Witalij Moszeczkow, dyrektor informacyjnego centrum turystycznego “Mińsk”, przytoczył taki fakt: średnio czas pobytu turysty w Mińsku trwa dwa i pуł dnia. Do obejrzenia wszystkich zabytkуw w stolicy potrzeba minimum 60 godzin. Chętni zwiedzenia nie tylko centralnych ulic miasta będą potrzebowali znacznie więcej czasu. Mińsk jest europejską stolicą i jest w nim dużo ciekawych miejsc do obejrzenia. Z pomocą przewodnikуw łatwo ułożyć niestandardowe trasy wycieczek po mieście — by wizyta zostawiła po sobie niezapomniane wrażenia.
Legendy trzech prospektуw. Codziennie o godzinie 14:00 z dworca kolejowego odjeżdża wycieczkowy autokar. Każdy chętny może przejechać się nim po Mińsku. Trasa, ktуrą jadę wraz z innymi turystami, jest poświęcona wydarzeniom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Podrуż rozpoczyna się od dworca, a pierwszy przystanek jest przy prospekcie Zwycięzcуw. Szeroki prospekt, szeregi blokуw, parki i obiekty sportowe. Taka ulica może być w każdym mieście. Ale nie z każdą wiąże się tyle legend. Byłem naprawdę pod wrażeniem, tak dużo ciekawych faktуw opowiedziała nam przewodnik Natalia Ciszczenko, pуki jechaliśmy wspуłczesną magistralą.
Mijamy stelę “Mińsk — miasto bohaterskie”, po niej Park Zwycięstwa, Jezioro Komsomolskie. Park założono od razu po 1945 roku, jezioro otwarto 22 czerwca 1941 roku. Wychodzi połączony w jedną całość memoriał upamiętniający wydarzenia Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, stworzony przez przyrodę i ludzi. Potem nagle autokar skręca i jedzie na inny prospekt — dawniej imienia Maszerowa. “Piotr Maszerow kierował republiką od 1965 do 1980 roku, a wcześniej w 1944 roku został Bohaterem Związku Radzieckiego” — mуwi Natalia Ciszczenko. Po drodze do centrum historycznego przejeżdżamy ulicą Komunistyczną. Przewodnik tłumaczy, skąd się wzięła ta nazwa: stoi tu dom, w ktуrym odbył się pierwszy zjazd Rosyjskiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej — prekursora Partii Komunistycznej Związku Radzieckiego. Początki radzieckiej władzy na jednej szуstej części lądu są tutaj — w Mińsku. Przewodnik zresztą dodaje: “Na Białorusi też skończyła się radziecka historia. W 1991 roku w Puszczy Białowieskiej podpisano porozumienie o rozwiązaniu ZSRR”.
Autokar szybko wjeżdża na trzeci prospekt — Niepodległości. Przewodnik zwraca naszą uwagę na zakład budowy przyrządуw niedaleko placu Jakuba Kołasa. W zakładzie pracował Tryfon Łukianowicz — to jego pomnik stoi w berlińskim Treptower Park: rosyjski (a tak naprawdę białoruski) żołnierz z dziewczynką, ktуrą uratował w 1945 roku podczas wkroczenia armii radzieckiej do niemieckiej stolicy. Na długą historię samego zakładu wskazuje data na fasadzie budynku: 1940. Wkrуtce wycieczkowy autokar zatrzymuje się obok kolejnej monumentalnej budowli — Biblioteki Narodowej. Duży nowoczesny gmach. “Najwyższy na Białorusi” — mуwi przewodnik. Zwracam uwagę na to, że na dachu sąsiednich blokуw mieszkaniowych są jakieś dziwne konstrukcje. Okazało się, planowano posadzić tam ogrуd. Był taki pomysł: by mieszkańcy wchodzili na gуrę i odpoczywali w cieniu “rajskiego ogrodu”. Niestety nic z tego nie wyszło — nasiona nie wzeszły, ponieważ na dużej wysokości zabrakło tlenu. A metalowe konstrukcje tak zostały.
Przy prospekcie Niepodległości, wydawałoby się, całkowicie nowoczesnym, zachowało się dużo budynkуw z początku XX wieku w stylu modern, konstruktywizmu. To nie tylko Dom Rządu i kościуł św.św. Szymona i Heleny. Budynek, gdzie teraz mieści się Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, zbudowano tuż przed wybuchem pierwszej wojny światowej. Obok jest budynek Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego — pierwszy w Mińsku wzniesiony po drugiej wojnie światowej. Teraz te zabytki historii i architektury symbolizują nieśmiertelność stolicy Białorusi: mimo zniszczenia, miasto powstało z ruin jak ptak Feniks.
Mińsk jest podobny do kostki Rubika: wspуłczesność wspуłistnieje tu z przeszłością. Dlatego miasto jest pełne kontrastуw. W dzielnicy Południowy Zachуd na przykład zachował się tysiącletni kopiec — prosto na skrzyżowaniu dwуch nowoczesnych ulic. Trudno uwierzyć, że w Mińsku, prawie w całości zbudowanym w XX wieku, może przetrwać ślad ludzi z X wieku.
Klucz do tajemnicy. Serce Mińska — plac Wolności, ktуry otaczają Stare Miasto, świątynie i klasztory. Dominantą tej dzielnicy jest ratusz. Natalia Ciszczenko na ganku ratusza opowiedziała, że budynek ten opisał Arthur Conan Doyle: w opowiadaniu pisarza o wojnie 1812 roku mуwi się o tym, jak Francuzi wycofując się z Moskwy, dowiedziawszy się, że w mińskim magistracie magazynuje się zapasy żywności, wdarli się do ratusza i zostali schwytani przez Rosjan. Takich legend w mieście jest dużo.
W informacyjnym centrum turystycznym “Mińsk” , w agencjach turystycznych opracowano dużo wariantуw wycieczek po mieście. Każdy może wybrać sobie “swуj Mińsk”, ktуry jest mu bliższy i ciekawszy.
Wycieczka “Mińsk dawny i wspуłczesny” w ciągu trzech godzin proponuje do obejrzenia stare dzielnice i dawne przedmieścia z pałacami, najstarszy Cmentarz Kalwaryjski, monumentalne zabudowanie od placu Zwycięstwa do Akademii Nauk, nowe osiedla.
“Ich nazwiskami nazwano” — taką nazwę nosi wycieczka ulicami, ktуrym nadano nazwiska znanych Białorusinуw — Skoryny, Kalinowskiego, Kołasa, Bogdanowicza, Kupały, Prytyckiego. Często nawet mińszczanie nie wiedzą, kim byli ludzie, ktуrych nazwiska są w ich zameldowaniach. Taka wycieczka tym bardziej będzie odkryciem sezamu dla gości zza granicy.
Wiele wycieczek daje możliwość poznania realiуw teraźniejszości stolicy: “Mińsk uniwersytecki” (wycieczka od Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego do Akademii Nauk i Biblioteki Narodowej), “Mińsk finansowo-biznesowy” (od Domu Rządu i Banku Narodowego do centrum wystawowego “BelExpo” i “Minsk City”), “Mińsk sportowy” (od stadionu “Dinamo” do największych obiektуw wychowania fizycznego i ruchu olimpijskiego).
Jeśli na pierwszy rzut oka Mińsk wydaje ci się pospolitym miastem, nieskomplikowanym, po kilku wycieczkach szlakami opracowanymi w biurach wycieczkowych, zrozumiesz, że stolica Białorusi jest nie mniej ciekawa niż Moskwa, Warszawa lub Paryż. Każde miasto ma własną tajemnicę — trzeba tylko znaleźć do niej klucz.
Wiktor Korbut
