Дзе зiмуюць салаўi?
Толькi аднойчы мне ўдалося пачуць спевы салаўя. Мы купалiся ў рацэ, а каля берага расло разгалiстае дрэва. I раптам пачулiся мелодыi. Замiлаванне! Цi то адзiн быў птах, цi больш, але як мы нi старалiся, не маглi гэтых птушачак убачыць сярод галiн i лiстоты. Кажуць, яны такiя маленькiя, шэранькiя i непрыкметныя, што заўважыць iх вельмi цяжка.
Я раздумваў: а дзе ж яны зiмуюць? Цi лятаюць у далёкiя цёплыя краiны? Звычайна тыя, што адлятаюць, збiраюцца ў вялiкую чараду, трэнiруюцца, а потым ляцяць у вырай за лясы, рэкi i моры. А салаўi – рэдкiя птахi. Каб сабрацца ў чараду, iм трэба было б зляцецца разам з многiх лясоў, а гэта зусiм нерэальна. Ды i сiлы ў iх мала на далёкае падарожжа.
Стаiм з сябрамi i балакаем на гэтую тэму.
— Мусiць, яны зiмуюць у гнёздах, — выказваю сваё меркаванне я.
— Не, вiдаць, яны жывуць i зiмуюць у дуплах дрэў, — не згаджаецца другi.
— А чым жа харчуюцца ўсю зiму? – пытаецца трэцi. – Гэта ж не вавёркi, што нарыхтоўваюць грыбы i арэхi. I не мядзведзi, якiя ўсю зiму ляжаць у спячцы ў бярлогах, смокчуць лапы.
Рысу ў гэтай размове падводжу я.
— Хутчэй за ўсё яны дзяўбуць змерзлыя плады на дрэвах i кустах, што засталiся з восенi.
Але канчаткова мы не змаглi высветлiць гэтыя цiкавыя для нас пытаннi. Трэба бу-дзе запытацца ў спецыялiстаў-арнiтолагаў.
А вось адзiн з нас выказаў сваё рашучае незадавальненне.
— Мне гэтыя салаўi ўжо вельмi надакучылi. Развялiся каля маёй хаты, i ледзь толькi надыходзiць ранак, як пачнуць выводзiць свае рулады-серэнады...
— Не бурчы, бо хутка састарэеш, — супакоiў яго я. – А нашто табе больш засыпаць? Ляжы i слухай бясплатныя канцэрты. Заадно i грошы зэканомiш – не трэба будзе купляць бiлеты ў фiлармонiю. Як можна гэта не любiць? Вiдаць, у цябе самога ў школе па спевах былi двойкi.
...I ўсё ж заўжды хочацца, каб хутчэй надышла вясна, а за ёй i лета.
I каб паслухаць цудоўны пошчак салаўя.
Пра наколкi
Сярод пэўнай часткi насельнiцтва, хоць i нязначнай, была i застаецца цяга размаляваць сваё цела рознымi наколкамi. Такая, бачыце, рамантыка цi экзотыка. Канешне, найбольш сярод моладзi, каб хоць нечым вылучыцца.
У ранейшыя часы гэта ўсяляк пераследавалася – у маральным плане. Лiчылася ганьбай. Сябры i сваякi прымушалi выводзiць гэтую гадасць. А як вывесцi? Прыдумалi i спосаб. На татуiроўку накладвалi павязку са свежага мяса ялавiчыны. Яна i выцягвала тую туш цi чарнiла.
А цяпер праблема адпала, працэс узаконены. Ёсць арганiзацыi i фiрмы, якiя афiцыйна за плату робяць татуiроўкi. Адна з iх знахо-дзiцца ў Траецкiм прадмесцi Мiнска. Мусiць, i ў iншых рэгiёнах ёсць. Бывае, чалавек размалёваны з галавы да ног. Як той папуас. Рознiца ў тым, што папуас размалёўваецца натуральнымi, бясшкоднымi фарбамi, а не рознай хiмiяй.
Слухаю радыёперадачу. Дзяўчаты таксама робяць сабе татуiроўкi, нават... на гру-дзях.
А зараз разважым. Якi разумны мужчына будзе кахацца з наколатай дзяўчынай? Якая прыстойная дзяўчына пакахаецца з размалёваным мужчынам? Хiба толькi самыя разбэшчаныя.
Iнакш няхай шукаюць такiх, як самi. Роўных сабе.
Трэба берагчы сваё здароўе i гонар, а не гнацца за дурной модай.
Не хварэй, Бялянка!..
У нас на рабоце пажылыя жанчыны, дзяжурныя, падбiралi хворых i траўмiраваных коцiкаў, сабачак, забiралi iх дамоў, трымалi, кармiлi, вылечвалi. У некаторых дома жылi па некалькi асобiн. I кармiць жа трэба было не абы-як, лепш, чым сябе. Адны чацвераногiя сябры ядуць, што застаецца ад стала гаспадароў, iншым жа цяжка дагадзiць, пераборлiвыя.
Я, бывала, гаварыў кабетам:
— Навошта вы збiраеце гэтых пакалечаных i даяце сабе лiшнi клопат? Па дварах ходзiць шмат здаровых, беспрытульных i пакiнутых. Бярыце iх, памыйце, пакармiце i трымайце дома, i вам будзе весялей.
— Не, у нас душы баляць па хворых, — адказвалi яны. – Гэта ж божыя стварэннi, трэба iх ратаваць.
Суседка Яўгенiя, былая медыцынская работнiца, рэгулярна выгульвала па двары свайго рослага сабаку, але з перавязаным шырокай павязкай жыватом.
— Што, iншых сабак няма? – пытаўся я. – Пазбаўся ад яго, завядзi другога. I чаму ён такi перавязаны?
— У яго хворая печань.
— Тым больш, нашто табе гэткi клопат?
— Дык i ў мяне ж печань хворая. Вось i атрымлiваецца, што мы роднасныя душы.
Так яны i гулялi па двары гадамi. Аж пакуль сабака не памёр. У гаспадынi была вялiкая жалоба.
Стаю аднойчы на прыпынку, чакаю транспарт. Мiж людзей ходзiць невялiкая сучка. Светленькая, чысценькая, ласкавая. Не з тых, што бадзяюцца па дварах. Вiдаць, цi адстала ад гаспадароў, цi яе пакiнулi. I так яна ласцiлася да людзей, а вочкi як бы плакалi. Здаецца, хацела сказаць:
— Людзi, вазьмiце мяне да сябе. Я буду вашым дзецям, унукам, як нянька, як сяброўка, i кватэру буду вартаваць.
Але нiхто не звяртаў увагi.
Кажу адным:
— Вазьмiце сабачку, няхай будзе ў вас. I купляць не трэба.
— Не, не, нашто нам? – адказваюць.
Побач стаiць сям’я з дзецьмi.
— Прытулiце сабачку, няхай жыве ў вашым доме. I з дзецьмi пасябруе, iм будзе весялей.
— Не хочам, у нас ёсць рыбкi. З iмi прасцей.
— Але ж з iмi не пагаворыш. А сабака ўсё разумее.
Падаю сваю iдэю трэцiм.
— Вазьмiце сабе, — адпрэчваюць яны мяне.
— Ды я ўзяў бы, але мае дзецi i ўнукi даўно павырасталi, а кватэра мая – на шаснаццаць з лiшкам метраў. Самiм не павярнуцца.
Падышоў аўтобус, i размовы скончылiся. Ласкавая iстота засталася на прыпынку.
...Зноў сустракаю суседку Яўгенiю на двары. Яна выгульвае новую сучку – невялiкую i ўсю бялюткую.
— Ну што, яшчэ знайшла сяброўку? – пытаюся. – Больш сумаваць не будзеш?
— Усё добра, толькi якое ёй даць iмя?
— У чым праблема? – знайшоў я адказ. – Паглядзi, якая яна беленькая. Значыцца, Белка.
— Бялянка, — удакладнiла Яўгенiя.
— Бяляначка, — паправiў я.
Мы засмяялiся, пацiснулi адзiн аднаму рукi i разышлiся.
Што нi кажыце, а жывая прырода – гэта цуд.
