionie będzie tak niska, że będzie całkowicie neutralizowany przez źródła tlenu. Łączny budżet projektu stanowi 735 tysięcy euro, z nich 600 tysięcy to fundusze europejskie. Termin realizacji — trzydzieści miesięcy, początek aktywnej fazy — maj 2015 roku.
W tym okresie planuje się przeprowadzić badania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w powiecie, ocenić możliwości sprzętu energooszczędnego i nabyć go, zrealizować kilka projektów demonstracyjnych. “Chcemy na przykład zainstalować dwa kotły o mocy 1,5 MW każdy, dla których jako lokalny rodzaj paliwa będzie wykorzystywana słoma, zostająca w polu po żniwach. Wymienimy ponad 1 kilometr sieci ciepłowniczych, zainstalowane będą kolektory słoneczne na dachach przedszkoli do podgrzewania wody. Kolejnym projektem będzie instalacja wymiennika ciepła w jednym z bloków, w którym nie ma systemu ogrzewania centralnego. Na klatkach schodowych będą czujniki ruchu i światła, częściowo wymienimy oświetlenie uliczne na lampy LED i tak dalej” — wiceprzewodniczący Powiatowego Komitetu Wykonawczego w Brasławiu Andrej Dawydzienka wylicza kilka projektów. Obecnie w Brasławiu poza startem nowego projektu, który ma uczynić z powiatu pierwszy klimatycznie niezależny samorząd miejski na Białorusi, podsumowuje się wyniki innego projektu energooszczędnego. Miał na celu promowanie technologii energooszczędnych i odnawialnych źródeł energii na poziomie lokalnym, realizowany był od 2012 roku przy wsparciu organizacji pozarządowej “Centrum rozwiązań ekologicznych” i finansowany z funduszy europejskich. Projekt obejmował mnóstwo przedsięwzięć: seminaria i wyjazdy studyjne do sąsiednich państw do uzyskania doświadczenia w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, realizacja projektów demonstracyjnych i inne. W Muzeum Historyczno-Krajoznawczym w Brasławiu stary kocioł wymieniono na nowy — energooszczędny. Projekt miał pokazać zalety inwestycji w sprzęt energooszczędny, który, mimo że jest droższy niż zwykły, pozwala z czasem wielokrotnie zwrócić koszty, jest także znacznie bardziej ekologiczny i bezpieczny. Plan imprez zakończył jeszcze jeden projekt demonstracyjny: na budynku szkoły sportowej dla dzieci i młodzieży powiatu brasłaŭskiego zainstalowano kolektory słoneczne dla zapewnienia ciepłej wody w łazienkach w szkole od maja po październik. Urządzenia warte około 4 tysięcy euro nabyto w końcu ubiegłego roku i zaprezentowano dziś, podobnie jak opracowane w tym okresie lokalne energetyczne i klimatyczne plany regionu. Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej jest jedną z niewielu pozycji budżetowych powiatu, gdzie wydatki można znacznie obniżyć. Do tej pory nasze przedsiębiorstwa i instytucje nie miały precyzyjnego systemu oceny możliwych sposobów zmniejszenia zużycia energii, minimalizacji w sieciach inżynieryjnych strat w trakcie dostawy energii i zasobów do konsumentów. Dlatego opracowanie lokalnych planów energetycznych i klimatycznych jest niezwykle ważnym zadaniem. W tym samym celu w lutym 2014 roku Brasłaŭ dołączył do programu europejskiego Porozumienie Burmistrzów — powiedział Andrej Dawydzienka. Wiceprzewodniczący Powiatowego Komitetu Wykonawczego dodał, że nowy projekt będzie kontynuacją tej pracy. Planuje się rozpocząć realizację strategicznego planu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla z wykorzystaniem technologii energooszczędnych, usprawnić pracę służb serwisowych w tej branży oraz zaangażować ludność w tę działalność i przekazać doświadczenie innym regionom. “Chcemy pokazać możliwości odnawialnych źródeł energii. Woda, słońce, inne dostępne nam źródła, nawet jeżeli nie zamienią w całości energii elektrycznej, pozwolą znacznie zmniejszyć jej zużycie. W naszym powiecie mamy sporo takich przykładów. Ich popularyzacja i rozumienie tego, jak należy je stosować, są ważne, bo ceny na energię stale rosną” — wytłumaczył Andrej Dawydzienka swoje rozumienie celów nowego projektu.
Uładzimir Chromaŭ
