БАДы і спартыўнае харчаванне выпускаюцца ў капсулах і ў выглядзе парашка
БАДы сталі папулярнымі ў нас у 2003 годзе, тады іх рэклама запаланіла тэлебачанне, друкаваныя выданні, стракацела на ўсіх прыдарожных слупах. Маўляў, купляйце і будзеце здаровыя. Адны лічылі біялагічна актыўныя дабаўкі панацэяй, іншыя — поўным ашуканствам. І шмат у чым мелі рацыю: несумленныя вытворцы нярэдка грэбавалі даверам кліентаў і падкладвалі ў скрынкі пілюлі-«пустышкі». Шкоды не было, але і карысці таксама ніякай.
—За якасць БАДаў адказваюць толькі сумленныя вытворцы. Але такіх, на жаль, не шмат, і спажыўцам нярэдка трапляюцца падробкі. Прапаноў на рынку процьма, упакоўкі яркія і прыгожыя, простаму абывацелю лёгка разгубіцца і памыліцца з выбарам, — распавядаюць у Інстытуце фізіка-арганічнай хіміі Нацыянальнай акадэміі навук.
Загадчыца аддзела лекавых рэчываў Зоя Куваева праводзіць мяне на фармацэўтычную вытворчасць, дзе строга выконваюцца ўсе нормы і правілы сінтэзу субстанцый для БАДаў. Падчас невялікага экскурсу вучоны тлумачыць, што да чаго:
— Мы старанна правяраем любы «ўваходны» прадукт. Сыравіна, што не адпавядае нашым патрабаванням, вяртаецца вытворцу. З гэтым строга. Да таго ж абавязкова кантралюем якасць канчатковага прадукта — кожная партыя атрымлівае сертыфікат.
Ужо створана і паступае ў аптэчную сетку 14 найменняў БАДаў пад гандлёвай маркай «НІКА». Навукоўцы на гэтым не спыняюцца — на падыходзе яшчэ некалькі актуальных навінак.
Даказана, што БАДы могуць папаўняць арганізм усім неабходным і прадухіляць развіццё многіх захворванняў. Асаблівая ўвага пры распрацоўцы БАДаў надаецца амінакіслотам. Яны ўдзельнічаюць ва ўсіх працэсах жыццядзейнасці чалавека. Амінакіслоты, з якіх складаецца бялок, — будаўнічы матэрыял нашага арганізма.
— Усяго існуе 20 унікальных амінакіслот, якія злучаюцца адна з адной у рознай паслядоўнасці і ўтвараюць бялковыя малекулы ўсіх органаў і тканак. 12 з іх сінтэзуюцца ў арганізме — гэта замяняльныя амінакіслоты, 8 амінакіслот — незаменныя, якія павінны паступаць у арганізм у выглядзе прадуктаў харчавання або дабавак, — расказвае прафесар і праводзіць мяне па ўсіх памяшканнях вытворчасці.
Спецыяліст тлумачыць: часцяком амінакіслот у арганізме недастаткова, адсюль і розныя хваробы. Прабелы трэба запаўняць. Да прыкладу, недахоп таўрыну ўплывае на зрок, парушае працу сардэчна-сасудзістай сістэмы, мозга. Гліцын неабходны для нармальнага функцыянавання цэнтральнай нервовай сістэмы, паляпшае памяць.
На фармацэўтычнай вытворчасці строга выконваюцца ўсе нормы і правілы сінтэзу субстанцый
Павысіць працаздольнасць, зняць стомленасць, прадухіліць заўчаснае старэнне дапамагае селен. БАД на аснове амінакіслаты селенаметыянін валодае антыаксідантнымі ўласцівасцямі, выводзіць цяжкія металы, спрыяе зніжэнню рызыкі анкалагічных захворванняў. Ёсць БАД, які з’яўляецца крыніцай бурштынавай кіслаты, — ужываецца пры павышаных фізічных і псіхаэмацыянальных нагрузках. А вось дабаўка «НІКА МСМ» спрыяе ўмацаванню суставаў, звязак, выводзіць таксіны, нармалізуе страваванне, паляпшае валасы, пазногці, стан скуры.
Яшчэ больш амінакіслот неабходна тым, хто расходуе вельмі шмат энергіі, — спартсменам. Іх рацыён моцна адрозніваецца ад нашага, таму створана цэлая лінейка спецыяльнай «падкормкі» ў выглядзе спартыўнага харчавання, пры распрацоўцы якога ўлічваліся пажаданні спартыўных урачоў. Гэта садзейнічае нарошчванню мышачнай масы, паляпшэнню канцэнтрацыі ўвагі, павелічэнню фізічнай трываласці і шмат чаму іншаму.
—Спартыўнае харчаванне можна спакойна спалучаць з БАДамі. Возьмем, да прыкладу, L-карніцін, — Зоя Куваева адкрывае скрынку са знаёмай для мяне назвай. Рэчыва спрыяе энергетычнаму абмену, спальванню тлушчу, паляпшае працу сардэчна-сасудзістай сістэмы, аднаўляе арганізм пасля фізнагрузак. Да таго ж вядома сваёй дарагоўляй — слоічак з сотняй капсул якаснага L-карніціна каштуе ад 50 рублёў і вышэй. Папулярны прадукт можна знайсці ў любым магазіне спартыўнага харчавання.
— Гэта проста касмічная цана, — дзівіцца субяседніца. — Наш прадукт як мінімум у два разы танней. І якасць на строгім кантролі.
Параўноўваем цэны яшчэ на адзін БАД, які карыстаецца попытам у асноўным у жанчын у клімактэрычным узросце. Крыніцу бэта-аланіну раней многія закуплялі за мяжой або бралі ў перакупшчыкаў з рук. Цана — мінімум 20 долараў за ўпакоўку. Беларускі прэпарат абыдзецца ўсяго ў 6 рублёў 30 капеек за 30 капсул. Розніца істотная.
БАДы і спартыўнае харчаванне выпускаюцца ў капсулах і ў выглядзе парашку — каму як зручна ўжываць. Спажывец можа не сумнявацца, што ўнутры скрынкі ляжыць тое, што заяўлена: упакоўкі маюць так званы кантроль першага распячатвання. Сучасная абарона гарантуе сапраўднасць тавараў і не дае ашуканцам нажывацца на даверлівых кліентах.
ypopko@bk.ru